ലോകത്തിന് പ്രായമേറുകയാണ്. ഒരിക്കൽ ‘യുവജനങ്ങളുടെ ദേശം’ എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഇന്ത്യ, ഇപ്പോൾ ശാന്തമായെങ്കിലും മഹത്തായൊരു ജനസംഖ്യാ വിപ്ലവത്തിന്റെ കവാടത്തിലാണ്. 2022-ൽ 60 വയസ്സിന് മുകളിലുള്ളവർ 14.9 കോടിയിലധികം (ആകെ ജനസംഖ്യയുടെ 10 ശതമാനത്തിലധികം) ആയി ഉയർന്നതോടെ, ഇന്ത്യ ഒരു ജനസംഖ്യാ പരിവർത്തനത്തിന്റെ വക്കിൽ എത്തിച്ചേരുകയാണ്. 2050 ആകുമ്പോഴേക്കും ഇത് 347 ദശലക്ഷമായി ഉയരുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു, മൊത്തം ജനസംഖ്യയുടെ 21%.
ജനസംഖ്യാപരമായ ഈ മാറ്റം രാജ്യത്തിന്റെ സമ്പദ് വ്യവസ്ഥ, ആരോഗ്യ സംരക്ഷണ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ, സാമൂഹിക സുരക്ഷാ സംവിധാനങ്ങൾ എന്നിവയിൽ ആഴത്തിലുള്ള പ്രത്യാഘാതമുണ്ടാക്കും. ആഗോളതലത്തിൽ, ജപ്പാൻ, ഇറ്റലി, ജർമ്മനി തുടങ്ങിയ വികസിത രാജ്യങ്ങൾക്ക് പ്രായമാകൽ വളരെക്കാലമായി ഒരു ആശങ്കയാണ്. ജപ്പാനിലെ ജനസംഖ്യയുടെ 30%-ൽ കൂടുതൽ 60 വയസ്സിനു മുകളിലുള്ളവരാണ്. എന്നാൽ ഈ രാജ്യങ്ങൾക്ക് സമഗ്രമായ സാമൂഹിക സുരക്ഷാ സംവിധാനങ്ങളും പെൻഷൻ പരിരക്ഷയും മുതിർന്നവർക്ക് അനുയോജ്യമായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുമുണ്ട്. ഇതിനു വിപരീതമായി, ഇന്ത്യ സമ്പന്നമാകുന്നതിന് മുമ്പുതന്നെ വാർദ്ധക്യത്തിലേക്കാണ് നീങ്ങിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നത്. ഈ പരിവർത്തനത്തിന്റെ പാത കുത്തനെയുള്ളതും അസമവുമാണ്, ഇത് ഇതിനകം ദുർബലമായ ക്ഷേമ സംവിധാനങ്ങളിൽ വളരെയധികം സമ്മർദ്ദം ചെലുത്തുന്നു.
ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിൽ, അനൗപചാരിക തൊഴിൽ മേഖലകളെ ആശ്രയിക്കുന്ന മിക്ക ആളുകളും ഒരു തരത്തിലുള്ള പെൻഷനും ഇല്ലാതെയാണ് വിരമിക്കുന്നത്.
അശരണ വാർധക്യം
ഇന്ത്യ ഏജിംഗ് റിപ്പോർട്ട്- 2023 (The India Ageing Report- 2023) അനുസരിച്ച്, ഇന്ത്യയിൽ പ്രായമായവരുടെ ജനസംഖ്യ അതിവേഗം വർദ്ധിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുമ്പോൾ, അതിനനുസരിച്ചുള്ള സ്ഥാപനപരമായ തയ്യാറെടുപ്പുകൾ ആശങ്കാജനകമായി അപര്യാപ്തമാണ്. വയോധികരുടെ ആശ്രിതാനുപാതം വേഗത്തിൽ ഉയരുമെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. സംയുക്തകുടുംബങ്ങൾ ആശ്രയമായി നിന്നിരുന്ന പരമ്പരാഗത പിന്തുണാഘടകം നഗരവൽക്കരണം, കുടിയേറ്റം, സാമൂഹ്യ- സാംസ്കാരിക മാറ്റങ്ങൾ എന്നിവ മൂലം തകർന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. മുതിർന്ന പൗരർക്കായുള്ള ഇന്ത്യയുടെ സാമൂഹിക സുരക്ഷാ വ്യവസ്ഥ ഇപ്പോഴും ശിഥിലമായതും ആവശ്യമായ ധനസഹായം ലഭിക്കാത്തതും കാര്യക്ഷമമായി നടപ്പിലാക്കപ്പെടാത്തതുമായ അവസ്ഥയിലാണ്. ഇന്ദിരാഗാന്ധി നാഷണൽ ഓൾഡ് ഏജ് പെൻഷൻ സ്കീം (Indira Gandhi National Old Age Pension Scheme- IGNOAPS), നാഷണൽ പ്രോഗ്രാം ഫോർ ഹെൽത്ത് കെയർ ഓഫ് ദ എൽഡർലി (National Programme for Health Care of the Elderly- NPHCE) തുടങ്ങിയ പദ്ധതികൾ നിലവിലുണ്ടെങ്കിലും അവ കടലാസിൽ മാത്രമാണ്. പ്രായമായ ജനസംഖ്യയുടെ ഒരു ഭാഗം, പ്രത്യേകിച്ച് ദാരിദ്ര്യരേഖയ്ക്ക് താഴെയുള്ള (BPL) കുടുംബങ്ങൾക്ക് മാത്രമേ അത്തരം പദ്ധതികളിൽ നിന്ന് യഥാർത്ഥത്തിൽ ആനുകൂല്യങ്ങൾ ലഭിക്കുകയുള്ളൂവെന്ന് ഡാറ്റ കാണിക്കുന്നു.
ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിൽ, അനൗപചാരിക തൊഴിൽ മേഖലകളെ ആശ്രയിക്കുന്ന മിക്ക ആളുകളും ഒരു തരത്തിലുള്ള പെൻഷനും ഇല്ലാതെയാണ് വിരമിക്കുന്നത്. നഗരത്തിലെ പാവപ്പെട്ടവർക്കിടയിൽ, തൊഴിൽ സ്ഥിരപ്പെടുത്തലിന്റെ അഭാവം പ്രൊവിഡന്റ് ഫണ്ടുകളുടെയോ ഇൻഷുറൻസിന്റെയോ ലഭ്യതയെ തടസ്സപ്പെടുത്തുന്നു. ബിൽഡിംഗ് നോളജ് ബേസ് ഓൺ ഏജിംഗ് ഇൻ ഇന്ത്യ (Building Knowledge Base on Population Ageing in India- BKPAI)) ഡാറ്റ അനുസരിച്ച്, ഇന്ത്യയിലെ പ്രായമായവരിൽ 70% പേരും സാമ്പത്തിക സഹായത്തിനായി കുടുംബാംഗങ്ങളെ ആശ്രയിക്കുന്നു. കൂടാതെ, പ്രായമായ സ്ത്രീകളിൽ 50% ത്തിലധികം പേർ 60 വയസ്സിൽ വിധവയാകുകയും സ്ഥിരമായ വരുമാനമോ ആരോഗ്യ പരിരക്ഷയോ ഇല്ലാതെ ജീവിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ലിംഗപരമായ ദുർബലതകൾ വാർദ്ധക്യവുമായി കൂടിച്ചേരുകയും ഒരു പ്രതിസന്ധിക്കുള്ളിൽ മറ്റൊരു പ്രതിസന്ധി സൃഷ്ടിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
ജപ്പാന്റെ കഥ
തൊഴിൽ ചെയ്യുന്ന പ്രായത്തിലുള്ള ജനസംഖ്യ (15- 59 വയസ്സ്) ആശ്രിത ജനസംഖ്യയേക്കാൾ കൂടുതലായിരിക്കുന്ന സ്ഥിതിയിലും, ജനസംഖ്യാപരമായ അനുകൂലാവസ്ഥ വേണ്ടത്ര മുതലെടുക്കുന്നതിൽ ഇന്ത്യ പരാജയപ്പെട്ടു എന്നതാണ് സാഹചര്യത്തെ വഷളാക്കുന്നത്. ശക്തമായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ നിർമ്മിക്കുന്നതിനും വൈദഗ്ദ്ധ്യം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും സാമൂഹിക സംരക്ഷണത്തിന് ധനസഹായം നൽകുന്നതിനും ഈ കാലയളവ് ഉപയോഗിക്കുന്നതിനുപകരം, നയപരമായ നിഷ്ക്രിയത്വവും കുറഞ്ഞ നിക്ഷേപവും ജനസംഖ്യയുടെ വലിയൊരു ഭാഗത്തെ അനൗപചാരികവും അരക്ഷിതവുമായ ജോലികളിലേക്ക് തള്ളിവിട്ടു.
