ജയമോഹൻ

മുറിഞ്ഞ ജീവിതവും ചരിത്രവും
കഥ പറഞ്ഞുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു, എന്നിലൂടെ...

തമിഴ്‌നാട്ടിൽ ജനിച്ച, തമിഴിൽ എഴുതുന്ന ഒരു മലയാളി എന്ന നിലയ്​ക്ക്​

സ്വന്തം ദേശവഴികളിലേക്ക് തിരിച്ചു സഞ്ചരിക്കുകയാണ്​ ജയമോഹൻ. രാഷ്ട്രീയമായ കേരളവും സാംസ്‌കാരികമായ കേരളവും രണ്ടാണെന്ന്​ ആറരപ്പതിറ്റാണ്ട് പിന്നിടുന്ന ഈ ദേശത്തെ മുൻനിർത്തി അദ്ദേഹം വിശദീകരിക്കുന്നു

‘‘മനുഷ്യൻ വെറും വ്യക്തിയല്ല. ഒരു സാംസ്‌കാരിക ഭൂമികയാണ്. അതിലേക്ക് നയിക്കുന്നത് ചരിത്രമാണ്, രാഷ്ട്രീയമാണ്. അങ്ങനെ നയിക്കപ്പെടാൻ ഒരു ചരിത്രമില്ലെങ്കിൽ, നിങ്ങൾ ആപ്പിളിന്റെയോ ടയോട്ടയുടേയോ ഒരു ഉപഭോക്താവ് മാത്രമാണ്''- തെക്കൻപാട്ടിന്റെ താളം ഗർഭം ധരിച്ച വേളിമലയുടെ ചെരുവിലിരുന്ന് ജയമോഹൻ പറയുന്നത് തെക്കൻ തിരുവിതാംകൂറിന്റെ നാടകീയമായ ചരിത്രം മുന്നിൽ വച്ചിട്ടാണ്. എങ്കിൽ വ്യക്തി പൂർണമാകുന്നത് എവിടെയാണ്? വ്യക്തിയെ വാർത്തെടുക്കുന്ന ദേശപ്പൊരുളിലാണ്. ജീവിതമാകുന്ന മിഥോളജി തൊട്ട് യുക്തിഭദ്രമായ ചരിത്രം വരെ സകലതും വേരോടുന്ന ഇന്നലെകളുടെ ഹൃദയതടം പകുത്തുകൊടുക്കുന്ന അനുഭവങ്ങളിലാണ്. കേരളപ്പിറവിക്ക് വർഷാവർഷമോർക്കുന്ന ആ വിഭജനത്തിന്റെ സ്ഥിരം ധർമസങ്കടങ്ങൾക്കപ്പുറം കന്യാകുമാരി ബാക്കി വയ്ക്കുന്നതെന്താണ്?

കളിയിക്കാവിളയിൽ ജീവിതം മുറിഞ്ഞുപോയി, ചരിത്രവും.
പക്ഷെ വിഭജനത്തിന്റെ മുറിവേറ്റ തലമുറ കൊഴിഞ്ഞുതീരാറായി. ആ ഓർമ്മകൾ തൊട്ടടുത്ത തലമുറയ്ക്കൊരു കഥ മാത്രമായി തീരുന്നു. എങ്കിലും ചരിത്രത്തിന് എക്കാലവും അപൂർണമായിരിക്കാനാവില്ല. കാരണം നാഞ്ചിനാടെന്ന തിരുവിതാംകൂറിന്റെ പത്തായത്തിലിനിയും ഇത്തിരി നെല്ല് ബാക്കിയുണ്ട്. അതിൽ മലയാളത്തിന്റെ നീരോട്ടമുണ്ട്. കേരളം വേണ്ടെന്നു വച്ചാലും എഴുത്തും എഴുത്തുകാരനും നിലനിൽക്കുന്നിടത്തോളം ഈ നാട് അനാഥമാവുന്നില്ലെന്ന് കേരളപ്പിറവിയുടെ ആറരപ്പതിറ്റാണ്ട് പിന്നിടുമ്പോൾ, സ്വന്തം ദേശവഴികളിലേക്ക് നോക്കി തമിഴകത്ത് നിന്ന് ഒരെഴുത്തുകാരൻ വിളിച്ചു പറയുകയാണ്. പോരും പകയും കൊലയും ബലിയും പ്രണയവും യക്ഷികളും സർപ്പങ്ങളും ആനകളും കുലദൈവങ്ങളും നിറഞ്ഞ ഒരനുഭവലോകത്തു നിന്നും വീണ്ടും വീണ്ടും കഥകൾക്ക് പിറവിയെടുക്കാതിരിക്കാനുമാവില്ല. നാല് തലമുറകളായി വലിയ എഴുത്തുകാരുടെ മണ്ണാണ് കന്യാകുമാരി. അതും രണ്ട് ഭാഷകളിലെഴുതിയ പ്രതിഭകൾ. അതുകൊണ്ട് 1956-ൽ മുറിഞ്ഞ ജീവിതവും ചരിത്രവും ഇന്നും കഥ പറഞ്ഞുകൊണ്ടേയിരിക്കുന്നു.

എം.ജി. അനീഷ്​: ഭാഷാടിസ്ഥാനത്തിൽ സംസ്ഥാന രൂപീകരണം കഴിഞ്ഞ് കേരളപ്പിറവിക്ക് ആറരപ്പതിറ്റാണ്ട് എത്തുന്നു. തമിഴകത്തിരുന്ന് നാഞ്ചിനാട്ടിലേക്കും നാഞ്ചിനാട്ടിലിരുന്ന് കേരളത്തിലേയ്ക്കും നോക്കിയാൽ മനസ്സെന്ത് പറയും?

ജയമോഹൻ: ഞാൻ തമിഴ്‌നാട്ടിൽ ജനിച്ച, തമിഴിൽ എഴുതുന്ന ഒരു മലയാളിയാണ്. എട്ടാം ക്ലാസിൽ പഠിക്കുമ്പോൾ മലയാളം അക്ഷരങ്ങൾ പഠിച്ചു. ഡിഗ്രി കഴിഞ്ഞ് കാസർകോഡ് ജോലി നോക്കുമ്പോൾ മലയാളം എഴുതാൻ പഠിച്ചു. മലയാളം വായിച്ചിരുന്നു. കേരളത്തിനോട് വളരെക്കുറച്ച് മാത്രമേ അടുപ്പവുമുണ്ടായിരുന്നുള്ളു. ആ അടുപ്പം സാഹിത്യത്തിലൂടെ ഉണ്ടായതാണ്. ഇതുപോലെ വിട്ടകന്ന സംസ്‌കാരങ്ങൾ തമിഴകത്തിനും കർണാടകയ്ക്കും മഹാരാഷ്ട്രയ്ക്കുമെല്ലാം ഉണ്ട്.

1956-ൽ ഭാഷാടിസ്ഥാനത്തിൽ സംസ്ഥാനങ്ങൾ വിഭജിക്കപ്പെട്ടു. ഇതുകൊണ്ട് സംഭവിക്കുന്നൊരു സാംസ്‌കാരിക പ്രശ്‌നമുണ്ട്. തമിഴ്‌നാട്ടിൽ രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ട് മുതൽ ഏഴാം നൂറ്റാണ്ട് വരെയുള്ള അഞ്ഞൂറ് വർഷക്കാലം കളപ്പുരർ എന്നൊരു ജാതിയാണ് ഭരിച്ചിരുന്നത്. അതേപ്പറ്റി രണ്ട് ചെപ്പേടുകൾ മാത്രമേ ലഭിച്ചിട്ടുള്ളു. ഇന്നുവരെയുള്ള തമിഴ് ചരിത്രമെഴുതിയ സകലരും കളപ്പുരർ കാലം ഇരുണ്ട കാലം എന്നെഴുതി അഞ്ഞൂറ് കൊല്ലത്തിന്റെ ചരിത്രത്തെ ലളിതമായങ്ങ് മറികടക്കും. അവരെങ്ങനെ അര സഹസ്രാബ്ദം തമിഴകം വാണുവെന്ന ചോദ്യത്തിനുത്തരവുമില്ല. ഈ കാലഘട്ടത്തിലാണ് ചിലപ്പതികാരമുണ്ടായത്. ഇതേ കാലത്താണ് പതിനെൺ കീഴ്​ക്കണക്കുണ്ടായത്. അതിൽ തിരുക്കുറളുമുണ്ട്. ഇതേപ്പറ്റിയുള്ള വിശദാംശങ്ങൾ ലഭ്യമാകാത്തതിന് പ്രധാന കാരണം ഭാഷാപരമായി വിഭജിക്കപ്പെട്ട സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ അതിരിലൊതുങ്ങി നിന്നുകൊണ്ട് ചരിത്രമെഴുതിയതാണ്. ആ കാലത്ത് തമിഴകത്തിന്റെ ആസ്ഥാനം ശ്രാവണബൽഗോളയാണ്. കളപ്പുരർ വന്നത് മൈസൂറിനടുത്തു നിന്നാണ്. പക്ഷെ നമ്മുടെ ചരിത്രകാരൻമാരുടെ മനസ്സ് ചെന്നൈയിലോ വെല്ലൂരിലോ അവസാനിക്കും. ഇതാണ് കേരളവും തുടർന്നത്.

രാഷ്ട്രീയമായ കേരളവും സാംസ്‌കാരികമായ കേരളവും രണ്ടാണ്. അതുകൊണ്ടുതന്നെ കേരളത്തിന്റെ ഇന്നത്തെ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ അതിർത്തിക്കുള്ളിൽ നിന്ന്​ അതിന്റെ ചരിത്രമെഴുതുമ്പോൾ അതിനു പുറത്തിരുന്ന് കാണുന്നവർക്ക് ആ ചരിത്രം അപൂർണ്ണമായി തോന്നും

ആ സമീപനം കൊണ്ടെന്ത് സംഭവിച്ചു?

56ൽ ഇന്നത്തെ കേരള സംസ്ഥാനമുണ്ടായ ശേഷം കേരളീയമായ സംസ്‌കാരത്തെയും ദേശീയതയെയും കളിയിക്കാവിളയിലും കാസർകോട്ടും അവസാനിപ്പിച്ചു. കന്യാകുമാരിയും ഗോകർണവും അതിന് പുറത്താകും. രാഷ്ട്രീയമായ കേരളവും സാംസ്‌കാരികമായ കേരളവും രണ്ടാണ്. മൂകാംബികാദേവി മുതൽ കന്യാകുമാരീദേവി വരെ നീണ്ടുകിടക്കുകയാണ് സാംസ്‌കാരികമായ കേരളം. അതുകൊണ്ടുതന്നെ കേരളത്തിന്റെ ഇന്നത്തെ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ അതിർത്തിക്കുള്ളിൽ നിന്ന്​ അതിന്റെ ചരിത്രമെഴുതുമ്പോൾ അതിനു പുറത്തിരുന്ന് കാണുന്നവർക്ക് ആ ചരിത്രം അപൂർണ്ണമായി തോന്നും. കേരളചരിത്രത്തിൽ മാർത്താണ്ഡവർമയുടെ കാലം വരെ മധുരയുടെ സ്വാധീനം ശക്തമാണ്. അതും മധുരൈ നായ്ക്കൻമാർ. റാണി മീനാക്ഷിയുടെ ആത്മഹത്യക്കു ശേഷമാണ് തിരുവിതാംകൂർ ഒരു സ്റ്റേറ്റെന്ന നിലയിൽ ശക്തമാവുന്നത്. അതുവരെ മധുരയുടെ ഒരു പ്രവിശ്യ മാത്രമായിരുന്നു കേരളം. അതിനും മുൻപ് പാണ്ഡ്യരുടെയും ചോളരുടെയും പ്രദേശം. കേരളത്തിൽ അൻപത്താറ് രാജ്യം എന്നൊരു സങ്കൽപ്പം നിലനിന്നു. അതിനു പിന്നിൽ പഴങ്കഥകളുമുണ്ട്. നാടുകളും നാടുവാഴികളുമുണ്ട്. ഈ സമ്പ്രദായങ്ങൾക്ക് ചോളരുമായി എന്ത് ബന്ധമെന്ന് പലപ്പോഴും കേരളീയ ചരിത്രകാരൻമാർക്കും അറിയില്ല.

