വികസന പോപ്പുലിസത്തിന്റെയും കോർപ്പറേറ്റ് പിന്തുണയുള്ള പ്രാദേശിക ഭരണത്തിന്റെയും സവിശേഷമായ ഒരു മിശ്രിതത്തെ ട്വന്റി 20 കിഴക്കമ്പലം പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു. പ്രത്യയശാസ്ത്രപരമായ ചർച്ചയ്ക്ക് പകരം, സബ്സിഡി സാധനങ്ങൾ, ക്ഷേമ പദ്ധതികൾ, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ എന്നിവയിലൂടെയാണ് പാർട്ടി പ്രധാനമായും വോട്ടിനായി പരിശ്രമിക്കുന്നത്. റോബർട്ട് പുട്ട്നം 'മേക്കിംഗ് ഡെമോക്രസി വർക്ക്' (1993) എന്ന പുസ്തകത്തിൽ വിവരിച്ചതുപോലെ വികസന പോപ്പുലിസത്തിന്റെ ഒരു മാതൃകയെ ഇത് പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു. ഈ സമീപനം വോട്ടർ വിശ്വസ്തതയെ ശക്തിപ്പെടുത്തുകയും പ്രാദേശിക വികസനം ത്വരിതപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ, അത് ചർച്ചാപരമായ രാഷ്ട്രീയ ഇടപെടലിനെയും പൗര സംവാദത്തെയും മറികടക്കുന്നു.
കിറ്റെക്സ് ഗാർമെന്റ്സിന്റെ കനത്ത ഇടപെടൽ ധനിക സ്വാധീനത്തിന്റെ (Plutocratic) ഘടകങ്ങൾ അവതരിപ്പിക്കുന്നു, ധനിക വ്യക്തികളോ സ്ഥാപനങ്ങളോ രാഷ്ട്രീയ അധികാരമോ നിയന്ത്രണമോ പ്രയോഗിക്കുന്നതിനെയാണ് ധനിക സ്വാധീനം എന്ന് പറയുന്നത്, അവിടെ സാമ്പത്തിക വിഭവങ്ങൾ അവരുടെ താൽപ്പര്യങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നതിനായി നയങ്ങൾ, തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ അല്ലെങ്കിൽ ഭരണം രൂപപ്പെടുത്താൻ ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഒരു ധനിക ഭരണത്തിൽ, തുല്യ പങ്കാളിത്തത്തിന്റെ ജനാധിപത്യ തത്വമല്ല - സമ്പത്ത് രാഷ്ട്രീയ തീരുമാനങ്ങളിൽ സ്വാധീനത്തിന്റെ പ്രാഥമിക ഉറവിടമായി മാറുന്നു (ജോൺ സ്റ്റുവർട്ട് മിൽ, കൺസിഡറേഷൻസ് ഓൺ റെപ്രസന്റേറ്റീവ് ഗവൺമെൻറ്, 1861)
സാമൂഹിക നിയമസാധുത നേടുന്നതിനായി സി.എസ്.ആർ സംരംഭങ്ങൾ പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്നത്, യഥാർത്ഥ രാഷ്ട്രീയ പിന്തുണയെയും കുറിച്ചുള്ള ധാർമ്മിക ആശങ്കകൾ ഉയർത്തുന്നു, ഹന്ന പിറ്റ്കിൻ 'ദി കൺസെപ്റ്റ് ഓഫ് റെപ്രസന്റേഷൻ (1967)' എന്ന പുസ്തകത്തിൽ ചർച്ച ചെയ്തതുപോലെ. കാര്യക്ഷമമായ ഭരണം പ്രാദേശിക വികസനം എങ്ങനെ മെച്ചപ്പെടുത്തുമെന്ന് ട്വന്റി 20 തെളിയിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും, കോർപ്പറേറ്റ് പിടിച്ചെടുക്കൽ, കുറഞ്ഞ രാഷ്ട്രീയ ബഹുസ്വരത, ഭൗതിക പ്രോത്സാഹനങ്ങളിലുള്ള പൗരരുടെ ആശ്രിതത്വം എന്നിവ ഉൾപ്പെടെയുള്ള ജനാധിപത്യ തത്വങ്ങൾക്ക് ഇത് അപകടസാധ്യതകൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നു.
'കോർപ്പറേറ്റ് സോഷ്യൽ റെസ്പോൺസിബിലിറ്റി' ആരോട്?