എംപ്ലോയീസ് പ്രൊവിഡന്റ് ഫണ്ട്, നാഷണൽ പെൻഷൻ സ്കീം എന്നിവയിൽ നിന്ന് ഒരു ചെറിയ വരേണ്യ കൂട്ടായ്മയ്ക്ക് മാത്രമേ ആനുകൂല്യങ്ങൾ ലഭിക്കുകയുള്ളൂ. 2023- ലെ റിപ്പോർട്ട് അനുസരിച്ച്, പ്രായമായവരിൽ 20% പേർക്കേ ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള ആരോഗ്യ ഇൻഷുറൻസ് പരിരക്ഷയുള്ളൂ.
പ്രത്യുൽപാദനനിരക്ക് കുറയുകയും ആയുർദൈർഘ്യം വർദ്ധിക്കുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ തൊഴിൽ- ആശ്രിത അനുപാതം കുറയും. ഒരു ചെറിയ തൊഴിൽശക്തിക്ക് വിരമിച്ച വലിയൊരു ജനതയെ പിന്തുണയ്ക്കേണ്ടിവരും. ഇത് ഉൽപ്പാദനക്ഷമത കുറയുന്നതിലേക്കും വരുമാന സ്തംഭനത്തിലേക്കും നികുതിവരുമാനം കുറയുന്നതിലേക്കും നയിക്കും. സമൂലമായ നയപരിഷ്കാരം ഇല്ലെങ്കിൽ, ദുർബലമായ സമ്പദ് വ്യവസ്ഥയുള്ള ഉയർന്ന ആശ്രിതത്വത്തിന്റെ യുഗത്തിലേക്ക് ഇന്ത്യ പ്രവേശിക്കും.
ഈ സന്ദർഭത്തിൽ എടുക്കാവുന്ന ഉചിതമായ ഒരു ഉദാഹരണം ജപ്പാന്റെ കഥയാണ്. അത് പലപ്പോഴും ഒരു മുന്നറിയിപ്പ് കഥയായി ഉദ്ധരിക്കപ്പെടുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, വാർദ്ധക്യത്തിന് പ്രാധാന്യമേറുമ്പോഴും ജപ്പാന് പക്വതയുള്ള ഒരു ക്ഷേമസംവിധാനം സ്ഥാപിക്കാനായിട്ടുണ്ട്. സാർവത്രിക ആരോഗ്യ ഇൻഷുറൻസ്, നിർബന്ധിത പെൻഷനുകൾ, പ്രായമായവരുടെ പരിചരണ സ്ഥാപനങ്ങൾ എന്നിവ ഈ മാറ്റത്തിന് അനുകൂലമായ സാഹചര്യമൊരുക്കി.
എന്നാൽ, 90%- ത്തിലധികം വരുന്ന അനൗപചാരിക തൊഴിൽ സമൂഹത്തെ പരിപാലിക്കുന്ന സാർവത്രിക ആരോഗ്യ പരിരക്ഷയും പെൻഷൻ സംവിധാനങ്ങളും ഇന്ത്യയിലില്ല. എംപ്ലോയീസ് പ്രൊവിഡന്റ് ഫണ്ട് (EPF) അല്ലെങ്കിൽ നാഷണൽ പെൻഷൻ സ്കീം (NPS) എന്നിവയിൽ നിന്ന് ഒരു ചെറിയ വരേണ്യ കൂട്ടായ്മയ്ക്ക് മാത്രമേ ആനുകൂല്യങ്ങൾ ലഭിക്കുകയുള്ളൂ. 2023- ലെ റിപ്പോർട്ട് അനുസരിച്ച്, പ്രായമായവരിൽ 20% പേർക്കേ ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള ആരോഗ്യ ഇൻഷുറൻസ് പരിരക്ഷയുള്ളൂ.