കഴിഞ്ഞ അൻപത് വർഷത്തിനിടയിൽ ഓരോ കൊല്ലവും കന്യാകുമാരി ജില്ലയിലെ മലയാളി സംസ്‌കാരം നശിച്ചു കൊണ്ടേയിരിക്കുന്നതാണ് ഞാൻ കാണുന്നത്. ഓണക്കാലം ആ നഷ്ടങ്ങളെ വീണ്ടും ഓർമിപ്പിക്കും.

ചോളരെയോ നായ്ക്കരെയോ മാറ്റിനിർത്തി ഒരു കേരളചരിത്രമില്ല. പക്ഷെ വിശദാംശങ്ങൾ കളിയിക്കാവിളയിൽ അവസാനിക്കും. ചോളരുടെ ഭരണകാലത്താണ് ഈ പ്രദേശം പല റവന്യൂ യൂണിറ്റുകളായി വിഭജിക്കപ്പെട്ടത്. അവരാണ് തമിഴകത്ത് നിലവരി അഥവാ ഭൂനികുതിയും ഏർപ്പെടുത്തിയത്. അങ്ങനെ വിഭജിക്കപ്പെട്ട പ്രദേശങ്ങളാണ് നാടുകളായത്. നാടുകൾ ചേർന്ന് വളനാട്, വളനാടുകൾ ചേർന്ന് കൂറ്റം, കൂറ്റം ചേർന്ന് കോട്ടം. ആ കോട്ടങ്ങളുടെ തലവനായിരുന്നു ചോളരാജാവ്. അങ്ങനെ വിഭജിക്കപ്പെട്ടതാവാം കേരളത്തിലെ അൻപത്താറ് നാടുകളും. ഈ വിശദാംശങ്ങളെല്ലാം വിസ്മരിക്കപ്പെടുന്നത് രാഷ്ട്രീയമായ കേരളമാണ് സാംസ്‌കാരികമായ കേരളമെന്ന് തെറ്റിദ്ധരിക്കുന്നത് കൊണ്ടാണ്.

ഭാഷാടിസ്ഥാനത്തിൽ കന്യാകുമാരി വേർപിരിയുന്ന കാലം സ്വന്തം വേരുകളെ എങ്ങനെയാണ് ബാധിച്ചത്?

ആ വിഭജനം കഴിഞ്ഞ് പിന്നെയും അഞ്ചാണ്ട് കഴിഞ്ഞാണ് ഞാൻ ജനിക്കുന്നത്. പക്ഷെ അച്ഛനും അമ്മയും കേരളത്തിൽ ജനിച്ചവരായിരുന്നു. തിരുവിതാംകൂറിന്റെ പ്രജകളായിരുന്ന അവർ തമിഴ്‌നാടിന്റെ പ്രജകളായി മാറി. പക്ഷെ അതെളുപ്പമായിരുന്നില്ല. അവരുടെ മനസ്സ് കിടന്നത് തിരുവിതാംകൂർ രാജ്യത്താണ്. എല്ലാ കൊല്ലവും ആറാട്ടിനൊക്കെ പങ്കെടുത്തിരുന്ന എന്റെ അച്ഛൻ അവസാന നിമിഷം വരെ മനസ്സുകൊണ്ട് തിരുവിതാംകൂറിന്റെ പ്രജയായിരുന്നു. ആ വിഭജനത്തിലൂടെ ക്രമേണ രക്തയോട്ടം നിലച്ച് ഒരവയവം മരിച്ചു പോകുന്ന പോലെ ദേശസംസ്‌കൃതിയും മരിച്ചു. കഴിഞ്ഞ അൻപത് വർഷത്തിനിടയിൽ ഓരോ കൊല്ലവും കന്യാകുമാരി ജില്ലയിലെ മലയാളി സംസ്‌കാരം നശിച്ചു കൊണ്ടേയിരിക്കുന്നതാണ് ഞാൻ കാണുന്നത്. ഓണക്കാലം ആ നഷ്ടങ്ങളെ വീണ്ടും ഓർമിപ്പിക്കും. ഓണപ്പന്തും കബഡിയും ഉത്സവങ്ങളുമെല്ലാം അതിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു. ഉത്സവത്തിന് കേരളത്തിലെ കലാകാരൻമാരായിരിക്കും കൂടുതലും വരുന്നത്. കൊല്ലം എ.കെ. രാജു 1970കളിൽ ഇവിടെ പ്രശസ്തനായ നാടകനടനായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആന, എലി എന്നീ നാടകങ്ങളെല്ലാം ഇവിടെ വളരെ പ്രശസ്തമായിരുന്നു. എന്റെ ഓർമ്മയിൽത്തന്നെ ഓന്നൊന്നായി ഇല്ലാതായി. ഇട്ടകവേലിയെന്ന് ഒരു സ്ഥലമുണ്ട്. അവിടെ മുടിപ്പുര ദേവിയെന്നൊരു ഫോക്ക് ഡേയ്റ്റിയാണ്. അവിടെ കൊല്ലംകോട് തൂക്കം പോലെ പത്ത് നാളിന്റെ ഉത്സവം നടന്നിരുന്നു. കഥാപ്രസംഗം, നാടകം എല്ലാം മലയാളത്തിലായിരുന്നു. മൂന്നു വർഷം മുൻപ് അവിടെച്ചെല്ലുമ്പോൾ ഒരൊറ്റ ദിവസം കൊണ്ട് ഉച്ചയ്ക്ക് മുൻപ് ഉത്സവം കഴിയും. അതൊരു ചടങ്ങ് മാത്രമായി തീർന്നു. ആരും വരാതായി. കഴിഞ്ഞ അൻപത് വർഷങ്ങൾക്കുള്ളിൽ കേരളത്തിൽ നിന്ന്​ ഇവിടേക്ക് വന്നിരുന്ന എല്ലാം അവസാനിച്ചു. കൊമേഴ്‌സ്യൽ നാടകങ്ങൾ, കഥാപ്രസംഗം, സാംസ്‌കാരികമായ ചടങ്ങുകൾ എല്ലാം അവസാനിച്ചു. അങ്ങനെ രക്തയോട്ടം നിലച്ച് മരിച്ചു കൊണ്ടേയിരിക്കുന്നതാണ് ഞാൻ കാണുന്നത്.

കന്യാകുമാരിയും തിരുവിതാംകൂറും ഇന്ന് പരസ്പരം തിരിച്ചറിയുന്നത് എങ്ങനെയാണ്?

രാഷ്ട്രീയമായി ഇത് രണ്ടായിത്തന്നെയാണ് കിടക്കുന്നത്. മനസ്സുകൊണ്ട് അത്രയും അകൽച്ചയില്ല. കന്യാകുമാരി ജില്ലയിലെ നിരവധി മനുഷ്യരുടെ ജീവിതം കേരളവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് കിടക്കുന്നു. അങ്ങോട്ടേയ്ക്കുള്ള തീവണ്ടികളിലും ആ തിരക്കുണ്ട്. കന്യാകുമാരിയിലെ തമിഴന് മധുരയോടോ ചെന്നൈയോടോ ഉള്ളതിനെക്കാൾ അടുപ്പം തിരുവനന്തപുരത്തോടുണ്ട്. ഭാഷയ്ക്കും വേഷത്തിനും ഭക്ഷണത്തിനുമെല്ലാം കേരളീയ സ്വഭാവമുണ്ട്. കന്യാകുമാരി ജില്ലയിലെ തമിഴൻ തിരുനെൽവേലിയിൽ ചെന്നാലും അവരെ മലയാളിയെന്നേ പറയുള്ളൂ. ക്ഷേത്രങ്ങളും വിശ്വാസവുമാണ് ഇപ്പോഴും പഴയ രക്തബന്ധങ്ങളെ നിലനിർത്തുന്നത്. കന്യാകുമാരിയിലെ പഴയ കേരളീയ ക്ഷേത്രങ്ങൾ കേരളത്തിലെ ക്ഷേത്രങ്ങൾ പോലെ സമ്പന്നമല്ല. മാനസികമായി മലയാളി കളിയിക്കാവിളയിൽ നിൽക്കുന്നതുകൊണ്ട് ഇവിടെയുള്ള കേരളീയ ക്ഷേത്രങ്ങളിലേക്ക് അവർ വരാതെയായി. മണ്ടക്കാട് ക്ഷേത്രത്തിൽ ആളുകൾ വരുന്നുണ്ട്. കുറച്ചുപേർ തിരുവട്ടാർ ക്ഷേത്രത്തിലും വരും. പക്ഷെ മലയാളിയുടെ സാംസ്‌കാരിക ചരിത്രവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിരവധി ക്ഷേത്രങ്ങൾ ഇവിടെയുണ്ട്. തിരുവിതാംകോട് അഥവാ ശ്രീവാഴും കോട് എന്ന പേര് പോലുമുണ്ടാകുന്നതിന് കാരണമായ ഒരു ഗ്രാമം ഇവിടെയുണ്ട്. ഏതെങ്കിലും ഒരു ഗ്രാമത്തിനെ കേരളത്തിന്റെ സാംസ്‌കാരികമായ പ്രതീകമായി കാണിക്കാമെങ്കിൽ അത് തിരുവിതാംകോടിനെയാണ്.

കുലദൈവങ്ങളെ ഭക്തിയുടെ കണ്ണിലൂടെ നമ്മൾ കണേണ്ടതില്ല. ഒരാൾക്ക് ഭക്തിയുണ്ടാവാം, ഇല്ലാതിരിക്കാം. പക്ഷെ ഇന്നൊരാളുടെ വേരുകളെന്തെന്ന് തിരിച്ചറിയാനുള്ള ഒരു മാർഗം കുലദൈവമാണ്.

വളരെ പുരാതനമായ ഒരു ശിവക്ഷേത്രം അവിടെയുണ്ട്. സെൻറ്​ തോമസിന്റെയോ കാനായി തൊമ്മന്റെയോ കാലത്ത് സ്ഥാപിച്ചുവെന്ന് വിശ്വസിക്കുന്ന ഏഴോ എട്ടോ നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ നിർമിക്കപ്പെട്ട ഒരു ചർച്ച് അവിടെയുണ്ട്. തമിഴകത്തിന്റെ പുരാതനമായ തച്ചുശ്ശാസ്ത്ര മാതൃകയിലാണ് അത് നിർമിക്കപ്പെട്ടത്. തൊട്ടടുത്ത് അഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിലോ എട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലോ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ട മാലിക് ദിനാർ മോസ്‌കുണ്ട്. കേരളത്തിൽ ഈ മൂന്ന് മതങ്ങൾ തൊട്ടടുത്ത് സൗഹാർദ്ദപൂർവം കഴിഞ്ഞതിന്റെ സാംസ്‌കാരികമായ വലിയൊരു തെളിവാണ് തിരുവിതാംകോട് എന്ന ഗ്രാമം. ഈയടുത്ത കാലത്ത് ചരിത്രഗവേഷകൻ കെ.കെ. മുഹമ്മദ് സാറിനെയും കൂട്ടി ഞാനവിടം സന്ദർശിച്ചിരുന്നു. തിരുവിതാംകോടിന് തൊട്ടടുത്താണ് കേരളപുരം. അവിടെയും കേരളീയമായ പ്രതാപം നഷ്ടപ്പെട്ടൊരു വലിയ ശിവക്ഷേത്രമുണ്ട്. അത്രയും വലിയ ക്ഷേത്രത്തിൽ ദിവസം അഞ്ചോ പത്തോ പേര് പോലും വരാറില്ല. ഇതെല്ലാം കേരളത്തിന്റെ പഴമയോടും ഓർമ്മയോടും ബന്ധപ്പെട്ട് കിടക്കുന്ന സ്ഥലങ്ങളാണ്.