നാഷണൽ കോർപ്പറേറ്റ് സോഷ്യൽ റെസ്പോൺസിബിലിറ്റി (സിഎസ്ആർ) പോർട്ടലിൽ നിന്നുള്ള ഡാറ്റ പ്രകാരം, 2023-24 സാമ്പത്തിക വർഷത്തിൽ, കേരളത്തിലെ മൊത്തം സിഎസ്ആർ ചെലവ് 387.91 കോടി രൂപയാണ്. സംസ്ഥാനത്തെ 14 ജില്ലകളിലായി ആകെ 633 കമ്പനികൾ അവരുടെ സിഎസ്ആർ ഫണ്ടുകൾ സംഭാവന ചെയ്തു. കേരളത്തിൽ സിഎസ്ആർ ആനുകൂല്യങ്ങൾ ലഭിക്കുന്ന ആദ്യ 3 ജില്ലകൾ യഥാക്രമം എറണാകുളം (166.6 കോടി), തൃശൂർ (60.21 കോടി), തിരുവനന്തപുരം (33.6 കോടി) എന്നിവയാണ്. പാലക്കാട്, കൊല്ലം, കോഴിക്കോട്, കണ്ണൂർ, ഇടുക്കി, കോട്ടയം, വയനാട്, ആലപ്പുഴ എന്നിവയാണ് സംസ്ഥാനത്ത് സിഎസ്ആർ ആനുകൂല്യങ്ങൾ അനുഭവിക്കുന്ന മറ്റ് ജില്ലകൾ. സംസ്ഥാനത്ത് ഏറ്റവും കൂടുതൽ സിഎസ്ആർ പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടന്നിട്ടുള്ള മൂന്ന് പ്രധാന മേഖലകളിൽ; വിദ്യാഭ്യാസം, ഭിന്നശേഷിക്കാർ, ഉപജീവനമാർഗം (158.95 കോടി) ആരോഗ്യം, വിശപ്പ് നിർമ്മാർജ്ജനം, ദാരിദ്ര്യം, പോഷകാഹാരക്കുറവ്, സുരക്ഷിതമായ കുടിവെള്ളം, ശുചിത്വം (132.57 കോടി) ഗ്രാമീണ വികസനം (32.79 കോടി) എന്നിവ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു 2023-24 സാമ്പത്തിക വർഷത്തിൽ കേരളത്തിൽ സിഎസ്ആറിനായി ചെലവഴിച്ച മികച്ച അഞ്ച് കമ്പനികൾ യഥാക്രമം മുത്തൂറ്റ് ഫിനാൻസ് ലിമിറ്റഡ് (50.47 കോടി), മണപ്പുറം ഫിനാൻസ് ലിമിറ്റഡ് (38.52 കോടി), ഫെർട്ടിലൈസേഴ്സ് ആൻഡ് കെമിക്കൽസ് ട്രാവൻകൂർ ലിമിറ്റഡ് (15.86 കോടി), ശോഭ ലിമിറ്റഡ് (14.34 കോടി), കൊച്ചിൻ ഷിപ്പ്യാർഡ് ലിമിറ്റഡ് (11.42 കോടി) എന്നിവയാണ്.
ഈ ഒരു ചിത്രം നിലനിൽക്കെ, കേരളത്തിലെ വസ്ത്ര നിർമ്മാണ കമ്പനിയായ കിറ്റെക്സ് ഗാർമെന്റ്സ് അതിന്റെ കോർപ്പറേറ്റ് സോഷ്യൽ റെസ്പോൺസിബിലിറ്റി (സിഎസ്ആർ) സംരംഭമായി സ്ഥാപിച്ച ട്വന്റി20 എന്ന സംഘടന 2015-ൽ സജീവ രാഷ്ട്രീയത്തിലേക്ക് മാറി. കിഴക്കമ്പലത്ത് സബ്സിഡി നിരക്കിൽ പലചരക്ക് സാധനങ്ങൾ നൽകുക, അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക തുടങ്ങിയ കിറ്റെക്സിന്റെ സിഎസ്ആർ പ്രവർത്തനങ്ങൾ സാധാരണക്കാരേക്കാളും മധ്യവർഗ്ഗ ജനവിഭാഗത്തെ കൂടുതൽ ആകർഷിച്ചു. കമ്പനിയുടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലുള്ള ഇടപെടൽ സിഎസ്ആർ ഫണ്ടുകളുടെ ധാർമ്മിക ഉപയോഗത്തെക്കുറിച്ചും കോർപ്പറേറ്റ് സാമൂഹിക സംരംഭങ്ങളും രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനങ്ങളും തമ്മിലുള്ള വേർതിരിവിനെക്കുറിച്ചും ചോദ്യങ്ങൾ ഉയർത്തിയിട്ടുണ്ട്.
2023-ൽ കിറ്റെക്സ് ഗാർമെന്റ്സ് 25 കോടി രൂപയുടെ ഇലക്ടറൽ ബോണ്ടുകൾ വാങ്ങി, പിന്നീട് തെലങ്കാനയിലെ ഭാരത് രാഷ്ട്ര സമിതി (ബിആർഎസ്) ഇവ പണമാക്കി മാറ്റി. കമ്പനിയുടെ ബിസിനസ് താൽപ്പര്യങ്ങൾക്ക് അത്യാവശ്യമാണെന്ന് കരുതി മുഖ്യധാരാ രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികൾക്ക് സംഭാവന നൽകുന്നതിനായി ഈ ബോണ്ടുകൾ വാങ്ങാൻ തന്നെ "നിർബന്ധിച്ചു" എന്ന് കിറ്റെക്സിന്റെ മാനേജിംഗ് ഡയറക്ടർ സാബു എം. ജേക്കബ് പറഞ്ഞു. രാഷ്ട്രീയ ധനസഹായത്തിൽ കോർപ്പറേറ്റ് സ്ഥാപനങ്ങളുടെ സ്വാധീനത്തെക്കുറിച്ചും സിഎസ്ആർ ഫണ്ടുകളുടെ ദുരുപയോഗ സാധ്യതയെക്കുറിച്ചും ഈ പ്രസ്താവന ചർച്ചകൾക്ക് തുടക്കമിട്ടു.
രാഷ്ട്രീയ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി സിഎസ്ആർ ഫണ്ടുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നത് ഇന്ത്യൻ നിയമപ്രകാരം നിരോധിച്ചിരിക്കുന്നു എന്നത് ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതാണ്. 2013-ലെ കമ്പനി നിയമവും 2014-ലെ സിഎസ്ആർ നിയമങ്ങളും വിദ്യാഭ്യാസം, ആരോഗ്യം, പരിസ്ഥിതി, ഗ്രാമവികസനം തുടങ്ങിയ സാമൂഹികക്ഷേമം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് മാത്രമേ സിഎസ്ആർ ഫണ്ടുകൾ ഉപയോഗിക്കാൻ പാടുള്ളൂ. രാഷ്ട്രീയ സംഭാവനകളോ രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികൾക്കുള്ള പിന്തുണയോ സിഎസ്ആർ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് യോഗ്യമല്ല.