ഉപകരിക്കാത്ത
സാങ്കേതിക വളർച്ച
ഇന്ത്യയുടെ വാർദ്ധക്യ പ്രതിസന്ധിക്കുള്ള പ്രതിവിധിയായി സാങ്കേതിക പുരോഗതി മുന്നോട്ടുവെക്കാറുണ്ട്. ടെലി- മെഡിസിൻ, എ.ഐ സഹായത്തോടെയുള്ള ജെറിയാട്രിക് കെയർ, ഫിൻടെക് അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള പെൻഷൻ വിതരണം എന്നിവ സാങ്കേതിക വളർച്ച ഉറപ്പുനൽകുന്നുണ്ട്. റോബോട്ടിക്സിനും ഡിജിറ്റൽ കെയർ ഗിവിംഗ് ഇക്കോ സിസ്റ്റങ്ങൾക്കും കുറയുന്ന മനുഷ്യപരിചരണ തൊഴിൽശക്തിയെ സഹായിക്കാൻ കഴിയും. എന്നാൽ അത്തരം പരിഹാരങ്ങളുടെ ഫലപ്രാപ്തി ഡിജിറ്റൽ സാക്ഷരത, അടിസ്ഥാന സൗകര്യ ലഭ്യത, അവ പ്രവർത്തിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള വിദഗ്ധ മനുഷ്യ അടിത്തറ എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. നിർഭാഗ്യവശാൽ, ഇന്ത്യയുടെ നൈപുണ്യ ആവാസവ്യവസ്ഥ ഈ ഭാവിയുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നില്ല. വാർദ്ധക്യ പരിചരണ മേഖലയിൽ വിദഗ്ധരായ ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ കുറവുണ്ട്. BKPAI അവലോകനമനുസരിച്ച്, പ്രൊഫഷണൽ ജെറിയാട്രിക് സേവനങ്ങളിൽ വ്യക്തമായ വിടവുണ്ട്. പരിചരണ ജോലികൾ ഇപ്പോഴും അസംഘടിതവും അനൗപചാരികവുമാണ്. മുതിർന്നവരുടെ പരിചരണം, സാമൂഹിക പ്രവർത്തനം, നഴ്സിംഗ്, ഡിജിറ്റൽ പരിചരണ പ്ലാറ്റ്ഫോമുകൾ എന്നിവയിൽ യുവാക്കൾക്ക് വൈദഗ്ദ്ധ്യം നൽകുന്നതിൽ ഇന്ത്യ കാര്യക്ഷമമായി നിക്ഷേപം നടത്തിയില്ലെങ്കിൽ, സാങ്കേതികവിദ്യ ഒരു ചികിത്സയേക്കാൾ, വെറും ഒരു ബാൻഡ് എയ്ഡ് മാത്രമായി തുടരും.
നഗരവൽക്കരണവും കുടിയേറ്റവും കാരണം പരമ്പരാഗത കുടുംബ പിന്തുണാഘടനകൾ ദുർബലമാകുകയാണ്. ഈ സാഹചര്യം നേരിടാൻ മുതിർന്നവരുടെ പരിചരണത്തിന് കമ്മ്യൂണിറ്റി അധിഷ്ഠിത മാതൃകകൾ സ്ഥാപനവൽക്കരിക്കണം.
പെൻഷൻ പരിഷ്കരണം
അനിവാര്യം
ഇന്ത്യയുടെ വാർദ്ധക്യ പ്രതിസന്ധി നേരിടാൻ ഭാഗികമായ ഇടപെടലുകളേക്കാൾ, സാമൂഹിക സംരക്ഷണ സംവിധാനങ്ങളുടെ വ്യവസ്ഥാപിതമായ പരിഷ്കരണവും നയപരമായ പുനർചിന്തയും ആവശ്യമാണ്. ഈ ദിശയിലുള്ള പ്രധാന ചുവടുവെപ്പ് പെൻഷൻ സമ്പ്രദായത്തിന്റെ പരിഷ്കരണമാണ്. ഇന്ദിരാഗാന്ധി നാഷണൽ ഓൾഡ് ഏജ് പെൻഷൻ സ്കീം പോലുള്ള പദ്ധതികൾക്കുകീഴിൽ ചെറുതും പലപ്പോഴും ക്രമരഹിതവുമായി വിതരണം ചെയ്യുന്ന, നിലവിലെ വിഭജിത സമീപനം പര്യാപ്തമല്ല. തൊഴിൽ ശക്തിയുടെ ഭൂരിഭാഗവും ഉൾപ്പെടുന്ന അനൗപചാരിക തൊഴിലാളികളെ ഉൾക്കൊള്ളാൻ കഴിയുംവിധം സാർവത്രികമായ പെൻഷൻ ചട്ടക്കൂട് സ്ഥാപിക്കുന്നതിലേക്ക് ഇന്ത്യ നീങ്ങണം. പര്യാപ്തതയും സുസ്ഥിരതയും ഉറപ്പാക്കുന്നതിനും പ്രായമായവർക്ക് അന്തസ്സോടെയും കുടുംബങ്ങളെ പൂർണ്ണമായും ആശ്രയിക്കാതെയും ജീവിക്കാൻ പ്രാപ്തമാകുന്ന രീതിയിലാണ് പെൻഷൻ സംവിധാനം രൂപകൽപ്പന ചെയ്യേണ്ടത്.