കന്യാകുമാരിയും നാഞ്ചിനാടും കുലദൈവങ്ങളുടെ മണ്ണായി മാറിയതെങ്ങനെയാണ്?

കുലദൈവങ്ങളെ ഭക്തിയുടെ കണ്ണിലൂടെ നമ്മൾ കണേണ്ടതില്ല. ഒരാൾക്ക് ഭക്തിയുണ്ടാവാം, ഇല്ലാതിരിക്കാം. പക്ഷെ ഇന്നൊരാളുടെ വേരുകളെന്തെന്ന് തിരിച്ചറിയാനുള്ള ഒരു മാർഗ്ഗം കുലദൈവമാണ്. ഉദാഹരണത്തിന് വിജയനഗര സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ തകർച്ചയ്ക്കു ശേഷം പതിനഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ട് മുതൽ തമിഴകത്തേക്ക് തെലുങ്കരുടെ കുടിയേറ്റമാരംഭിച്ചു. ഇപ്പോഴും ജനസംഖ്യയുടെ വലിയൊരു ശതമാനം തെലുങ്കരാണ്. അവരുടെ ഭൂതകാലം തിരിച്ചറിയുന്നതും കുലദൈവങ്ങളിലൂടെയാണ്. അഞ്ഞൂറ് വർഷങ്ങൾക്കിടയിൽ അവരുടെ വേരുകൾ നീണ്ടുപോകുന്ന വഴികളൊന്നും മങ്ങിയില്ല. പക്ഷെ മലയാളികൾ അവരുടെ കുലദൈവങ്ങളെ മറന്നു. ഇടയ്ക്കെപ്പോഴോ കേരളീയ ജീവിതത്തിൽ കടന്നുവന്ന നാസ്തിക സ്വഭാവം അല്ലെങ്കിൽ ഒരു നിഹിലിസം അതിനെ മായ്ച്ചുകളഞ്ഞു. മനുഷ്യൻ വ്യക്തിയല്ല. അതിനുമപ്പുറം ഒരു കൾച്ചറൽ എൻഡിറ്റിയാണ്. അത് പതിഞ്ഞുകിടക്കുന്നത് ഓരോരുത്തരുടെയും പൂർവകഥകളിലാണ്. ജയമോഹനെന്നാൽ ജയമോഹൻ മാത്രമല്ല. ജയമോഹന്റെ അച്ഛൻ ബാഹുലേയൻ പിള്ളയും ജയമോഹനാണ്. ബാഹുലേയൻ പിള്ളയുടെ മകൻ ശങ്കരപ്പിള്ളയും ജയമോഹനാണ്.

ജയമോഹനും എം.ജി. അനീഷും സംഭാഷണത്തിനിടെ

കുമാരകോവിലിലേക്ക് പോകുന്ന വഴിക്കാണ് മേലാങ്കോട്. ആ വഴി വളരെ പ്രധാനമാണ്. അത് ഉദയഗിരിക്കോട്ടയുടെ പുറകിലാണ് കിടക്കുന്നത്. അതൊരു ശ്മാശാനം പോലുള്ള പ്രദേശമാണ്. രാജഭരണകാലത്ത് കഴുവേറ്റിയതും മറ്റ് ശിക്ഷകൾ നടപ്പാക്കിയതുമായ ഒരിടമാണത്. അങ്ങനെ മരണപ്പെട്ടവരുടെ ഓർമ നിലനിർത്തുന്ന മുന്നൂറും നാനൂറും കുലദൈവങ്ങളുള്ള സ്ഥലമാണത്. അവിടെ പ്രധാനമായും ഒരു ശിവക്ഷേത്രമുണ്ട്. അതിനോട് ചേർന്ന് മേലാങ്കോട് ചേച്ചി അനിയത്തി അമ്പലങ്ങളുണ്ട്. മേലാങ്കോട്ടെ യക്ഷിയമ്പലമെന്നാണ് അതറിയപ്പെടുന്നത്. ഈ ഇളയമ്മ മാർത്താണ്ഡവർമയുടെ മുറപ്പെണ്ണ് ഉണ്ണിയാണ് എന്നൊരു കഥയുണ്ട്. ഭാഷാപോഷിണിയിൽ ഞാൻ ഇതിനെക്കുറിച്ച് ഒരു പഠനമെഴുതി. അതുകണ്ട സുഗതകുമാരിയുടെ ചേച്ചി പ്രൊഫ. ഹൃദയകുമാരി എനിക്കൊരു കത്തെഴുതി. അവരുടെ കുലദൈവവും മേലാങ്കോട്ടമ്മയായിരുന്നു. കുട്ടിക്കാലത്ത് വന്നുപോയതിന്റെ ഒരോർമ അവർക്കുണ്ടായിരുന്നു. അവരുടെ അച്ഛൻ ബോധേശ്വരന്റെ നാട് നെയ്യാറ്റിൻകരയ്ക്കടുത്താണ്.

എറണാകുളം വരെ നീണ്ടുകിടക്കുന്ന പലരുടെയും കുലദൈവങ്ങൾ കിടക്കുന്ന ഭൂമി തെക്കൻ തിരുവിതാംകൂറാണ്. മിക്കവാറും പേരുടെ കുലദൈവങ്ങൾ കുമാരകോവിലിന് ചുറ്റുമായിരിക്കും

കുലദൈവമെന്നാൽ ദൈവമല്ല. കുലത്തിലെ ഒരു മുതിർന്നയാളാവും. അമ്മയോ, മുത്തച്ഛനോ, അല്ലെങ്കിൽ പിതൃക്കളിലാരുടെയോ ഒരടയാളമാണ്. നമ്മൾ വെറുമൊരു കൺസ്യൂമറായി ചുരുങ്ങുമ്പോഴാണ് ഇതൊന്നും നമുക്ക് പ്രാധാന്യമില്ലാതാവുന്നത്. പാരമ്പര്യവും ചരിത്രവുമൊന്നുമില്ലെങ്കിൽ നിങ്ങൾ ടയോട്ടയുടെയോ ആപ്പിളിന്റെയോ ഒരു ഉപഭോക്താവ് മാത്രമാണ്. അങ്ങനെ നോക്കുമ്പോൾ എറണാകുളം വരെ നീണ്ടുകിടക്കുന്ന പലരുടെയും കുലദൈവങ്ങൾ കിടക്കുന്ന ഭൂമി തെക്കൻ തിരുവിതാംകൂറാണ്. മിക്കവാറും പേരുടെ കുലദൈവങ്ങൾ കുമാരകോവിലിന് ചുറ്റുമായിരിക്കും. ഇവിടുന്നാണ് പലരും മറ്റിടങ്ങളിലേക്ക് കുടിയേറിയത്. കുലദൈവങ്ങൾ പലരീതിയിൽ ഉണ്ടാവുന്നു. ചിലപ്പോൾ യുദ്ധത്തിൽ മരണപ്പെട്ടൊരാളിന്റെ ഓർമ്മയ്ക്കായി നാട്ടിയൊരു കല്ലാവും. വർഷാവർഷം ആരാധനയും നടത്തും. ഗുരുതിയും പൊങ്കാലയുമൊക്കെ ഉണ്ടായെന്നിരിക്കും. അല്ലെങ്കിൽ കുടുംബത്തിലെ ഒരു അമ്മയായിരിക്കും. ആ ഓർമയുടെ കല്ല് നാട്ടിയ മണ്ണാവും. ചിലപ്പോഴത് കാവൽ ദൈവങ്ങളായിരിക്കും. ചിലർക്ക് വീട്ടിൽ വച്ചുതൊഴൽ ഉണ്ടാവും. തെക്കതെന്ന് ഇവിടെ പേരുവിളിക്കും. വീട് പൊളിക്കുമ്പോൾ തെക്കതിനെ മാറ്റിയിടും. അങ്ങനെ മലയാളി കൈയ്യൊഴിഞ്ഞ തെക്കതുകൾ ധാരാളമുണ്ടിവിടെ. അതിലൊട്ടുമുക്കാലും ഇപ്പോൾ റബ്ബർ എസ്റ്റേറ്റായി മാറിയിട്ടുണ്ടാവും. തെക്കതോ യക്ഷിയോ മറ്റോ കുടിയിരുന്നാൽ ഭൂമിക്ക് വിലകുറയുമെന്നുള്ളതുകൊണ്ട് നേരത്തെ തന്നെ അതിനെ പൊളിച്ചുകളയും, പിന്നെ വിൽക്കും. സത്യത്തിൽ ഇത് സാംസ്‌കാരികമായ ഒരു ദുരന്തമാണ്. കുലദൈവങ്ങളെയും ഗ്രാമദേവതയെയും തൊഴുതിട്ടാണ് മറ്റ് ദൈവങ്ങളെ ഇവിടുത്തുകാർ പ്രാർഥിച്ചത്.

തെക്കൻ തിരുവിതാംകൂർ കുലദൈവങ്ങളുടെ മണ്ണായി മാറിയതിന്റെ രാഷ്ട്രീയകാരണങ്ങൾ എന്താണ്?

ചോളരുടെ ഭരണത്തിന് മുൻപേ തിരുവിതാംകൂറിന്റെ കേന്ദ്രനഗരങ്ങൾ ഒരു പ്രത്യേക പ്രദേശത്തിനുള്ളിലായിരുന്നു. ഇരണിയൽ, കേരളപുരം, തിരുവിതാംകോട് പിന്നെ തലക്കുളം. അവിടന്ന് മാറി അധികാരകേന്ദ്രം തലക്കുളമായി. പദ്മനാഭപുരം ഉണ്ടാകുന്നതിനും മുൻപേ പുലിയൂർക്കുറിച്ചി കോട്ട അഥവാ ഉദയഗിരിക്കോട്ടയുണ്ടായി. അവിടെ രാജേന്ദ്രചോളനെ ജയിലിൽ അടച്ചെന്ന് തെളിയിക്കുന്ന ചരിത്രരേഖയുണ്ട്. അങ്ങനെ സ്വന്തം മകനെ തടവിലാക്കിയതിന്റെ പക തീർക്കാനാണ് രാജരാജ ചോളൻ വലിയ സൈന്യവുമായെത്തി ഇരണിയൽ രാജാവ് ഭാസ്‌കര രവിവർമ്മനെ കൊന്ന് കേരളത്തിൽ അധികാരമുറപ്പിച്ചത്. ഇതെല്ലാം പത്ത് കിലോമീറ്റർ ചുറ്റളവിലുള്ള പ്രദേശങ്ങളാണ്. ഏഴാം നൂറ്റാണ്ട് മുതൽ നിരന്തരം യുദ്ധം നടന്നിരുന്നതും ഇവിടെയാണ്. എങ്കിൽ മരിച്ചിരിക്കുന്നതും ഇതേ സ്ഥലത്തായിരിക്കും. ഇവിടെയൊക്കെത്തന്നെയാവും അവരെ ആരാധിച്ചിരുന്ന കുലദൈവ പ്രതിഷ്ഠകളും.