കിറ്റെക്സിന്റെ സിഎസ്ആർ സംരംഭങ്ങൾ കിഴക്കമ്പലത്തെ പ്രാദേശിക വികസനത്തിന് സംഭാവന നൽകിയിട്ടുണ്ടെങ്കിലും, ട്വന്റി20 സ്ഥാപിക്കുന്നതും രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികൾക്കുള്ള സാമ്പത്തിക സംഭാവനകളും ഉൾപ്പെടെയുള്ള രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനങ്ങളിലെ കമ്പനിയുടെ ഇടപെടൽ കോർപ്പറേറ്റ് സാമൂഹിക ഉത്തരവാദിത്തത്തിനും രാഷ്ട്രീയ ഇടപെടലിനും ഇടയിലുള്ള ധാർമ്മിക അതിരുകളെക്കുറിച്ചുള്ള ആശങ്കകൾ ഉയർത്തുന്നു.
ട്വന്റി 20-യുടെ രാഷ്ട്രീയ തന്ത്രം
ട്വന്റി-20 കിഴക്കമ്പലത്തിന്റെ ഉദയം ഇന്ത്യയിലെ കോർപ്പറേറ്റ് സാമൂഹിക ഉത്തരവാദിത്തത്തിന്റെയും പ്രാദേശിക രാഷ്ട്രീയത്തിന്റെയും സവിശേഷമായ സംയോജനത്തെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു. കിറ്റെക്സ് ഗാർമെന്റ്സ് ലിമിറ്റഡിന്റെ ഒരു സിഎസ്ആർ സംരംഭമായി 2013-ൽ സ്ഥാപിതമായ പാർട്ടിയുടെ കേന്ദ്ര മുദ്രാവാക്യം "നല്ല ഭരണം, അഴിമതി രഹിത ഭരണം, വികസന കേന്ദ്രീകൃത നേതൃത്വം" എന്നിവയെ ചുറ്റിപ്പറ്റിയാണ്. പരമ്പരാഗത രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, കാര്യക്ഷമമായ സേവന വിതരണത്തിലൂടെയും അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനത്തിലൂടെയും കിഴക്കമ്പലത്തെ ഒരു മാതൃകാഗ്രാമമാക്കി മാറ്റുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ, പ്രത്യയശാസ്ത്രപരമല്ലാത്ത, പൗര കേന്ദ്രീകൃത പ്രസ്ഥാനമായി ട്വന്റി 20 സ്വയം നിലയുറപ്പിച്ചു. സബ്സിഡി നിരക്കിലുള്ള അവശ്യവസ്തുക്കൾ നൽകുന്നതിനും, റോഡുകൾ, ആരോഗ്യ സംരക്ഷണം, ശുചിത്വം, പൊതു യൂട്ടിലിറ്റികൾ എന്നിവ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനും, അതുവഴി വോട്ടർ വിശ്വസ്തതയുടെ ശക്തമായ അടിത്തറ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനും കോർപ്പറേറ്റ് വിഭവങ്ങൾ ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നതിനെയാണ് അതിന്റെ തന്ത്രം ആശ്രയിച്ചിരുന്നത്. വേഗത, സുതാര്യത, അളക്കാവുന്ന ഫലങ്ങൾ എന്നിവയ്ക്ക് ഊന്നൽ നൽകി രാഷ്ട്രീയ ഭരണത്തിൽ ഒരു കോർപ്പറേറ്റ് മാനേജ്മെന്റ് ശൈലി സ്വീകരിച്ചുകൊണ്ട് ട്വന്റി 20 യുടെ സമീപനം മുഖ്യധാരാ പാർട്ടികളുടെ കാര്യക്ഷമതയില്ലായ്മയെ വെല്ലുവിളിച്ചു.
എന്നിരുന്നാലും, രാഷ്ട്രീയ ഇടങ്ങളിൽ സിഎസ്ആറിന്റെ ധാർമ്മികവും നിയമപരവുമായ അതിരുകളെക്കുറിച്ച് ഈ മാതൃക നിർണായകമായ ആശങ്കകൾ ഉയർത്തുന്നു, കാരണം ഇന്ത്യൻ നിയമം രാഷ്ട്രീയ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി സിഎസ്ആർ ഫണ്ടുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നത് നിരോധിക്കുന്നു. പാർട്ടിയുടെ വികസന നേട്ടങ്ങൾ ശ്രദ്ധേയമാണെങ്കിലും, ഒരൊറ്റ കോർപ്പറേറ്റ് സ്ഥാപനത്തെ അമിതമായി ആശ്രയിക്കുന്നത് അത്തരമൊരു ഭരണ മാതൃകയുടെ സുസ്ഥിരതയെയും ജനാധിപത്യ ഉത്തരവാദിത്തത്തെയും ചോദ്യം ചെയ്യുന്നു. വ്യാപകമായി ആവർത്തിക്കുകയാണെങ്കിൽ, ഈ കോർപ്പറേറ്റ്-രാഷ്ട്രീയ സങ്കരയിനം പ്രാദേശിക ഭരണ ഘടനകളെ പുനർനിർമ്മിക്കുകയും പൊതുസേവനത്തിനും സ്വകാര്യ സ്വാധീനത്തിനും ഇടയിലുള്ള രേഖ മങ്ങിക്കുകയും ചെയ്യും.
ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ മാർക്കറ്റ്
ഭക്ഷ്യ സുരക്ഷാ മാർക്കറ്റ്, ട്വന്റി 20 കിഴക്കമ്പലത്തിന്റെ രാഷ്ട്രീയ, ക്ഷേമ തന്ത്രത്തിന്റെ കേന്ദ്ര സ്തംഭമാണ്. 2017 നവംബറിൽ മാർക്കറ്റ് അന്നത്തെ കേന്ദ്ര റോഡ് ഗതാഗത, ഹൈവേ മന്ത്രി നിതിൻ ഗഡ്കരി ഔദ്യോഗികമായി ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തു. ബിജെപി നേതാക്കളായ അൽഫോൺസ് കണ്ണന്താനം, കുമ്മനം രാജശേഖരൻ, എ.എൻ. രാധാകൃഷ്ണൻ എന്നിവരുടെ സാന്നിധ്യം ട്വന്റി 20യുടെ രാഷ്ട്രീയ നയത്തിന്റെ ചർച്ച ചെയ്യപ്പെടാത്ത പ്രതിഫലനമായി മാറി. പ്രാദേശിക ജനത ഇതൊന്നും ചർച്ച ചെയ്യാൻ തയ്യാറല്ലായിരുന്നു. കാരണം നിലവിലുള്ള നിരക്കുകളേക്കാൾ ഏകദേശം 50% കുറഞ്ഞ വിലയ്ക്ക് പച്ചക്കറികളും പലചരക്ക് സാധനങ്ങളും പോലുള്ള അവശ്യവസ്തുക്കൾ ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ മാർക്കറ്റ് വാഗ്ദാനം ചെയ്യുബോൾ രാഷ്ട്രീയം മറക്കുന്നത് സ്വാഭാവികമാണ്. മാത്രമല്ല ഈ ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ മാർക്കറ്റ് കൊണ്ട് ആയിരക്കണക്കിന് താമസക്കാർക്ക് വീട്ടുചെലവുകൾ ഫലപ്രദമായി ലഘൂകരിക്കാനും സാധിച്ചു.
2024 ഏപ്രിലിൽ, ജില്ലാ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഓഫീസർ (കളക്ടർ) തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കാലയളവിൽ മാതൃകാ പെരുമാറ്റച്ചട്ടം പ്രകാരം മാർക്കറ്റ് താൽക്കാലികമായി അടച്ചുപൂട്ടാൻ ഉത്തരവിട്ടു. ഇലക്ഷന് ശേഷം തുറക്കാനുള്ള അനുവാദവും അതിലുണ്ടായിരുന്നു. സബ്സിഡി വിലകളും സേവനങ്ങളും വോട്ടർമാർക്ക് ഒരു സാധ്യതയുള്ള പ്രേരണയായി കണക്കാക്കുകയും അനാവശ്യമായ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് സ്വാധീനം സംബന്ധിച്ച ആശങ്കകൾ ഉയർത്തുകയും ചെയ്തതിനാലാണ് ഈ നടപടി സ്വീകരിച്ചത്. ഒരു ക്ഷേമ നടപടി എന്നതിനപ്പുറം, ട്വന്റി 20 യുടെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ വിപണി തന്ത്രപരമായ ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കുന്നുണ്ട്. “പിണറായി സർക്കാർ ഭക്ഷ്യ സുരക്ഷാ മാർക്കറ്റ് പൂട്ടിച്ചു, പാവങ്ങളുടെ വയറ്റത്തടിച്ചു” എന്നുള്ള കറുത്ത ഫ്ളക്സ് ബോർഡുകൾ ഈ കാലയളവിൽ ട്വന്റി 20 ഭരിക്കുന്ന പഞ്ചായത്തുകളിൽ സുലഭമായി കാണാമായിരുന്നു. എന്നാൽ ഇലക്ഷന് ശേഷം മാസങ്ങളോളം ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ മാർക്കറ്റ് അടച്ചിട്ടതിൽ ജനങ്ങൾക്ക് പരാതിയില്ല, കാരണം വെറുതെ കിട്ടുന്നതിൽ പരാതിപറയാൻ ആർക്കും അവകാശം ഇല്ല എന്ന പക്ഷമാണ്. എന്നാൽ, ഗ്രാമ വികസനത്തിനും ജനക്ഷേമ പ്രവർത്തനത്തിനും ഉപകരിക്കേണ്ട സി.എസ്.ആർ ഫണ്ട് ഔദാര്യമായി കാണുന്ന ഒരു ജനതയെ സൃഷ്ടിക്കാൻ കിറ്റെക്സ് എം.ഡിക്ക് സാധിച്ചു.
പാർട്ടി മറ്റ് പഞ്ചായത്തുകളിലേക്ക് സ്വാധീനം വ്യാപിപ്പിച്ചപ്പോൾ, ഈ ക്ഷേമ മാതൃകയുടെ ആവർത്തനം തിരഞ്ഞെടുപ്പ് വാഗ്ദാനത്തിന്റെ ഭാഗമായി, അതിന്റെ രാഷ്ട്രീയ ബ്രാൻഡിനെ ശക്തിപ്പെടുത്തി. 2015-ൽ രൂപീകരിച്ച പാർട്ടി, അതേ വർഷം കിഴക്കമ്പലം പഞ്ചായത്തിൽ നടന്ന തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ മത്സരിക്കുകയും 19-ൽ 17 സീറ്റുകൾ നേടുകയും ചെയ്തു. 2020-ലെ തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ, എറണാകുളത്തെ മൂന്ന് പഞ്ചായത്തുകളിലേക്ക് കൂടി അവർ തങ്ങളുടെ സാന്നിധ്യം വ്യാപിപ്പിച്ചു: 14 സീറ്റുകളും നേടിയ ഐക്കരനാട്, 18 സീറ്റുകളിൽ 11 എണ്ണം നേടിയ കുന്നത്തുനാട്, 19 സീറ്റുകളിൽ 14 എണ്ണം നേടിയ മഴുവന്നൂർ പഞ്ചായത്ത്. വരുന്ന തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ പൂർണ്ണ പാനലിൽ കുറഞ്ഞത് 50 പഞ്ചായത്തുകളിലെങ്കിലും മത്സരിക്കാനും കൂടാതെ എറണാകുളത്തെ മുനിസിപ്പാലിറ്റികളിലും കൊച്ചി കോർപ്പറേഷനിലും മത്സരിക്കാനും തയാറെടുക്കുന്നു. മറ്റു ജില്ലകളിലും മത്സരിക്കാൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്നുണ്ട് എന്ന് സാബു എം.ജേക്കബ് വിവിധ മാധ്യമങ്ങളിലൂടെ പറയുന്നു. കേരളത്തിലെ ജനങ്ങളും ഒരു ബദൽ തേടുകയാണ് എന്ന കിറ്റക്സ്റ് എം.ഡിയുടെ അവകാശ വാദവും, 35 സീറ്റ് കിട്ടിയാൽ കേരളം ഞങ്ങൾ ഭരിക്കുമെന്നുള്ള മുൻ ബി.ജെ.പി. സംസ്ഥാന പ്രസിഡന്റിന്റെ അവകാശവാദവും ചേർത്ത് വായിക്കപ്പെടേണ്ടതാണ്.