ജെറിയാട്രിക് ഹെൽത്ത് കെയറിലെ പ്രശ്നങ്ങൾ
ജെറിയാട്രിക് ഹെൽത്ത് കെയർ പൊതുജനാരോഗ്യ സംവിധാനത്തിൽ പരിധിയില്ലാതെ സംയോജിപ്പിക്കുക എന്നതാണ് അടിയന്തരമായി നടപ്പിലാക്കേണ്ട മറ്റൊരു നടപടി. NPHCE ഒരു ബ്ലൂപ്രിന്റ് വാഗ്ദാനം ചെയ്യുമ്പോൾ, നടപ്പാക്കൽ അസമമാണ്. ജില്ലാ ആശുപത്രികളിൽ സമർപ്പിത ജെറിയാട്രിക് വാർഡുകൾ സ്ഥാപിക്കുക, ഗ്രാമീണ വ്യാപനത്തിനായി മൊബൈൽ ഹെൽത്ത് യൂണിറ്റുകൾ വിന്യസിക്കുക, പൊതു ഇൻഷുറൻസ് പദ്ധതികൾക്ക് കീഴിൽ വിട്ടുമാറാത്ത രോഗങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുക എന്നിവ ഉൾപ്പെടെ ആരോഗ്യ സംരക്ഷണ വിതരണത്തിന്റെ എല്ലാ തലങ്ങളിലും ജെറിയാട്രിക് സേവനങ്ങൾ വിപുലീകരിക്കേണ്ടതുണ്ട്. ശാരീരിക രോഗങ്ങളോട് മാത്രമല്ല, മാനസികാരോഗ്യ പ്രശ്നങ്ങൾ, പോഷകാഹാര ആവശ്യങ്ങൾ, മൊബിലിറ്റി വെല്ലുവിളികൾ എന്നിവയോടും ആരോഗ്യസംവിധാനം പ്രതികരിക്കണം.
സാമൂഹിക ഇടപെടലിന്റെ പ്രാധാന്യം
നഗരവൽക്കരണവും കുടിയേറ്റവും കാരണം പരമ്പരാഗത കുടുംബ പിന്തുണാഘടനകൾ ദുർബലമാകുകയാണ്. ഈ സാഹചര്യം നേരിടാൻ മുതിർന്നവരുടെ പരിചരണത്തിന് കമ്മ്യൂണിറ്റി അധിഷ്ഠിത മാതൃകകൾ സ്ഥാപനവൽക്കരിക്കണം. ഡേ കെയർ സെന്ററുകൾ സ്ഥാപിക്കുക, മുതിർന്ന സ്വയം സഹായസംഘങ്ങളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക, കൂടിച്ചേരലുകൾ, ജോലികൾ, അടിസ്ഥാന പരിചരണം എന്നിവയിൽ സഹായിക്കാൻ കഴിയുന്ന സന്നദ്ധ ശൃംഖലകൾ സൃഷ്ടിക്കുക എന്നിവ ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. അത്തരം സാമൂഹിക ഇടപെടൽ ഒറ്റപ്പെട്ട കുടുംബങ്ങളുടെ ഭാരം ലഘൂകരിക്കുക മാത്രമല്ല, പ്രായമായവരിൽ സാമൂഹിക പിന്തുണയും മാനസിക ക്ഷേമവും വളർത്തുകയും ചെയ്യുന്നു.
പ്രായമായവരുടെ ക്ഷേമത്തിൽ സ്വകാര്യമേഖലയ്ക്കും സജീവമായ പങ്കുണ്ട്. മുതിർന്നവർക്കനുയോജ്യമായ ഉൽപ്പന്നങ്ങളിലും സേവനങ്ങളിലും നിക്ഷേപം നടത്താൻ നികുതി ആനുകൂല്യങ്ങളിലൂടെ കമ്പനികളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനാകും. CSR ഫണ്ടിന്റെ നിർബന്ധിത പങ്ക് മുതിർന്നവരുടെ പരിചരണ സംരംഭങ്ങൾക്കായി, പ്രത്യേകിച്ച് പിന്നാക്കം നിൽക്കുന്ന പ്രദേശങ്ങളിൽ, നീക്കിവയ്ക്കാൻ കഴിയും. സർക്കാർ, സ്വകാര്യ മേഖല, സിവിൽ സമൂഹം എന്നിവ തമ്മിലുള്ള പങ്കാളിത്തം പരിചരണം, പരിശീലനം, അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനം എന്നിവയ്ക്കായി നൂതനവും അളക്കാവുന്നതുമായ മോഡലുകളിലേക്ക് നയിച്ചേക്കാം.