ഉദയഗിരി കോട്ട / Photo: Wikimedia Commons

ഉദയഗിരിക്കോട്ടയുടെ പുറകിലാണ് കുമാരകോവിൽ. അത് രാജഭരണകാലത്ത് വലിയൊരു കൊലക്കളമായിരുന്നു. ശിക്ഷകൾ നടപ്പാക്കപ്പെട്ട സ്ഥലം. കുറ്റം ചെയ്തത് മിക്കപ്പൊഴും രാജാവിനെതിരെ ആയിരിക്കും. അതുകൊണ്ടുതന്നെ അയാളുടെ പരമ്പരകൾക്ക് അയാളെപ്പൊഴും ഒരു വീരനായകനായിരിക്കും. കഴുവേറ്റിയവനെ ആരാധിക്കരുതെന്ന് രാജാവും പറഞ്ഞില്ല. മാർത്താണ്ഡവർമയ്ക്ക് എതിരെ നിന്ന പപ്പു തമ്പിയും രാമൻ തമ്പിയും നായർ, നാടാർ സമുദായങ്ങളിലെ ഒരു വലിയ വിഭാഗത്തിന്റെ വീരനായകനാണ്. തമ്പിമാർ കഥൈ എന്ന പേരിൽ തെക്കൻപാട്ടും പ്രചരിക്കുന്നു. അവരെ ആരാധിക്കുന്ന ചെറിയ ക്ഷേത്രങ്ങളുണ്ട്. കൊന്നവനും ചത്തവനും അന്ന് ഹീറോ ആയിരുന്നു. അങ്ങനെയാണ് ഈ പ്രദേശം ഇത്രയും ദൈവങ്ങളെക്കൊണ്ട് നിറഞ്ഞത്. അത് കുടുംബചരിത്രങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് കിടക്കുന്നു. അതെല്ലാം മലയാളിയുടെ ജീവിതസംസ്‌കാരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് കിടക്കുന്നു. അതറിഞ്ഞാൽ തെക്കൻ തിരുവിതാംകൂർ അങ്ങനെ ഇട്ടെറിഞ്ഞ് പോകാവുന്ന ഭൂമിയല്ലെന്ന് മലയാളിക്ക് മനസ്സിലാവും.

മേലാങ്കോട്ടെ ശിവക്ഷേത്രത്തിനുള്ളിൽ മെഗലിത്തിക് കാലഘട്ടത്തിലുള്ള നാല് കല്ലുകൾ ബാക്കിയുണ്ട്. പ്രീഹിസ്റ്റോറിക് മോണുമെന്റ്‌സ് കണ്ടുശീലിച്ചവർക്കറിയാം അതിന് പതിനായിരക്കണക്കിന് വർഷങ്ങളുടെ ചരിത്രമുണ്ടെന്ന്. പുരാതനകാലത്തെ മനുഷ്യർ മരണപ്പെട്ട രാജാവിന്റെയോ ഗോത്രത്തലവൻമാരുടെയോ സ്മാരകമായി സൂക്ഷിച്ചിരുന്ന കല്ലുകളാണത്.

മാർത്താണ്ഡവർമയുടെ മുറപ്പെണ്ണ് ഉണ്ണിയെന്ന ഉമ്മിണിത്തങ്ക നാക്ക് പിഴുത് മരണപ്പെട്ടയിടമാണ് മേലാങ്കോട് എന്നൊരു സങ്കൽപ്പമുണ്ട്. ഒടുവിൽ അവർ മേലാങ്കോട്ടെ യക്ഷിയായി മാറി. തൊട്ടടുത്ത മേലാങ്കോട് ശിവക്ഷേത്രത്തിൽ ഉമ്മിണിത്തങ്കയുടെ സഹോദരിയും ആരാധിക്കപ്പെടുന്ന മൂർത്തിയായി മാറി. ഈ പ്രദേശങ്ങളിൽ ഒരുപാട് കുലദൈവങ്ങളും പിന്നെ കൊലദൈവങ്ങളുമുള്ള പ്രദേശമായിരുന്നു. ഏതാണ്ട് ഒരാറ് നൂറ്റാണ്ട് കാലമായി നായർ സമുദായമടക്കമുള്ള വിഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള പിതൃക്കളുടെ മൃതശരീരം അവിടെ അടക്കം ചെയ്യപ്പെട്ടു. മേലാങ്കോട്ടെ ശിവക്ഷേത്രത്തിനുള്ളിൽ മെഗലിത്തിക് കാലഘട്ടത്തിലുള്ള നാല് കല്ലുകൾ ബാക്കിയുണ്ട്. പ്രീഹിസ്റ്റോറിക് മോണുമെന്റ്‌സ് കണ്ടുശീലിച്ചവർക്കറിയാം അതിന് പതിനായിരക്കണക്കിന് വർഷങ്ങളുടെ ചരിത്രമുണ്ടെന്ന്. പുരാതനകാലത്തെ മനുഷ്യർ മരണപ്പെട്ട രാജാവിന്റെയോ ഗോത്രത്തലവൻമാരുടെയോ സ്മാരകമായി സൂക്ഷിച്ചിരുന്ന കല്ലുകളാണത്. മണ്ണിന് മുകളിൽ അഞ്ച് മുതൽ ഏതാണ്ട് ഇരുപതടി വരെ ഉയരമുണ്ടാകും. അത്രയും നീളം മണ്ണിനടയിലുമുണ്ടാകും. തമിഴകത്ത് ഈറോഡ് ഭാഗങ്ങളിൽ ഇത്തരം പുരാതനമായ കല്ലുകൾ ധാരാളമുണ്ട്. അക്കൂട്ടത്തിലുൾപ്പെട്ട കല്ലുകളിലൊന്നാണ് മേലാങ്കോട്ടും കാണുന്നത്. എന്നുവച്ചാൽ പുരാതനകാലം തൊട്ട് അതൊരു ശ്മശാനമായിരിക്കാനിടയുണ്ട്. ആ ഓർമയും അനുഷ്ഠാനവും നിശബ്ദം തുടരുകയാണിന്നുമവിടെ.

കൃഷി, വൈദ്യം, വാസ്തുശാസ്ത്രം തുടങ്ങി പല മേഖലകളിലും പഴയ തെക്കൻ തിരുവിതാംകൂറിന്റെ സംഭാവനകൾ വലുതാണെന്ന് ചരിത്രം പറയുന്നുണ്ട്. വാസ്തുശാസ്ത്രത്തിൽ വടക്കൻചിട്ടകളിൽ നിന്നും തീർത്തും വ്യത്യസ്തമായ നിലവറയും പത്തായപ്പുരകളും കളരികളുമായി നാലുകെട്ടും പടിപ്പുരകളുമുണ്ടായി. ഇവയെല്ലാം അതിപുരാതനമായ ഒരു ജീവിതക്രമത്തിന്റെ പൊതുവായ തുടർച്ചയിൽ സംഭവിച്ചതായിരിക്കുമോ?

സംഘകാല ജീവിതത്തിന്റെ വളരെക്കുറച്ച് തെളിവുകൾ മാത്രമേ തമിഴകത്തിന് കിട്ടിയിട്ടുള്ളു. കിട്ടിയവയിലൊന്ന് കന്യാകുമാരിയോട് ചേർന്ന് കിടക്കുന്നു. സംഘകാല രാജാക്കൻമാരായ ആയ് രാജവംശത്തിന്റെ ചില ശിലാലിഖിതങ്ങൾ ഇവിടെ ലഭ്യമാണ്. ആയ് ആണ്ടിരൻ എന്നൊരു രാജാവിനെപ്പറ്റിയും അതിന്റെ വിശദാംശങ്ങളെപ്പറ്റിയും തെളിവുകളുണ്ട്. മാർത്താണ്ഡത്തിനടുത്തുള്ള ചിതറാൽ മല ഇവിടെ നിലനിന്ന ജൈനസംസ്‌കാരത്തിന്റെ ബാക്കിയാണ്. കുറത്തിയറയാർ എന്നൊരി രാജ്ഞി നാഗനന്ദിയടികൾക്ക് കൊടുത്ത ഭൂമിയെക്കുറിച്ചുള്ള തെളിവുകളുമുണ്ട്. അതിനുമിപ്പുറം ചോളരുടെ കാലം. അതുംകഴിഞ്ഞാണ് തിരുവിതാംകൂറിന്റെ ചരിത്രമാരംഭിക്കുന്നത്. അപ്പോൾ നമ്മൾ പറയുന്ന കേരളചരിത്രം, മലയാളിയുടെ ചരിത്രം, തിരുവിതാംകൂറിന്റെ ചരിത്രം, പാണ്ഡ്യരുടെ ചരിത്രം, അതിനും മുൻപുള്ള ആയ് ആണ്ടിരൻ, നാഞ്ചിൽ കുറവൻ തുടങ്ങിയ നാട്ടുരാജാക്കൻമാരുടെ ചരിത്രം. അതിനുമുൻപുള്ള ശിലായുഗത്തിന്റെയും മെഗലിത്തിക് കാലഘട്ടത്തിന്റെയും ചരിത്രം, ഇവയുടെയെല്ലാം തുടർച്ച കന്യാകുമാരിയിലുണ്ട്. ചരിത്രഗവേഷകർ അതേപ്പറ്റി എഴുതിയിട്ടുമുണ്ട്.

ലോകത്തെവിടെയും രണ്ട് സംസ്‌കാരങ്ങളുടെ സന്ധിയിൽ ജീവിക്കുന്ന ഏത് ഏതെഴുത്തുകാരനും അനുഗ്രഹിക്കപ്പെട്ടവരാണ്. അവർക്കെഴുതാൻ ഒരുപാടുണ്ടാവും. താൻ കൂടിയുൾപ്പെട്ട രണ്ട് സംസ്‌കാരങ്ങളുടെ താരതമ്യസാധ്യതയാണ് ഒന്ന്.

സത്യത്തിൽ തമിഴകത്തിന്റെ പ്രധാനപ്പെട്ട സ്‌കോളർമാരിൽ പലരും കന്യാകുമാരിയോട് ബന്ധപ്പെട്ട് കിടക്കുന്നു. തമിഴകത്തിന്റെ ദേശീയ ഗീതമെന്ന് പറയുന്ന, നീരാറും കടലുടുത്ത് നിലമടന്തയ്‌ക്കെഴിലൊഴുകും എന്ന പാട്ടെഴുതിയ മനോന്മണീയം സുന്ദരം പിള്ളൈ, തമിഴ്‌നാടിന്റെ ആദ്യത്തെ മെഗാ ലെക്‌സിക്കൻ ഉണ്ടാക്കിയ എസ്. വയ്യാപുരിപ്പിള്ളൈ ഇവിടുത്തുകാരനാണ്. രുവനന്തപുരത്താണ് ജോലി നോക്കിയത്. തമിഴ് സംഗീതത്തിന് ഒരുപാട് സംഭാവന നൽകിയ ലക്ഷ്മണ പിള്ളൈ ഇവിടത്തുകാരനാണ്. തമിഴ് സാഹിത്യത്തിന്റെ കാലഗണനയെഴുതിയ കെ.കെ. പിള്ളൈ, ആ പാരമ്പര്യത്തിന്റെ തുടർച്ചയിലെഴുതുന്ന ആക്കാ പെരുമാൾ എന്നിവരെല്ലാം ആ താവഴിയിലുണ്ട്. കന്യാകുമാരിയിലുണ്ടായ ആധുനിക എഴുത്തുകാരിൽ വലിയൊരു പങ്ക് തമിഴിലും മലയാളത്തിലുമെഴുതുന്ന ദ്വിഭാഷാ എഴുത്തുകാരായി മാറി. സുന്ദരരാമസ്വാമിക്ക് മലയാളം നന്നായി അറിയാമായിരുന്നു. തകഴിയുടെ കൃതികൾ തമിഴിലേക്ക് വിവർത്തനം ചെയ്തയാളാണ്. അ. മാധവൻ തിരുവനന്തപുരത്ത് താമസിക്കുന്ന കന്യാകുമാരിയുടെ തമിഴ് എഴുത്തുകാരനാണ്. പി.കെ. ബാലകൃഷ്ണന്റെ ഇനി ഞാൻ ഉറങ്ങട്ടെ എന്ന നോവൽ തമിഴിലാക്കിയത് അ. മാധവനാണ്. പിന്നെ നീല പദ്മനാഭൻ, നാഞ്ചിനാടൻ തൊട്ട് ഞാൻ വരെയുള്ള എഴുത്തുകാരെല്ലാം മലയാളത്തിലും തമിഴിലും എഴുതുന്ന ദ്വിഭാഷികളായി.