ആരുടെ കൂടെ നിൽക്കും?
2022 മെയ് മാസത്തിൽ, ട്വന്റി20 - ആം ആദ്മി പാർട്ടിയുമായി (എഎപി) സഖ്യത്തിലേർപ്പെടുകയും "പീപ്പിൾസ് വെൽഫെയർ അലയൻസ്" (പിഡബ്ല്യുഎ) രൂപീകരിക്കുകയും ചെയ്തു. കേരളത്തിലെ പരമ്പരാഗത രാഷ്ട്രീയ മുന്നണികളെ വെല്ലുവിളിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെയാണ് ഈ സഹകരണം ആരംഭിച്ചത്, തൃക്കാക്കര നിയമസഭാ ഉപതെരഞ്ഞെടുപ്പിലാണ് ഇത് ആദ്യം പരീക്ഷിച്ചത്. കേരള ഭരണത്തിൽ മാറ്റത്തിന്റെ ആവശ്യകത ഊന്നിപ്പറഞ്ഞുകൊണ്ട് ഡൽഹി മുൻ മുഖ്യമന്ത്രിയും എഎപി നേതാവുമായ അരവിന്ദ് കെജ്രിവാൾ സഖ്യം പ്രഖ്യാപിച്ചു. എന്നിരുന്നാലും, ഈ സഖ്യം വൻ പരാജയമായി അവസാനിച്ചു. അഴിമതിക്കെതിരെ പോരാടാൻ ട്വന്റി20ക്കു മുൻപേ പുറപ്പെട്ട കെജ്രിവാളിനെ അഴിമതി കേസിൽ തന്നെ അറസ്റ്റു ചെയ്തു എന്നത് മറ്റൊരു രാഷ്ട്രീയ നീക്കമായി ഇന്ത്യൻ ജനത കണ്ടതാണ്. ഡിസംബർ 2023ൽ, ട്വന്റി20യുടെ പ്രസിഡന്റ് സാബു എം. ജേക്കബ്, മുന്നണിയുടെ ലക്ഷ്യങ്ങൾ നേടുന്നതിൽ പരാജയപ്പെട്ടുവെന്ന് ചൂണ്ടിക്കാട്ടി പിഡബ്ല്യുഎ പിരിച്ചുവിടുന്നതായി പ്രഖ്യാപിച്ചു.
രാഷ്ട്രീയ ആശയം വ്യക്തമാക്കാത്തതു കൊണ്ടും, സമീപകാല വംശഹത്യകളിൽ പ്രതികരണം ഇല്ലാത്തതു കൊണ്ടും ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടിയുമായി (ബിജെപി) ട്വന്റി20 സഖ്യത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടാൽ അതിൽ അത്ഭുതങ്ങൾ ഒന്നും തന്നെയില്ല. വികസനമെന്ന മുദ്രാവാക്യത്തിൽ ഇരുവരും യോജിക്കുന്നത് കൊണ്ട് ആരുടെ വികസനം എന്ന ചോദ്യവും ഇവിടെ ഉയരുന്നില്ല. തീവ്ര വലതുപക്ഷ രാഷ്ട്രീയത്തിനു സംസ്ഥാനം വേദിയായാൽ വികസനത്തിന് അനുകൂലവും പ്രത്യയശാസ്ത്രപരമല്ലാത്തതുമായ ഒരു ബദലായി ട്വന്റി20 സ്വയം നിലകൊള്ളുന്നു എന്ന ന്യായീകരണത്തിൽ എല്ലാം മുങ്ങിപ്പോകും.