വാർദ്ധക്യത്തിന്റെയും ലിംഗഭേദത്തിന്റെയും വിഭജനം തിരിച്ചറിഞ്ഞ്, പ്രായമായ സ്ത്രീകളുടെ, പ്രത്യേകിച്ച് വിധവകളുടെയും ഒറ്റയ്ക്ക് താമസിക്കുന്നവരുടെയും ദുർബലതകൾക്ക് പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ നൽകുന്ന നയങ്ങൾ വേണം. അവരുടെ സാമ്പത്തിക സുരക്ഷിതത്വം, ആരോഗ്യ സംരക്ഷണം, മാനസിക പിന്തുണ എന്നിവ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്ന പദ്ധതികൾ അനിവാര്യമാണ്. സ്വയം സഹായ ഗ്രൂപ്പുകളിലും കമ്മ്യൂണിറ്റി നേതൃത്വ റോളുകളിലും അവരെ ഉൾപ്പെടുത്തുന്നത് അവരുടെ ഇടപെടലും സാമൂഹിക പങ്കാളിത്തവും വർദ്ധിപ്പിക്കും.
2050 ആകുമ്പോഴേക്കും താഴ്ന്ന, ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ പ്രായമായവരുടെ അനുപാതം കൂടുതലായിരിക്കുമെന്ന പ്രവചനത്തിന് സാധുത നൽകി, ലോകമെമ്പാടും പ്രായമായവരുടെ അനുപാതവും ഗണ്യമായി വർദ്ധിച്ചിട്ടുണ്ട്.
പ്രായമായവർക്ക് ഡിജിറ്റൽ സൗകര്യം ഉറപ്പാക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങളും പ്രധാനമാണ്. ഡിജിറ്റൽ സാക്ഷരത പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക, താങ്ങാനാവുന്ന വിലയ്ക്ക് സ്മാർട്ട് ഫോണുകൾ ലഭ്യമാക്കുക, പ്രായത്തിനനുയോജ്യമായ ഉപയോക്തൃ ഇന്റർഫേസുകൾ രൂപകൽപ്പന ചെയ്യുക എന്നിവ പ്രായമായവർക്ക് ആരോഗ്യ സംരക്ഷണം, പെൻഷനുകൾ, സർക്കാർ സേവനങ്ങൾ എന്നിവ എളുപ്പം ലഭ്യമാക്കുന്നതിന് സഹായകമാകും. ആരോഗ്യസംരക്ഷണത്തിൽ ടെലി- മെഡിസിൻ, റിമോട്ട് മോണിറ്ററിംഗ് തുടങ്ങിയ ഡിജിറ്റൽ സംവിധാനങ്ങൾ സംയോജിപ്പിക്കുന്നതും ഈ സാങ്കേതികവിദ്യകൾ മനുഷ്യപിന്തുണാ സംവിധാനങ്ങൾക്കൊപ്പമുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പാക്കുന്നതും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.
ശക്തമായ ഡാറ്റ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതായിരിക്കണം നയരൂപീകരണം. വേർതിരിച്ചതും പതിവായുള്ളതുമായ സർവേകളിലൂടെ ഡാറ്റാ ഇക്കോസിസ്റ്റം ശക്തിപ്പെടുത്തണം. ഗ്രാമീണ- നഗര മേഖലകൾ, ലിംഗപരമായ പ്രശ്നങ്ങൾ, വൈകല്യങ്ങളുടെ സ്വാഭാവം എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഡാറ്റ ഉറപ്പാക്കേണ്ടത് തെളിവുകൾ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള നയരൂപീകരണത്തെ പ്രാപ്തമാക്കും. വിവിധ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ വാർദ്ധക്യത്തിന്റെയും സാമൂഹിക സാമ്പത്തിക വ്യതിയാനത്തിന്റെയും വ്യത്യസ്ത ആവേഗങ്ങളിലുള്ള മാറ്റം കണക്കിലെടുക്കുമ്പോൾ പ്രാദേശികമായ സമീപനങ്ങൾ നിർണായകമാണ്.