കന്യകുമാരി ജില്ലയിൽ, വേണാട്ടിൽ ജനിച്ച എഴുത്തുകാരനെന്ന നിലയിൽ ദേശം ജയമോഹന്റെ പ്രതിഭക്കെന്താണ് നൽകിയത്?

ലോകത്തെവിടെയും രണ്ട് സംസ്‌കാരങ്ങളുടെ സന്ധിയിൽ ജീവിക്കുന്ന ഏത് ഏതെഴുത്തുകാരനും അനുഗ്രഹിക്കപ്പെട്ടവരാണ്. അവർക്കെഴുതാൻ ഒരുപാടുണ്ടാവും. താൻ കൂടിയുൾപ്പെട്ട രണ്ട് സംസ്‌കാരങ്ങളുടെ താരതമ്യസാധ്യതയാണ് ഒന്ന്. മലയാളിയോട് സംസാരിക്കുമ്പോൾ അവർ പറയുന്ന പലതിന്റെയും തമിഴ് വേരുകളെപ്പറ്റി എനിക്ക് പറയാനാവും. തമിഴനോട് സംസാരിക്കുമ്പോൾ അവരുടെ മലയാളി വേരുകളെപ്പറ്റിയും എനിക്ക് പറയാനാകും. തമിഴ് സംഘസാഹിത്യത്തിൽ വേലൻ വെറിയാട്ടിനെപ്പറ്റി പരാമർശിക്കുന്നുണ്ട്. നായകനും നായികയും തമ്മിൽ പ്രണയം. നായിക വിഷണ്ണയായിരിക്കുന്നു. അവൾക്കെന്തോ പ്രേതബാധയാണെന്ന് കുടുംബം വിശ്വസിക്കുന്നു. പരിഹാരമായി വേലനെ വിളിക്കുന്നു. വേലൻ വന്ന് വേലെടുത്ത് വെറിയാട്ടാടി ബാധ ഒഴിപ്പിക്കുന്നു. ഈ ചടങ്ങ് ഇന്ന് തമിഴകത്ത് ഒരിടത്തുമില്ല. പക്ഷെ മലബാറിലിന്നും അത് തുടരുന്നു. വേലൻ എന്ന് പറഞ്ഞാൽ പെരുവണ്ണാനാണ്. പക്ഷെ ഇതിന്റെ വേരുകൾ കേരളത്തിലാണെന്ന് നമ്മൾ തമിഴകത്ത് പറയുമ്പോൾ അവർക്കതൊരു പുതിയ കാര്യമാണ്.

സംഘകാലത്തിന്റെ ജീവിതരീതിക്കും അനുഷ്ഠാനങ്ങൾക്കുമെല്ലാം കൃത്യമായ വേരുകളുള്ളത് കേരളത്തിലാണ്. കാരണം തമിഴകത്ത് അതിനുശേഷം തെലുങ്കരുടെ ഭരണമുണ്ടായി. ഒരുപാട് മാറ്റങ്ങളുമുണ്ടായി. കേരളം റെഫ്രിജറേറ്ററിൽ വച്ച തമിഴ് സംസ്‌കാരമാണ്. കാണിക്കാരുടെയും പണിയരുടെയും ജീവിതക്രമം സംഘസാഹിത്യത്തോട് പലപ്പൊഴും ചേർന്നുനിൽക്കുന്നതും കാണാം. മലബാറിന്റെ ആചാരങ്ങൾ പലതും സംഘസാഹിത്യത്തിൽ കാണാം. ഈ രണ്ട് സംസ്‌കാരങ്ങളെയും എനിക്ക് അടുത്തറിയാൻ പറ്റും. രണ്ട് സംസ്‌കാരങ്ങളെ എഴുത്തിന്റെ പ്രതീകങ്ങളാക്കി മാറ്റാനും കഴിയും. മലയാളത്തിലും തമിഴിലും അതെനിക്ക് ഗുണപ്പെടും. അതിന്റെ മെച്ചം കന്യാകുമാരി ജില്ലയിലെ എല്ലാ എഴുത്തുകാർക്കുമുണ്ട്. അതുകൊണ്ടാണ് തമിഴ് സാഹിത്യത്തിൽ ഏറ്റവും എഴുതപ്പെട്ട, ഏറ്റവുമധികം വായിക്കപ്പെട്ട ഭൂമികയായി കന്യാകുമാരി മാറുന്നത്. ഒരർഥത്തിൽ എഴുത്തിന്റെ ഒരു തീർഥഭൂമിയാണത്. അത് തേടിവരുന്ന സഞ്ചാരികളുമുണ്ട്.

രണ്ട് ഭാഷകളിൽ സർഗസൃഷ്ടി നടത്തുന്നതിന്റെ വെല്ലുവിളിയെന്താണ്?

ഇന്ത്യൻ ഭാഷകളെ അങ്ങനെ രണ്ടായി കാണേണ്ടതില്ല. ദ്വിഭാഷ രചനയിൽ ഇന്ത്യക്ക് ഒരു രണ്ടായിരം വർഷങ്ങളുടെ ചരിത്രമെങ്കിലും ഉണ്ടാവും. കഴിഞ്ഞ തലമുറയിലെ മഹാസാഹിത്യകാരൻമാർ പലരും രണ്ട് ഭാഷയിൽ പ്രാവീണ്യമുള്ളവരായിരുന്നു. പ്രാദേശികഭാഷയും സംസ്‌കൃതവും അറിയാതെ ഇന്ത്യയിൽ ഒരു ഭാഷയിലും ഒരാളും സാഹിത്യമുണ്ടാക്കിയിട്ടില്ല. തമിഴിലെ കഴിഞ്ഞ തലമുറയിലെ മഹാന്മാരായ കവികളത്രയും സംസ്‌കൃതത്തിലും പ്രാവീണ്യമുള്ളവരായിരുന്നു. ഫലത്തിൽ ഇന്ത്യൻ സാഹിത്യകാരൻമാർ മിക്കപ്പൊഴും ദ്വിഭാഷാ എഴുത്തുകാരാണ്. ഒരു ഭാഷയിൽ മാത്രം എഴുതുക, ചിന്തിക്കുക എന്നീ രീതികൾ 1956-ന് ശേഷം സംഭവിച്ചതാണ്. സംസ്‌കൃതവും പ്രാകൃതവും പാലിയും അറിയാത്ത ചരിത്ര ഗവേഷകരുണ്ടാക്കുന്ന വിഢ്ഢിത്തമാണ് തമിഴ് സംസ്‌കാരം നേരിടുന്ന ഒരു വലിയ പ്രതിസന്ധി. തമിഴകത്തിന്റെ സാംസ്‌കാരികബന്ധങ്ങൾ ഈ ഭാഷകളുമായി ചേർന്നുകിടക്കുന്നു. തമിഴ് മാത്രം അറിഞ്ഞുകൊണ്ട് അതിലൊരു ഗവേഷണത്തിനും സാധ്യതയില്ല. അതുകൊണ്ട് രണ്ട് ഭാഷയിലെ എഴുത്ത് ഇവിടെ ഒരു വെല്ലുവിളിയല്ല.

മലയാളവും തമിഴും രണ്ടല്ല, ഒരു ഭാഷയുടെ രണ്ട് മുഖങ്ങളാണെന്ന് എനിക്ക് തോന്നാറുണ്ട്. മനസ്സിന്റെ ഭാഷ എനിക്ക് തമിഴാണ്. മലയാളം എഴുതുമ്പോൾ ഞാൻ ധാരാളം തമിഴ് വാക്കുകൾ ഉപയോഗിക്കും. പിന്നീടത് നോക്കുമ്പോൾ ആ വാക്കുകൾ ഒട്ടുമുക്കാലും മലയാളത്തിലും ഉണ്ടെന്ന് മനസ്സിലാവും.

ദ്രാവിഡഭാഷകൾക്കിടയിലെ അകലം വളരെക്കുറവാണ്. പദസമ്പത്തിൽ വ്യത്യാസമുണ്ടാവും. പക്ഷെ അതിന്റെ താളവും പ്രതീകാത്മകമായ ഘടനയും ഒന്നാണ്. രണ്ടാഴ്ച സമയം കൊണ്ട് എനിക് കന്നഡ പഠിക്കാൻ പറ്റും. ഒരിക്കൽ പാലക്കാട് ഒരു പരിപാടിക്ക് ഞാൻ പ്രസംഗിക്കാൻ പോയി. പ്രസംഗം മലയാളത്തിലാണെന്നും തമിഴിലല്ലെന്നും ഞാൻ പറഞ്ഞിട്ടും അത് കേൾക്കാനായി കോയമ്പത്തൂർ ഈറോഡ് ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നും എന്റെ തമിഴ് വായനക്കാരുടെ സംഘവും വന്നു. പ്രസംഗം കഴിഞ്ഞപ്പോൾ പറഞ്ഞതിൽ എഴുപത് ശതമാനം മനസ്സിലായെന്ന് പറഞ്ഞു. കൂട്ടത്തിൽ അഴകിയ മണവാളൻ എന്നൊരാൾ വെറും ഒൻപത് ദിവസം കൊണ്ട് മലയാളം പഠിച്ചു. പി.കെ. ബാലകൃഷ്ണന്റെ ലേഖനങ്ങൾ അയാൾ തമിഴിലേക്ക് വിവർത്തനം ചെയ്തു. നിരവധി കഥകളും തമിഴിലേക്ക് മൊഴിമാറ്റി. പിന്നീടയാൾ ഒരു കഥകളി ആരാധകനായി മാറി. കഥകളി കാണാൻ കേരളമുടനീളം അലഞ്ഞുനടന്നു. കഥകളി കാണുമ്പോൾ കേരളീയമെന്നതിനേക്കാളധികം അതൊരു തമിഴ് കലാരൂപമാണെന്ന് തോന്നുമെന്നാണ് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞത്. അയാളൊരു വൈഷ്ണവനാണ്. അവർക്കിടയിൽ അരയർ സേവൈ പോലുള്ള ചില നൃത്തകലാരൂപങ്ങളുണ്ട്. അതിനോടാണ് കഥകളിക്ക് കൂടുതൽ സാമ്യമെന്ന് അയാൾ പറയാറുണ്ട്.