പരമ്പരാഗതമായി മതേതരവും പുരോഗമനപരവുമായ മൂല്യങ്ങൾക്ക് പേരുകേട്ട കേരളത്തിന്റെ രാഷ്ട്രീയ ഭൂപ്രകൃതിയെ പുനർനിർമ്മിക്കാൻ ഈ വിന്യാസത്തിന് കഴിയുമെന്നു ധനാധിപത്യത്തിന്റെ പങ്കു പറ്റുന്ന 'സാധാരണ ജനങ്ങൾക്ക്' ചിന്തിക്കാനും നേരമില്ല. വീട്ടുപടിക്കലിൽ എത്തുന്നത് വരെ എല്ലാം മറ്റുള്ളവരുടെ പ്രശ്നമായി കാണുന്ന പുതിയ ജനാധിപത്യ ജീവികളെ വാർത്തെടുക്കാൻ ഇത്തരം 'രാഷ്ട്രീയം ഒളിപ്പിക്കുന്ന' രാഷ്ട്രീയ ബദലിന് സാധിക്കുന്നുണ്ട്. ട്വന്റി20 രാഷ്ട്രീയം ഇന്ത്യയിലെ വരേണ്യവർഗം നയിക്കുന്നതും വികസനത്തിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നതുമായ സൂക്ഷ്മ പാർട്ടികളുടെ മാതൃക കാണിക്കുന്ന ഒന്നായി കണക്കാക്കാം. ഭാഗികമായി "പ്രാദേശിക ഭരണ പരീക്ഷണ"ത്തിലൂടെ വലിയ പാർട്ടികൾക്കുള്ള തന്ത്രപരമായ സഖ്യ ഉപകരണമായി മാറുകയും, ആഴത്തിലുള്ള പ്രത്യയശാസ്ത്ര വേരുകളില്ലാത്ത പ്രത്യേക അഭിനേതാക്കൾക്ക് രാഷ്ട്രീയഇടം തുറക്കുന്ന മുൻകാല പ്രവണതകളെ പ്രതിധ്വനിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
വിമർശനങ്ങളിലെ കോർപ്പറേറ്റു ഭരണം
കിഴക്കമ്പലം പഞ്ചായത്തിൽ 32 കോടി രൂപയും ഐക്കരനാട് പഞ്ചായത്തിൽ 14 കോടി രൂപയും മിച്ച ബജറ്റ് ഉണ്ടാക്കിയത് അഴിമതിരഹിത ഭരണത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു എന്ന് കിറ്റെക്സ് എം.ഡി അവകാശപ്പെടുബോൾ ഭരിക്കുന്ന ബാക്കി രണ്ടു പഞ്ചായത്തിൽ അഴിമതി കാണിച്ചത് കൊണ്ടാണോ മിച്ച ബജറ്റ് ഇല്ലാത്തത് എന്ന ചോദ്യം ട്വന്റി20 സ്വയം ഏറ്റുവാങ്ങുന്നു. മാത്രമല്ല കേരളത്തിലെ 939 ഗ്രാമപഞ്ചായത്തുകളും, 87 മുനിസിപ്പാലിറ്റികളും, 6 മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷനുകളും അഴിമതിയുടെ കൂത്തരങ്ങാണ് നടക്കുന്നതെന്ന വിചിത്രവാദവും ഇതിൽ നിലനിൽക്കുന്നു.
ഐക്കരനാട്, കുന്നത്തുനാട് പഞ്ചായത്തുകളുടെ ഭരണത്തിൽ ട്വന്റി20 രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടി വ്യവസ്ഥാപിത അഴിമതി, സ്വജനപക്ഷപാതം, സ്വേച്ഛാധിപത്യ നിയന്ത്രണം എന്നിവയുടെ അസ്വസ്ഥത സൃഷ്ടിക്കുന്ന ഒരു മാതൃകയെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നതായി പ്രതിപക്ഷ പാർട്ടികൾ ഉന്നയിക്കുന്നു. ഇത് പൊതുജനക്ഷേമത്തോടുള്ള ഭരണത്തിന്റെ പ്രതിബദ്ധതയെക്കുറിച്ചുള്ള അടിസ്ഥാന ചോദ്യങ്ങൾ ഉയർത്തുന്നു. ഐക്കരനാട്ടിൽ അഞ്ച് വർഷത്തിലേറെയായി, പഞ്ചായത്ത് വികസന സ്തംഭനവും, ചെലവഴിക്കാത്ത സർക്കാർ ഫണ്ടുകൾ 5.39 കോടി രൂപയിൽ കൂടുതലും ആരോഗ്യം, വിദ്യാഭ്യാസം, കുടിവെള്ളം തുടങ്ങിയ അടിസ്ഥാന സേവനങ്ങളുടെ അവഗണനയും അനുഭവിക്കുന്നതായി പ്രതിപക്ഷം ആരോപണം ഉന്നയിക്കുന്നതിനു മറുപടി ഇല്ലാതാകുന്ന കോർപ്പറേറ്റു ഭരണം ജനങ്ങളിൽ സംശയത്തിന്റെ നിഴലിലാണ്. സ്വജന പക്ഷപാതപരമായാണ് ലക്ഷംവീടിനു കീഴിലുള്ള ഭവന നിർമ്മാണം മുതൽ കുടിവെള്ള പദ്ധതികളും പ്രാദേശിക വിപണികളും വരെയുള്ള അടിസ്ഥാന സൗകര്യ പദ്ധതികൾ നടക്കുന്നത് എന്നത് മാധ്യമങ്ങളിൽ നിരന്തരം വാർത്തയാകുന്നു.
കുന്നത്തുനാട്ടിൽ, വൈസ് പ്രസിഡന്റും പാർട്ടി ഉദ്യോഗസ്ഥരും നിയമവിരുദ്ധ ഇടപെടലുകളെയും സാമ്പത്തിക ദുരുപയോഗത്തെയും ചോദ്യം ചെയ്തതിന് ശേഷം, ടി20 നേതൃത്വം ഒരു അവിശ്വാസ പ്രമേയത്തിലൂടെ സിറ്റിംഗ് പ്രസിഡന്റ് എം.വി നിതമോളെ പുറത്താക്കി. സത്യസന്ധതയെ ശിക്ഷിക്കുകയും അഴിമതിയെ ചെറുക്കുന്ന ജീവനക്കാർക്ക് ഭീഷണികൾ, സ്ഥലംമാറ്റങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ പാർശ്വവൽക്കരണം എന്നിവ നേരിടേണ്ടിവരുന്നു എന്നുള്ള എം.വി നിതമോളുടെ പ്രതികരണത്തിന് സമാനമായ പ്രതികരണം 2015ലെ കിഴക്കമ്പലം പഞ്ചായത്തിലെ ഭരണ സമിതിയിൽ നിന്നും ഉയർന്നു വന്നിട്ടുണ്ട്.