വിജയകരമായ വാർദ്ധക്യ സമൂഹത്തിലേക്ക്
പ്രായമാകൽ ജീവിതത്തിലെ അനിവാര്യ മാറ്റമാണ്. ഇതൊരു ചലനാത്മക പ്രക്രിയയാണ്. ഇത് പലപ്പോഴും ഒരു വ്യക്തിയുടെ സ്വഭാവത്തെയും ഒരു വ്യക്തി ഈ അവസ്ഥയെ എങ്ങനെ സ്വീകരിക്കുന്നു എന്നതിനെയും ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. സമീപ വർഷങ്ങളിൽ മനുഷ്യരുടെ ആയുസ്സ് ഗണ്യമായി വർദ്ധിച്ചിട്ടുണ്ട്. എന്നിരുന്നാലും, വാർദ്ധക്യകാലത്ത് വ്യക്തികൾക്കിടയിൽ ശാരീരിക- മാനസിക ശേഷി കുറയുന്നത് ഒഴിവാക്കാനാവാത്തതാണ്. അതേസമയം, 2050 ആകുമ്പോഴേക്കും താഴ്ന്ന, ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ പ്രായമായവരുടെ അനുപാതം കൂടുതലായിരിക്കുമെന്ന പ്രവചനത്തിന് സാധുത നൽകി, ലോകമെമ്പാടും പ്രായമായവരുടെ അനുപാതവും ഗണ്യമായി വർദ്ധിച്ചിട്ടുണ്ട്.
'നല്ല വാർദ്ധക്യം' (‘ageing well’) എന്ന ആശയം, വാർദ്ധക്യ പ്രക്രിയയെ ആരോഗ്യകരമാക്കാനുള്ള ഒരു സൂചകം കൂടിയാണ്. ആരോഗ്യകരവും സജീവവും ഉൽപാദനപരവും വിജയകരവുമായ വാർദ്ധക്യം ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ആദർശം പ്രാവർത്തികമാക്കാനുള്ള നിരവധി ശ്രമങ്ങൾ നടന്നിട്ടുണ്ട്. വിജയകരമായതോ പോസിറ്റീവ് ആയതോ ആയ വാർദ്ധക്യം എന്ന ആശയം 1980-കളുടെ തുടക്കം മുതൽ ഏറെ ശ്രദ്ധ നേടിയിട്ടുണ്ട്. ‘സജീവമായ വാർദ്ധക്യം’ (active ageing) എന്നത് ഉൽപ്പാദനക്ഷമമായ വാർദ്ധക്യത്തേക്കാൾ (productive ageing) വിശാലമായ പദമാണ്. കാരണം അതിൽ സാമ്പത്തികവും സാമ്പത്തികേതരവുമായ പ്രവർത്തനങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്നു. അതേസമയം ഉൽപ്പാദനക്ഷമമായ വാർദ്ധക്യം സാമ്പത്തിക പ്രവർത്തനങ്ങൾ മാത്രം ഉൾക്കൊള്ളുന്നതാണ്. സുപ്രധാന മാറ്റത്തിന് സാക്ഷ്യം വഹിക്കുന്ന പുരോഗമന സമൂഹം എന്ന നിലയിൽ, സജീവവും ഉൽപാദനപരവുമായ വാർദ്ധക്യത്തിന്റെ സംയോജനമായ, ‘വിജയകരമായ വാർദ്ധക്യ’മാണ് ഇന്നത്തെ കാലത്ത് അനിവാര്യം.
ഇന്ത്യയിലെ പ്രായമായവർ അറിവ്, മൂല്യങ്ങൾ, സാമൂഹിക മൂലധനം എന്നിവയുടെ വിശാലമായ ശേഖരമാണ്. അവരെ ഭാരമായി കാണുന്നതിനുപകരം, നീതിയുക്തവും സുസ്ഥിരവുമായ ഒരു ഇന്ത്യ കെട്ടിപ്പടുക്കുന്നതിൽ സജീവ പങ്കാളികളായി അവരെ പുനർവിന്യസിക്കാനാകും.
2011- ലെ സെൻസസ് പ്രകാരം ഇന്ത്യയിൽ ഏകദേശം 71 ദശലക്ഷം പ്രായമായ സ്ത്രീകളും 67 ദശലക്ഷം പ്രായമായ പുരുഷന്മാരുമുണ്ട്, 2050 ആകുമ്പോഴേക്കും പ്രായമായ സ്ത്രീകളുടെ എണ്ണം പ്രായമായ പുരുഷന്മാരേക്കാൾ 18.4 ദശലക്ഷം കൂടുതലായിരിക്കും. പ്രായമായവരിൽ ഭൂരിഭാഗവും (ഏകദേശം 15 ദശലക്ഷം) ഇന്ത്യയിൽ ഒറ്റപ്പെട്ട ജീവിതം നയിക്കുന്നു, കൂടുതലും സ്ത്രീകൾ. ഇത് പാശ്ചാത്യരാജ്യങ്ങളിൽ നിന്ന് തികച്ചും വ്യത്യസ്തമാണ്. ഇന്ത്യയിൽ ജനസംഖ്യയുടെ ഗണ്യമായ അനുപാതത്തെയും സുരക്ഷിതവും ലാഭകരമായതുമായ തൊഴിൽ ലഭിക്കുന്നതിനും അതുവഴി പെൻഷൻ പദ്ധതികൾക്കുള്ള ആനുകൂല്യങ്ങൾ നേടുന്നതിനും അല്ലെങ്കിൽ വാർദ്ധക്യകാല വിരമിക്കലിനും വളരെ മുമ്പുതന്നെ പ്രായം കീഴടക്കുന്നു.