പദ്മനാഭപുരം കൊട്ടാരം / Photo: Wikimedia Commons

മലയാളവും തമിഴും രണ്ടല്ല, ഒരു ഭാഷയുടെ രണ്ട് മുഖങ്ങളാണെന്ന് എനിക്ക് തോന്നാറുണ്ട്. മനസ്സിന്റെ ഭാഷ എനിക്ക് തമിഴാണ്. മലയാളം എഴുതുമ്പോൾ ഞാൻ ധാരാളം തമിഴ് വാക്കുകൾ ഉപയോഗിക്കും. പിന്നീടത് നോക്കുമ്പോൾ ആ വാക്കുകൾ ഒട്ടുമുക്കാലും മലയാളത്തിലും ഉണ്ടെന്ന് മനസ്സിലാവും. എന്റെ എഴുത്തിലും മറ്റും എം. ഗോവിന്ദന്റെ നാട്ടുഭാഷാ പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ സ്വാധീനമുണ്ട്. സംസ്‌കൃതത്തെ ഒഴിവാക്കലായിരുന്നു ഗോവിന്ദൻ ലക്ഷ്യമിട്ടത്. തിരുവനന്തപുരം കഴിഞ്ഞ് വടക്കോട്ട് നീങ്ങുന്തോറും ഭാഷയിലെ സംസ്‌കൃതസ്വാധീനം കൂടുന്നുണ്ട്. തൃശൂരിലും മറ്റും ഉപയോഗിക്കുന്ന ഭാഷയിൽ മലയാളത്തേക്കാളധികം സംസ്‌കൃതമുണ്ട്. ഒരു തെക്കൻ തിരുവിതാംകൂറുകാരനായ ഞാൻ നാട്ടുഭാഷയുടെ ആളാണ്. ഇന്നും തിരുവനന്തപുരത്തുകാരന്റെ ഭാഷയിൽ സംസ്‌കൃതം കുറവാണ്. സംസ്‌കൃതം പരമാവധി കുറച്ച്, നാട്ടുവാക്കുകളും, പറഞ്ഞാൽ മനസ്സിലാവുന്ന തമിഴും ഉപയോഗിച്ച് മലയാളം എഴുതാനാണ് ഞാൻ ശ്രമിച്ചത്. മലയാളത്തിലെഴുതുന്ന പലർക്കും അവരുടേതായൊരു ഭാഷയില്ല. ഒരു മാനകഭാഷയിലാണ് എല്ലാവരും എഴുതുന്നത്. ഒരു പാരഗ്രാഫ് വായിച്ചാൽ എഴുതിയത് എം.ടിയാണെന്ന് പറയാം. പക്ഷെ യുവസാഹിത്യാകാരൻമാരുടെ കാര്യത്തിൽ അത് കഴിയുമെന്ന് തോന്നുന്നില്ല. എന്റെ മനസ്സിന്റെ ഭാഷ തിരുവിതാംകൂറിന്റെ ഭാഷയാണ്. അത് കൊണ്ടുവരുവാനാണ് ഞാൻ ശ്രമിച്ചത്.

ജയമോഹന്റെ എഴുത്തിനെ സ്വാധീനിച്ച ഇമേജ് ഡേറ്റാബെയ്‌സുകൾ ഏതെല്ലാമാണ്?

ആദ്യത്തേത് പ്രധാനമായും തിരുവിതാംകൂറിന്റെ ചരിത്രമാണ്. ഇപ്പോൾ അശോകവനം എന്ന പേരിൽ മൂവായിരം പേജുള്ള ഒരു നോവൽ വരാൻ പോവുകയാണ്. അത് മാർത്താണ്ഡവർമയുടെ കഥയാണ്. മാർത്താണ്ഡവർമ അധികാരമേൽക്കുന്നത് മുതൽ തുറ കയറ്റൽ വരെയുള്ള ചരിത്രമാണ് നോവൽ. പക്ഷെ കഥയിൽ പകുതി സംഭവിക്കുന്നത് മധുരയിലാണ്. അടുത്ത ഉറവിടം തെക്കൻ തിരുവിതാംകൂറിന്റെ നാടോടി ജീവിതമാണ്. കാണിക്കാരുടേയും ഗോത്രങ്ങളുടെയും ജീവിതം. തമിഴകത്തിന്റെ ആഴങ്ങളിലേക്ക് കടക്കാനുള്ള എളുപ്പവഴികളിലൊന്ന് കാണിക്കാരുടെ ജീവിതത്തിലേക്ക് കടക്കുകയെന്നതാണ്. സംഘസാഹിത്യത്തിലേക്കുള്ള എളുപ്പവഴിയും അതാണ്. പേച്ചിപ്പാറ മല കയറിയാൽ അതിലേക്ക് എളുപ്പമെത്താം. എന്നെ സ്വാധീനിച്ച മൂന്നാമത്തെ ഉറവിടം പ്രാചീനമായ തമിഴ് സാഹിത്യമാണ്. ഈ മൂന്നുറവകളിൽ നിന്നാണ് എന്റെ എഴുത്ത് സംഭവിക്കുന്നത്.

ഞാനോർക്കാറുണ്ട് എന്നിൽ നിന്ന്​ മാർത്താണ്ഡവർമയിലേക്കോ, അതിനും പുറകിൽ ഉമയമ്മറാണിയിലേക്കോ അതിനും പിറകിൽ രാമവർമ മഹാരാജാവിലേക്കോ ഒക്കെയെത്താൻ ഒരുപാട് ദൂരമൊന്നുമില്ല.

ഏറ്റവുമൊടുവിൽ എഴുതിയ കഥ പത്മനാഭപുരം കൊട്ടാരത്തിലെ തൂക്ക് കൂടിനെപ്പറ്റിയാണ്. പത്മനാഭപുരത്തെ മ്യൂസിയത്തിൽ അങ്ങനെയൊന്നുണ്ട്. ഇരുമ്പ് കൊണ്ടുണ്ടാക്കിയ ആൾരൂപമുള്ള ഒന്നാണത്. കുറ്റവാളിയായ ഒരാളെ അതിനുള്ളിലാക്കി പൊതുജനമധ്യത്തിൽ തൂക്കിയിടുന്നതായിരുന്നു പഴയ ചിട്ട. കുടിവെള്ളം പോലും നിഷേധിക്കും. അങ്ങനെ ദിവസങ്ങൾ കഴിയുമ്പോൾ ശരീരത്തിലെ ജലാംശം മുഴുവൻ കാലിലെത്തി നീര് വന്ന് പൊട്ടും. പത്തും പതിനഞ്ചും നാൾ നരകിച്ച് അയാൾ മരിക്കും. ആ തൂക്കുകൂടിനെപ്പറ്റിയാണ് ഞാൻ എഴുതിയത്. എന്റെ പൂർവ്വികർ പറഞ്ഞുതന്ന അത്തരം കഥകൾ ഒരുപാടുണ്ട്. ഇത് യക്ഷിയുടേയും ആനയുടെയും പാമ്പിന്റെയും കഥകളുടെ നാടാണ്. അങ്ങനെ ഞാനും പാമ്പിന്റെയും യക്ഷികളുടെയും ആനകളുടെയും കഥകളെഴുതി. ഒരു വൃക്ഷത്തിന്റെ വേരുകൾ മണ്ണിലാണ്ട് നിൽക്കുന്ന പോലെ ഒരെഴുത്തുകാരന്റെ ബോധം ആ മണ്ണിലാണ്ടു കിടക്കുകയാണ്. അതിൽ നിന്ന്​ എന്ത് കിട്ടുമെന്ന് പറയാനാവില്ല.

ദേശവും അതിന്റെ കഥകളും രുചികളും സ്വന്തം കുടുംബാന്തരീക്ഷത്തിൽ കുട്ടിക്കാലത്ത് പ്രതിഫലിച്ചെതെങ്ങനെയായിരുന്നു?

എന്റെ അച്ഛൻ ഭക്ഷണക്കാര്യത്തിൽ കടുത്ത പിടിവാശിക്കാരനായിരുന്നു. കറിക്ക് വാള മീനാണെങ്കിൽ അരയ്ക്കാ​ൻ ഏതെങ്കിലും തെങ്ങിലെ തേങ്ങ പോരായിരുന്നു. നല്ല ഉയരമുള്ള എണ്ണപ്പതമുള്ള തെങ്ങിലെ തേങ്ങ വേണമെന്നായിരുന്നു നിഷ്ഠ. പകരം മീൻ മത്തിയാണെങ്കിൽ അരയ്ക്കാൻ ആറ്റുതീരത്തെ ചെറിയ തെങ്ങിലെ തേങ്ങ മതി. ഇന്റലക്ട് യൂണിവേഴ്‌സലാണ്, ഉപബോധമനസ്സ് പ്രാദേശികമാണ്. സ്വപ്നം തീർത്തും പ്രാദേശികമായ ഉറവകളിൽ നിന്നാണ് സംഭവിക്കുന്നത്. ഞാനോർക്കാറുണ്ട് എന്നിൽ നിന്ന്​ മാർത്താണ്ഡവർമയിലേക്കോ, അതിനും പുറകിൽ ഉമയമ്മറാണിയിലേക്കോ അതിനും പിറകിൽ രാമവർമ മഹാരാജാവിലേക്കോ ഒക്കെയെത്താൻ ഒരുപാട് ദൂരമൊന്നുമില്ല.

കേരളം കന്യാകുമാരി ജില്ലയെ ഒരുതരത്തിൽ ഉപേക്ഷിക്കുകയാണ് ചെയ്തത്. പക്ഷെ കേരളത്തിലെ മുഴുവൻ ജനതയും ഉപേക്ഷിച്ചാലും അത് ചെന്നെത്തുന്നത് സാഹിത്യത്തിലായിരിക്കും / Photo: Wikimedia Commons

ഞാൻ ഒരു ദിവസം കൊണ്ട് എഴുതിത്തൂർത്ത കുമരിത്തുറൈവി എന്നൊരു ചെറിയ നോവലുണ്ട്. മാലിക് ഗഫൂർ മധുര പിടിച്ചപ്പോൾ മീനാക്ഷി അമ്മനെ കന്യാകുമാരിക്ക് കൊണ്ടുവരുന്നു. ആരൾവായ്‌മൊഴിയിൽ പരശ്ശേരി കണ്ടൻ ശാസ്താവെന്നൊരു ക്ഷേത്രമുണ്ട്. അതിനുള്ളിൽ മീനാക്ഷിയെയും സുന്ദരേശനെയും ഒളിപ്പിച്ചുവച്ചു. 70, 80 കൊല്ലം കഴിയുമ്പോൾ വിജയനഗരത്തിലെ കുമാരകമ്മണൻ വലിയ സൈന്യവുമായി വന്ന് മധുര പിടിച്ചു. എന്നിട്ട് ക്ഷേത്രം പുതുക്കിപ്പണിയുമ്പോൾ മധുരമീനാക്ഷിയെ മടക്കിത്തരാൻ തിരുവിതാംകൂർ രാജാവിനോട് ആവശ്യപ്പെടുന്നു. വന്നുകയറിയ മഹാലക്ഷ്മിയെ മടക്കി അയക്കുന്നത് അപമാനമാണെന്ന് തിരുവിതാംകൂർ രാജാവും പറഞ്ഞു. ദേവിയെ തിരിച്ചയക്കുന്നത് രാജ്യത്തിന് നന്നല്ലെന്നും വിശ്വസിച്ചു. പക്ഷെ മധുര വാഴുന്ന രാജാവിനോടെതിർക്കാൻ ഭയവുമുണ്ടായിരുന്നു. ഒടുവിൽ രാജാവ് ശുചീന്ദ്രം തന്ത്രിയോട് ഉപദേശമാരായുന്നു. ഏത് സ്ത്രീ വീടുവിട്ട് പോയാലും അത് അമംഗലമാണെന്ന് തന്ത്രി പറഞ്ഞു. പക്ഷെ വിവാഹം ചെയ്ത് അന്യഗൃഹത്തിലേക്ക് പെണ്ണ് പോയാൽ കുഴപ്പമില്ലെന്നും. അതുകൊണ്ട് മധുര മീനാക്ഷിയെ തിരുവിതാംകൂർ രാജാവിന്റെ മകളായി സങ്കൽപ്പിച്ച് സുന്ദരേശനെക്കൊണ്ട് വിവാഹം ചെയ്യിപ്പിച്ച് മധുരക്കയക്കാൻ തീരുമാനിക്കുന്നു. ആ വിവാഹത്തെപ്പറ്റിയാണ് കുമരിത്തുറൈവി എന്ന നോവൽ. ഈ നോവൽ ഇവിടെ ജനിച്ചുവളർന്ന ഒരാൾക്കേ എഴുതാൻ പറ്റൂ. നെഗറ്റീവായി ഒന്നും പറയാത്ത നോവലാണത്. മംഗലം മാത്രമേ അതിലുള്ളൂ. വായനക്കാരും അത്രയും വൈകാരികമായാണ് അതിനോട് പ്രതികരിച്ചത്. ഇപ്പൊഴും കത്തുകൾ വന്നുകൊണ്ടേയിരിക്കുന്നു. തമിഴ്‌നാട്ടിലെ കല്യാണങ്ങൾക്ക് നോവലിന്റെ അഞ്ഞൂറും ആയിരവും കോപ്പികൾ പ്രചരിക്കുന്നുണ്ട്. അതിന്റെ വേരുകൾ തിരുവിതാംകൂറിലാണ്. തിരുവിതാംകൂർ മഹാരാജാവിന്റെ സ്ഥാനത്തുനിന്ന് ആ കഥയെ കാണാൻ എനിക്കാവുന്നത് ഞാനൊരു തിരുവിതാംകൂറുകാരനായതുകൊണ്ടാണ്. അത് നമ്മൾ പ്രായോഗികമായി പഠിച്ചെടുക്കുന്നതുമല്ല. സ്വാഭാവികമായി ആർജ്ജിക്കപ്പെടുന്നതാണ്. ഞാൻ പറയുന്ന കഥകളൊട്ടുമുക്കാലും എന്റെ പതിനഞ്ച് വയസ്സിനുള്ളിൽ കേട്ട കഥകളാണ്. ചരിത്രത്തിന്റെ വിശദാംശങ്ങളും പ്രത്യേക വിവരങ്ങളുമെല്ലാം പിന്നീട് കിട്ടും. അടിസ്ഥാനമായി നിൽക്കുന്ന രൂപകങ്ങളെല്ലാം ചെറുപ്പത്തിലേ പതിഞ്ഞു.