കിഴക്കമ്പലം 2020-ൽ സിംഗപ്പുരാക്കുമെന്ന പ്രഖ്യാപനത്തിനു പിന്നാലെ ഗ്രാമീണ റോഡുകൾ ഇപ്പോഴും ജീർണാവസ്ഥയിലാണ് എന്നുള്ളത് സൗജന്യം കൈപറ്റുന്നവർക്കു കാണുവാൻ സാധിക്കുകയില്ല. ക്ഷേമ പദ്ധതികൾ അവഗണിക്കപ്പെടുന്നു, ഭരണപരമായ ജഡത്വം കാരണം സർക്കാർ ഫണ്ടുകൾ നഷ്ടപ്പെടുന്നു, ഇത് രാഷ്ട്രീയ വാചാടോപത്തിനും യഥാർത്ഥ വിതരണത്തിനും ഇടയിലുള്ള വിടവ് എടുത്തുകാണിക്കുന്നു. മാത്രമല്ല, കുന്നത്തുനാട് എം.എൽ,എ പങ്കെടുക്കുന്ന പരിപാടികളിൽ നിന്നും ട്വന്റി20 ഭരണസമിതി വിട്ടു നിൽക്കുന്നത് പ്രതിപക്ഷ സൗഹൃദം ട്വന്റി20-യിൽ ഇല്ല എന്നതിന് തെളിവാണ്. കുന്നത്തുനാട് എം.എൽ.എക്ക് ജാതിപരമായും വർണ്ണപരമായും നടത്തുന്ന അധിക്ഷേപങ്ങൾ ട്വന്റി20 ഭരണത്തിൽ നേരിടുന്നു എന്നുള്ളത് ഒരു സംഘടനയുടെ വരേണ്യ വർഗ്ഗസ്വഭാവത്തെ എടുത്ത് കാട്ടുന്നു.
ഒരു സൈദ്ധാന്തിക വീക്ഷണകോണിൽ നിന്ന് നോക്കുമ്പോൾ, ട്വന്റി20-യുടെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ, രാഷ്ട്രീയ ഉന്നതർ ഉദ്യോഗസ്ഥ യുക്തിബോധം പിടിച്ചെടുക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള (Bureaucratic rationality being captured by political elites) മാക്സ് വെബറിന്റെ മുന്നറിയിപ്പുകളുമായി പ്രതിധ്വനിക്കുന്നു. ഇത് പൊതുസേവനത്തെ മറികടക്കുന്ന നടപടിക്രമപരമായ ഔപചാരികതകളിലേക്ക് നയിക്കുന്നു.
വ്യക്തിപരമായി, അല്ലെങ്കിൽ പാർട്ടി നേട്ടത്തിനായി ആസൂത്രണവും ഫണ്ട് വിഹിതവും കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിനാൽ പൊതുജനങ്ങളുടെ ആവശ്യങ്ങൾക്ക് അദൃശ്യമായി പ്രാദേശിക ഭരണം രാഷ്ട്രീയ ശ്രേണികൾക്ക് അനുസരിച്ചു എങ്ങനെ മാറാമെന്ന് (local governance can become “legible” to political hierarchies yet invisible to the public’s needs) ജെയിംസ് സി. സ്കോട്ടിന്റെ 'Seeing Like a State' വിശകലനം കൂടുതൽ വെളിച്ചം വീശുന്നു. അതുപോലെ, ട്വന്റി20 നേതാക്കൾ ആന്തരികമായി അധികാരം ഏകീകരിക്കുകയും വിയോജിപ്പുകൾ അടിച്ചമർത്തുകയും കഴിവിനേക്കാൾ വിശ്വസ്തത ഉറപ്പാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ആധിപത്യ നിയന്ത്രണത്തെക്കുറിച്ചുള്ള (Hegemonic control) അന്റോണിയോ ഗ്രാംഷിയുടെ ആശയം പാർട്ടി എങ്ങനെ സ്വാധീനം നിലനിർത്തുന്നുവെന്ന് വിശദീകരിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നു. പ്രാദേശിക വികസനത്തിന്റെ ഒരു ചാലകശക്തിയായി പാർട്ടി സ്വയം അവതരിപ്പിക്കുമ്പോൾ, ഈ പഞ്ചായത്തുകളിലെ രീതികൾ വ്യക്തിപരമായ സമ്പുഷ്ടീകരണവും പക്ഷപാതപരമായ വിശ്വസ്തതയും പൊതു ഉത്തരവാദിത്തത്തെയും ഫലപ്രദമായ ഭരണത്തെയും മറികടക്കുന്ന ഒരു സംവിധാനത്തെ വെളിപ്പെടുത്തുന്നു.
പ്രത്യയശാസ്ത്രപരമായി, ട്വന്റി20യുടെ പ്രവർത്തനം ആഴത്തിലുള്ള ചോദ്യങ്ങൾ ഉയർത്തുന്നു: പ്രവർത്തനത്തിന് പകരം വാചാടോപം സ്ഥിരമായി മാറ്റിസ്ഥാപിക്കുകയും, അധികാരം കേന്ദ്രീകരിക്കുകയും, വിയോജിപ്പുകളെ ശിക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ഒരു പാർട്ടിയെ അടിസ്ഥാന ജനാധിപത്യത്തിൽ വിശ്വസിക്കാൻ കഴിയുമോ? ഐക്കരനാട്ടിൽ നിന്നും കുന്നത്തുനാട്ടിൽ നിന്നുമുള്ള തെളിവുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്, വ്യവസ്ഥാപിത പരിഷ്കാരങ്ങളും ഉത്തരവാദിത്തത്തിനായുള്ള സംവിധാനങ്ങളും ഇല്ലാതെ, പാർട്ടിയുടെ ഭരണം പൊതുനന്മയെക്കാൾ രാഷ്ട്രീയ ഏകീകരണത്തിന് മുൻഗണന നൽകുകയും, ട്വന്റി20 ഭരണത്തിൽ ജനങ്ങൾക്ക് എന്തൊക്കെയോ കൂടുതൽ ലഭിക്കുമെന്നുള്ള പ്രകടനാത്മകതയുമാണ് നിഴലിച്ചു നിൽക്കുന്നത്.