വാർദ്ധക്യ ദാരിദ്ര്യം (old age poverty) നഗര-, ഗ്രാമീണ ഇന്ത്യയെ സംബന്ധിച്ച് ഗുരുതരമായ ആശങ്കയാണ്. അടിയന്തര നയപരമായ ശ്രദ്ധ ആവശ്യപ്പെടുന്ന പ്രശ്നമാണിത്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ പ്രായമായവർ കുടുംബപിന്തുണയുള്ള ജോലിയിലൂടെയോ പെൻഷൻ സമ്പാദ്യത്തിലൂടെയോ സ്വയം പര്യാപ്തത നേടുമെന്ന് പലപ്പോഴും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. എന്നാൽ നിലവിലെ നയങ്ങൾ പലപ്പോഴും മക്കളുടെ പിന്തുണാസംവിധാനങ്ങളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന തരത്തിലുള്ളവയല്ല. മാത്രമല്ല, അവ പ്രായമായവർക്ക് അർത്ഥവത്തായ തൊഴിൽ ജീവിതം ഉറപ്പാക്കുകയും ചെയ്യുന്നില്ല.
മിക്കവരുടെയും കേസുകളിൽ പെൻഷൻ തുക ദൈനംദിന ചെലവുകൾക്ക് പര്യാപ്തമല്ല. ഇതുമൂലം പ്രായമായവർ അപകടകരമായ സാഹചര്യങ്ങളിൽ ജോലി ചെയ്യാൻ നിർബന്ധിതരാകുന്നു. ആരോഗ്യസംരക്ഷണച്ചെലവിന്റെ ഭാരം കുറയ്ക്കുക, അവ പൂർണമായി സർക്കാർ ഏറ്റെടുക്കുക എന്നീ നടപടികളിലൂടെ പ്രായമായവർക്ക് ദീർഘകാലം ജോലി ചെയ്യാൻ കഴിയുന്ന വിജയകരമായ വാർദ്ധക്യം കൈവരിക്കാനാകും.
വാർദ്ധക്യം ഒരു പ്രതിസന്ധിഘട്ടമാകേണ്ടതില്ല. ദീർഘവീക്ഷണമുള്ള നയപരിപാടികളിലൂടെ അവർക്ക് അന്തസ്സുള്ളതും കരുതലും ക്ഷേമവും ഉറപ്പുവരുത്താൻ കഴിയുന്നതുമായ ജീവിതം ഉറപ്പാക്കാനാകും. ഇന്ത്യയിലെ പ്രായമായവർ അറിവ്, മൂല്യങ്ങൾ, സാമൂഹിക മൂലധനം എന്നിവയുടെ വിശാലമായ ശേഖരമാണ്. അവരെ ഭാരമായി കാണുന്നതിനുപകരം, നീതിയുക്തവും സുസ്ഥിരവുമായ ഒരു ഇന്ത്യ കെട്ടിപ്പടുക്കുന്നതിൽ സജീവ പങ്കാളികളായി അവരെ പുനർവിന്യസിക്കാനാകും.
2025- ലെ UNFPA റിപ്പോർട്ട് ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നതുപോലെ, യഥാർത്ഥ പ്രതിസന്ധി വാർദ്ധക്യത്തിന്റേതോ പ്രത്യുൽപാദനക്ഷമതയുടേതോ മാത്രമല്ല; മറിച്ച് അന്തസ്സോടെയും സാമൂഹിക സുരക്ഷിതത്വത്തോടെയുമുള്ള ഒരു വാർധക്യം നൽകാൻ കഴിയുമോ എന്നതാണ്. പ്രായമായ ജനതക്ക് ഇന്ത്യ തയ്യാറാണോ എന്നതല്ല ചോദ്യം, മനുഷ്യത്വമുള്ള സമൂഹമാകാൻ നാം തയ്യാറാണോ എന്നതാണ്.