കേരളം കന്യകുമാരിയോട് എന്താണ് ചെയ്തത്​?

കേരളം കന്യാകുമാരി ജില്ലയെ ഒരുതരത്തിൽ ഉപേക്ഷിക്കുകയാണ് ചെയ്തത്. പക്ഷെ കേരളത്തിലെ മുഴുവൻ ജനതയും ഉപേക്ഷിച്ചാലും അത് ചെന്നെത്തുന്നത് സാഹിത്യത്തിലായിരിക്കും. സാഹിത്യം ഉള്ളതുവരേക്കും ഇതൊരിക്കലും ഉപേക്ഷിക്കപ്പെട്ട ഭൂമിയല്ല. ഇവിടെ ഒരെഴുത്തുകാരൻ ഇരുന്നെഴുതുന്നിടത്തോളം ഇത് മറക്കപ്പെടുന്നുമില്ല. കഴിഞ്ഞ പത്ത് വർഷത്തിനുള്ളിൽ തിരുവിതാംകൂർ ചരിത്രത്തെപ്പറ്റി ഏറ്റവുമധികം കഥകളുണ്ടായത് മലയാളത്തിലല്ല, തമിഴിലാണ്. കഴിഞ്ഞ ഒരു പതിറ്റാണ്ടിനിടയിൽ തിരുവിതാംകൂർ ചരിത്രത്തെപ്പറ്റി ഞാൻ മുപ്പതിലധികം കഥകളെഴുതി. ഉമയമ്മറാണിയെപ്പറ്റി, വേലുത്തമ്പിയെപ്പറ്റി, മാർത്താണ്ഡവർമ്മയെപ്പറ്റി. ഒന്നും പ്രകീർത്തനങ്ങളല്ല. ചരിത്രം വിസ്മരിക്കപ്പെടും, രാഷ്ട്രീയം മാറിപ്പോകും. പക്ഷെ കല മണ്ണിനെ ഉപേക്ഷിക്കില്ല.

ജയമോഹൻ എന്തുകൊണ്ടാണ് തെക്കൻ തിരുവിതാംകൂറിനെ വിട്ടുപോകാത്തത്?

തമിഴകത്തിന്റെ ഭൂപ്രകൃതി ചിലപ്പോഴൊക്കെ എനിക്ക് ബുദ്ധിമുട്ടാണ്. നോക്കിയാൽ പച്ച കണ്ടില്ലെങ്കിൽ എന്നെ വിഷാദം ബാധിക്കും. ഒരു മാസത്തിൽ പത്ത് ദിവസം മാത്രമേ ഞാനിവിടെയുള്ളു. ശിഷ്ടം ദിനങ്ങൾ ചെന്നൈയിലെ ഏതെങ്കിലും സ്റ്റാർ ഹോട്ടലിലെ ഏതോ ഒരു മുറിയിലായിരിക്കും. അപ്പോഴൊന്നും ഞാൻ പുറത്ത് പോകാറേയില്ല. ആ അന്തരീക്ഷം ശ്വാസം മുട്ടിക്കും. പക്ഷെ ഈറോഡിനടുത്ത് അന്തിയൂരെന്നൊരു സ്ഥലമുണ്ട്. അവിടെ ഞാൻ പോകാറുണ്ട്. താമസിക്കാറുണ്ട്. അവിടം കർണാടകയുടെ പച്ചപ്പുള്ള മലമ്പ്രദേശം പോലിരിക്കും. അന്തിയൂരിനടുത്ത് താമരക്കരൈ, അത് കഴിഞ്ഞാൽ വെള്ളിമലൈ. അവിടെയുള്ള ചെറിയ ഒരെസ്റ്റേറ്റാണത്. അവിടെ ചില നിർമാണ പ്രവർത്തനങ്ങളും നടക്കുന്നുണ്ട്. പക്ഷെ ഇത് തന്നെയാണ് എന്റെ നാട്. താമസിക്കാൻ എവിടെയും പോകാം. പക്ഷെ സൈക്കോളജിക്കലി ഇവിടെയാണ് ജീവിക്കാനുള്ളത്. ഓർമ വച്ച നാൾ തൊട്ട് ഞാൻ അപ്പുറത്തെ വേളിമല കണ്ടിരിപ്പാണ്. ആ കാഴ്​ചയില്ലാതെ ജീവിക്കാനാവില്ല.

തമിഴകത്തിന്റെ മൊത്തം പ്രകൃതങ്ങളിൽ നിന്ന്​ നാഞ്ചിനാട് വേറിട്ട് നിൽക്കുന്നത് എങ്ങനെയാണ്?

നാഞ്ചിനാട് രണ്ട് അമ്മമാരുടെ കിടാവാണ്. തമിഴകത്തിന് ഒരു മഴക്കാലമേയുള്ളു. നാഞ്ചിനാടിന് ജൂണിലും ഒക്ടോബറിലുമായി രണ്ട് മഴക്കാലമുണ്ട്. നാഞ്ചിനാട്ടെ മണ്ണിന് പച്ചപ്പും വളക്കൂറും നിലനിന്നത് അങ്ങനെയാണ്. ചെന്നൈയിൽ നിന്നും തിരുവനന്തപുരത്തേക്ക് വരുന്ന ഇൻഡിഗോ ഫ്‌ളൈറ്റിലിരുന്നാൽ കാണാം, വേളിമല കഴിഞ്ഞാൽ പ്രകൃതിക്ക് നിറം പച്ചയാകും. അത് വരെക്കും നിറം ഏതാണ്ട് ചുവപ്പായിരിക്കും. തമിഴകത്തിന്റെയും നാഞ്ചിനാടിന്റെയും മണ്ണ് വേറിട്ടാണ്. പ്രധാനമായും വെള്ളം തന്നെയാണ് ചരിത്രത്തെയും സംസ്‌കാരത്തെയും തീരുമാനിച്ചത്. അങ്ങനെ നാഞ്ചിനാടിന്റെ തലവര ഈ രണ്ട് മഴകളിലൂടെ നിശ്ചയിക്കപ്പെട്ടു. നാഞ്ചിനാടിന്റെ പ്രത്യേകതകളിലൊന്ന് ഇവിടുത്തെ മട്ടിപ്പഴമാണ്. അത് തമിഴകത്ത് കിട്ടില്ല. കേരളത്തിലും തിരുവനന്തപുരം കഴിഞ്ഞാൽ അത് കിട്ടാൻ പാടാണ്. മട്ടിപ്പഴം വിളയിക്കാൻ അതിന്റെ കന്ന് മോഷ്ഠിച്ച കള്ളൻമാർ ആരൾവായ്‌മൊഴിയിൽ വച്ച് പിടിക്കപ്പെട്ട ഒരു പഴയ കഥ ഇവിടെ പ്രചാരത്തിലുണ്ട്. മോഷണവാർത്തയറിഞ്ഞ തിരുവിതാംകൂർ രാജാവ് പറഞ്ഞത് മറ്റൊന്ന്. ‘‘കന്നല്ലേ കൊണ്ടുപോയുള്ളു. അവരെ വിട്ടേക്കൂ, കന്നിനെ സമൃദ്ധമായി വിളയിച്ചെടുക്കുന്ന ആനയടിച്ചാറൽ മഴയെ കൊണ്ടുപോയില്ലല്ലോ'' എന്നാണ്. ഈ ചാറൽ മഴയാണ് ഇവിടത്തെ വാഴകൃഷിക്ക് ആശ്രയം. മീനിന് പോലുമുണ്ട് വ്യത്യാസം. ഇവിടെ പിടിക്കുന്ന മീനും തൂത്തുക്കുടിയിലെ മീനും വേറെയാണ്. ആ രുചിവ്യത്യാസം എനിക്കുപോലും തിരിച്ചറിയാം. ഒരു മണ്ണിൽ ഒരു പ്രത്യേകരുചി കിളിർത്ത് വരുന്നതിന് പിന്നിൽ ദീർഘമായൊരു ചരിത്രമുണ്ട്. പാരിസിലെ വൈനും ജർമ്മനിയിലെ ബീറും പെട്ടെന്നുണ്ടായതല്ല. ദേശം കൂടുതൽ ആഗോളവത്കരിക്കപ്പെടുമ്പോൾ സംഭവിക്കാനിരിക്കുന്ന വലിയ നഷ്ടങ്ങളിലൊന്ന് ഇനി ആ രുചികളായിരിക്കും.

ജയമോഹന്റെ കഥകളെ മനുഷ്യനായി സങ്കൽപ്പിച്ചാൽ അതിന്റെ ഒരു കാൽ മാത്രമേ നിലത്തുണ്ടാവൂ എന്ന് ചില വായനക്കാർ പറയുന്നത് എന്തുകൊണ്ടാണ്?

കാരണം യക്ഷികളുടെയും ആനകളുടെയും പാമ്പുകളുടെയും നാടാണ്. തകഴി ശിവശങ്കരപ്പിള്ളയുടെ ലോകമൊന്നും എനിക്ക് പറ്റില്ല. നമ്മുടെ മണ്ണിൽ ദൈവങ്ങളെ ചേർന്നുമാത്രമേ ജീവിക്കാനാവൂ. കന്യാകുമാരി ജില്ലയിൽ എത്ര മനുഷ്യരുണ്ടോ, അത്രയും ദൈവങ്ങളുമുണ്ട്. സാംസ്‌കാരിമായ പരിശീലനം താരതമ്യേനെ കുറഞ്ഞ സമൂഹമായതുകൊണ്ട് ജാതീയമായ ക്രൂരതകൾ തമിഴകത്ത് കൂടുതലുണ്ട്. മറുവശത്ത് കേരളത്തിന്റെ ഇന്നത്തെ കാപട്യം എന്ന് പറയുന്നത് കേരളത്തിലുണ്ടായ സാംസ്‌കാരിക നവോത്ഥാന പ്രസ്ഥാനങ്ങൾ കൊണ്ട് ഉണ്ടായതാണ്. പക്ഷെ അതിലൂടെയാണ് പൊതുവിടങ്ങൾ സജീവമാകുന്നത്. അത്തരമിടങ്ങളിൽ തോന്നിയത് പറയാനും ചെയ്യാനുമാവില്ല. ഒരു നിയന്ത്രണം വേണം. അത് സാംസ്‌കാരികമായ ഒരു പരിശീലനം കൂടിയാണ്. ഒരർത്ഥത്തിൽ അതിനെയും കാപട്യമെന്ന് പറയാം. അപ്പോഴും സംസ്‌കാരത്തിന്റെ വിജയം തന്നെയായിരിക്കും. മലയാളിക്ക് അഭിമാനിക്കാവുന്ന ഒന്നുണ്ട്. തമിഴകത്തെ സൗഹൃദസംഘങ്ങൾക്കിടയിലെ ഒത്തുചേരലുകൾക്കിടയിൽ മിക്കപ്പോഴും ഒരേ ജാതിക്കാരും മതക്കാരുമാവും. അതിനിടയിൽ ദലിതനോ മുസ്​ലിമോ ഉണ്ടാവാനുള്ള സാധ്യതയും കുറവ്. കേരളത്തിൽ ആ കൂട്ടായ്മ നിലനിൽക്കുന്നു.