ഉപസംഹാരം
ട്വന്റി20 പാർട്ടിയുടെ ഉയർച്ചയും കിഴക്കമ്പലം, മഴുവന്നൂർ, ഐക്കരനാട്, കുന്നത്തുനാട് തുടങ്ങിയ പഞ്ചായത്തുകളിലെ അതിന്റെ അധികാരവും സ്വാധിനവും താഴെത്തട്ടിലുള്ള വർഗബോധത്തിന്റെ പ്രതിസന്ധിയെ തുറന്നുകാട്ടുന്നു. പ്രാദേശിക ജനാധിപത്യത്തിൽ ആശയപരമായി അണിചേർന്ന സാധാരണ പൗരർ ഭരണസംവിധാനങ്ങളിൽ നിന്ന് അകന്നുപോകുന്ന സാഹചര്യത്തിൽ വ്യക്തിപരമായ ശൃംഖലകളിലും രക്ഷാകർതൃത്വത്തിലും വേരൂന്നിയ ഒരു പാർട്ടിയെ അഭിവൃദ്ധിപ്പെടുത്താൻ കാരണക്കാരായി മാറുന്നു എന്ന് വേണം മനസിലാക്കാൻ.
എൽ.ഡി.എഫിൽ നിന്നും യു.ഡി.എഫിൽ നിന്നും ടി20 യിലേക്ക് അംഗങ്ങൾ കൂറുമാറുന്നത് മുഖ്യധാരാ പാർട്ടികളിലെ പ്രത്യയശാസ്ത്ര പ്രതിബദ്ധതയുടെ അപചയത്തെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു. പരമ്പരാഗത പാർട്ടികൾ കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യുന്നതിൽ പരാജയപ്പെടുമ്പോഴോ, സുതാര്യതയില്ലായ്മയിലാകുമ്പോഴോ, അഴിമതിയിൽ കുടുങ്ങുമ്പോഴോ, വ്യക്തികൾ ബദലുകൾ തേടുന്നു. ഇത്തരം ബദലുകൾ രാഷ്ട്രീയ ഉത്തരവാദിത്തത്തിലെ ഒരു വ്യക്തിയുടെ ശൂന്യതയായി കണക്കാക്കാം. ഈ ശൂന്യതയെ മുതലെടുത്ത് പലപ്പോഴും ദ്രുത ഭരണ നിയന്ത്രണമോ ഭൗതിക നേട്ടമോ വാഗ്ദാനംചെയ്യുന്ന ട്വന്റി20-യെ ഈ വ്യകതി സ്വികരിക്കുന്നു.
മുകളിൽ സൂചിപ്പിച്ച ഗ്രാംഷിയുടെ ആധിപത്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ആശയത്തെ ഇവിടെ പ്രതിധ്വനിപ്പിക്കുന്നു. ആധിപത്യം സ്വാഭാവികമോ അനിവാര്യമോ ആണെന്ന് തോന്നുന്ന സമ്മതത്തിന്റെ സൂക്ഷ്മമായ രൂപീകരണം ഓരോ വ്യക്തികളിലും ഉണ്ടാകുന്നു. ജനകീയ വാഗ്ദാനങ്ങളാൽ പിന്തുണയ്ക്കപ്പെടുന്ന കോർപ്പറേറ്റ് ശൈലിയിലുള്ള ഭരണം പ്രാദേശിക രാഷ്ട്രീയത്തിലേക്ക് നവലിബറൽ യുക്തിയുടെ പ്രത്യയശാസ്ത്രപരമായ കടന്നുകയറ്റത്തെ കൂടുതൽ വെളിപ്പെടുത്തുന്നു. വികസന പ്രഖ്യാപനങ്ങളോ ഉടനടി ഭൗതിക നേട്ടങ്ങളോ മൂലം സ്വാധീനിക്കപ്പെടുന്ന പൗരർ, അധികാരം ഏകീകരിക്കുകയും യഥാർത്ഥ പങ്കാളിത്ത ഭരണത്തെ പരിമിതപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്ന ഘടനകളെ നിശബ്ദമായി പിന്തുണയ്ക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
വിമർശനാത്മക ബോധം ജനങ്ങളിൽ വളർത്തിയെടുക്കുന്നതിൽ മുഖ്യധാരാ പാർട്ടികൾ പരാജയപ്പെട്ടു എന്ന് വേണം മനസിലാക്കാൻ. നവലിബറൽ കാലഘട്ടത്തിലെ മാധ്യങ്ങളുടെ വാർത്താ നിർമ്മിതിയിൽ ആകുലപ്പെടുന്ന മനുഷ്യരെ പ്രത്യാശയുടെ വെളിച്ചമായി ട്വന്റി20 മുതലെടുക്കുന്നു. കീഴാളരെ പഠിപ്പിക്കുന്നതിലും അണിനിരത്തുന്നതിലും ജൈവ ബുദ്ധിജീവികളുടെ പരാജയമാണിതെന്ന് അന്റോണിയോ ഗ്രാംഷിയുടെ വാദഗതിയെ ഇവിടെ അംഗീകരിക്കേണ്ടി വരും. കാരണം, അവരില്ലാതെ, ട്വന്റി20 പോലുള്ള പുതിയ വരേണ്യവർഗങ്ങളുടെ ആധിപത്യത്തെ വെല്ലുവിളിക്കുവാൻ സാധിക്കുകയില്ല.