തെക്കൻ തിരുവിതാംകൂറിന്റെ ഉത്സവങ്ങൾക്ക് 1956-നുശേഷം എന്ത് സംഭവിച്ചു?

റബ്ബർ വ്യാപകമായതോടെ കൃഷിയുടെ രീതി മാറി. ഇവിടെ നെൽകൃഷി കുറഞ്ഞു. മുഴുവൻ റബ്ബറായി. കാർഷികരീതി മാറിയപ്പോൾ ഉത്സവം മാറി. എന്റെ അച്ഛന്റെ ഓണം എനിക്ക് ഓണമല്ലാതായി. ഓരോ ഋതുക്കളിലും മണ്ണിൽ വിളഞ്ഞ ഭക്ഷ്യോത്പ്പന്നങ്ങളായിരുന്നു ഉത്സവം സൃഷ്ടിച്ചത്. മണ്ണിന്റെ മാറ്റങ്ങളാണ് ഓരോ ഉത്സവങ്ങളായി മാറിയത്. മണ്ണ് മാറുമ്പോൾ അതുവെറും സിംബോളിക് ആക്ടിവിറ്റി ആയി മാറും. എന്റെ ചെറുപ്പകാലത്ത് പുന്നെല്ലും മാവിലയും ചേർത്ത് വീട് നിറക്കുക എന്ന പതിവുണ്ടായിരുന്നു. അന്ന് അച്ഛൻ പച്ചരി കൊണ്ടുള്ള ചോറുണ്ണും. പിന്നീട് തൊണ്ണൂറ് ദിവസത്തേക്കുള്ള കുറവൈ നെല്ല് വന്നു. ആണ്ടിൽ നാല് കൃഷി നടന്നു. അങ്ങനെ ഓണത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം കുറഞ്ഞുവരുമ്പോഴാണ് ഞാൻ ജനിക്കുന്നത്. അപ്പോഴും ഇരുപതോളം ദിവസങ്ങൾ ഞങ്ങൾ ഓണത്തിനായി മാറ്റിവച്ചു. അറുപതടി പൊക്കത്തിൽ ഊഞ്ഞാൽ കെട്ടും. നാഞ്ചിനാട്ടിലാകെ ഓണപ്പന്ത് ടൂർണമെന്റുകളും ഓണത്തല്ലും നടക്കും. ഞാൻ നോക്കിയിരിക്കുമ്പോൾ അതെല്ലാം ഇല്ലാതായി. നാഞ്ചിനാട്ടെ പഴയ ക്ഷേത്രങ്ങളിലും മലയാളി സമാജങ്ങളിലും മാത്രമായി ഓണം നിലച്ചു. മലയാളി വീടുകളിൽ അതൊരു സദ്യയിലൊതുങ്ങി.

നാഞ്ചിനാട്ടെ പഴയ തലമുറയും പൂർണമായും മാറിക്കഴിഞ്ഞോ?

ലോകം മുഴുവൻ ചുറ്റിനടന്നിട്ട് പ്രായം ചെന്നപ്പോൾ നാഞ്ചിനാട്ടിലേക്ക് തിരികെ പോയ എന്റെയൊരു പരിചയക്കാരനുണ്ട്. ആറേഴു കൊല്ലം തിരുവാട്ടാറിൽ ജീവിച്ചു, പിന്നെ മരിച്ചുപോയി. അദ്ദേഹം എപ്പോഴും പറഞ്ഞത്, ലോകം മുഴുവൻ സഞ്ചരിച്ചെങ്കിലും ഏറ്റവും സുഖകരമായ ജീവിതം ഈ തിരുവട്ടാറിലാണെന്നാണ്. അതിലേറ്റവും പ്രിയം പുഴയിലെ മുങ്ങിക്കുളിയായിരുന്നു. കാലാവസ്ഥ നോക്കി വീടിന് പുറത്തിറങ്ങേണ്ട ആവശ്യവുമില്ല. കഴിഞ്ഞുപോകാൻ ആർഭാടം വേണ്ട, ഒരൊറ്റ മുണ്ടും തോർത്തും ധാരാളം. കാലത്തെണീറ്റ് മുങ്ങിക്കുളിച്ച് ആദികേശവനെ തൊഴുത് സ്വസ്ഥമായ ജീവിതം. നേരമ്പോക്കിന് ഞാനിതിനെ മുങ്ങിക്കുളി ജീവിതമെന്ന് പറയും. എന്റെ അച്ഛന്റെ തലമുറ ആ മുങ്ങിക്കുളി ജീവിതത്തിന്റെ ഭാഗവുമായിരുന്നു. ബന്ധുക്കളിൽ ചിലരെങ്കിലും ഇന്നും ആ ജീവിതം ജീവിക്കുന്നുമുണ്ട്. പക്ഷെ ആ തലമുറ കഴിഞ്ഞു. അടുത്ത തലമുറയുടെ പ്രശ്‌നം വിദ്യാഭ്യാസവും മെച്ചപ്പെട്ട തൊഴിലവസരങ്ങളും മാത്രമാണ്. അവർക്ക് മുങ്ങിക്കുളിക്കാൻ നേരമില്ല. അവരുടെ ഉത്സവങ്ങളും വേറെയാണ്. സർക്കാർ ജോലിക്ക് തമിഴ് പഠിക്കണം. നാഞ്ചിനാട്ടെ മിക്കവാറും പള്ളിക്കൂടങ്ങളിൽ മലയാളം പഠിപ്പിക്കുന്നില്ല. മലായാളിയായാലും തമിഴ് നിർബന്ധം. ഞാനും തമിഴാണ് പഠിച്ചത്. ഓണത്തെപ്പറ്റി നിങ്ങൾ പഠിച്ചാലും ഇല്ലെങ്കിലും പൊങ്കലിനെപ്പറ്റി നിങ്ങൾ പഠിച്ചേ തീരു. മറ്റുള്ളവർക്കൊപ്പം ഇടപഴകാൻ വിജയ്​ പടവും അജിത് പടവും തമിഴ് ടി.വി. സീരിയലും കണ്ടേ തീരൂ. അങ്ങനെ ക്രമേണ തമിഴനായി മാറുമ്പോഴേക്കും ജോലി കിട്ടും. ജോലി തൊണ്ണൂറ് ശതമാനവും ചെന്നൈയിലേ കിട്ടൂ. അവിടെ നാഞ്ചിനാട്ടുകാരനെത്തേടി മറ്റൊരു വെല്ലുവിളി കാത്തിരിക്കും. ഞാൻ തമിഴിൽ മുന്നൂറോളം പുസ്തകങ്ങളെഴുതി. യൂ റ്റ്യൂബിൽ എന്റെ ഇരുന്നൂറോളം പ്രസംഗങ്ങൾ കിട്ടും. പക്ഷെ ഇപ്പൊഴും എന്റെ തമിഴ് ആക്‌സെൻറ്​ മലയാളം കലർന്നിട്ടാണ്. ഒരു ഗവൺമെൻറ്​ ജോലിക്ക് കയറണമെങ്കിൽ ഒരു കന്യാകുമാരി ജില്ലക്കാരൻ മദ്രാസിൽ ഒരു പ്രൈവറ്റ് സ്ഥാപനത്തിൽച്ചെന്ന് ആ മലയാളം കലർപ്പ് കളയണം. ചെന്നൈത്തമിഴ് അനുകരിക്കണം. അങ്ങനെ പൂർണമായും തമിഴനായി അവൻ മാറിക്കഴിയുമ്പോഴേക്കും അവന്റെ അപ്പൂപ്പനോ, അപ്പൂപ്പന്റെ സാവധാനത്തിലുള്ള മുങ്ങിക്കുളി ജീവിതമോ അതിന്റെ ഓണമോ അതിന്റെ ഓർമകളോ ഒരു പ്രശ്‌നമേയാവുന്നില്ല. രണ്ട് വേറിട്ട തലമുറകളായി അത് മാറും. നടുവിൽ ചരിത്രം ഒരു കിടങ്ങ് നിർമിച്ചു.

പൊതുവിലുള്ള തമിഴ് സമൂഹം നാഞ്ചിനാട്ടുകാരനെയും കന്യാകുമാരി ജില്ലക്കാരനെയും കാണുന്നതെങ്ങനെയാണ്?

മൊത്തം തെക്കൻ കേരളത്തെയും മലയാളി പൊതുവേ നാഞ്ചിനാട് എന്ന വാക്കിലൊതുക്കാറുണ്ട്. തെക്കൻ കേരളം തന്ന വേറെ വേറെ നാടുകളാണ്. ഇപ്പോഴുള്ള കന്യാകുമാരി ജില്ലയിലെ അഗസ്തീശ്വരം, തോവാളയെന്ന രണ്ട് താലൂക്കുകളിലുൾപ്പെട്ട പ്രദേശം മാത്രമാണ് നാഞ്ചിനാട്. വയലും മലയും ചേർന്ന കൃഷിഭൂമിയാണധികവും. അൽപ്പം കടപ്പുറം. കൽക്കുളം, വിളവൻകോട് താലുക്കുകൾ വേണാടിലുൾപ്പെടും. നാഞ്ചിനാട് പിന്നീട് വേണാടിന്റെ ഒരു ഭാഗമായി മാറി. ചരിത്രപരമായി നാഞ്ചിനാട് സ്വതന്ത്രദേശമാണ്. എന്നെ നാഞ്ചിനാടിന്റെ എഴുത്തുകാരനായി തമിഴകം കരുതുന്നില്ല. നാഞ്ചിനാടൻ എന്ന പേരിൽത്തന്നെ തമിഴിലെ വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട എഴുത്തുകാരനുണ്ട്. ഞാൻ എഴുതുന്നത് വേണാടിന്റെ സാഹിത്യമാണ്. പ്രധാന വ്യത്യാസം പറയാം. നാഞ്ചിനാട്ടിൽ എരുമയില്ല. പശുവും കാളയുമാണുള്ളത്. ഇവിടെ കാളപൂട്ടിയാലെ നിലമുഴാൻ പറ്റൂ. ചേറ് നിറഞ്ഞ വേണാട്ടിലെ വയലിൽ കാളയെക്കൊണ്ട് പൂട്ടിയാൽ തിരിച്ചുകയറ്റാൻ ക്രെയിൻ വേണ്ടിവരും. എഴുത്തുകാരൻ നാഞ്ചിനാടന്റെ ഇരുപത്തിയഞ്ചാം വയസ്സിലാണ് എരുമക്കിടാവിനെ കെട്ടി നിലമുഴാൻ പറ്റുമെന്ന് അദ്ദേഹം മനസ്സിലാക്കിയത്. ഞാൻ കോളേജിലെത്തുമ്പോഴാണ് ആദ്യമായി കാളകെട്ടി നിലുഴുന്നതും കണ്ടത്. രണ്ടും വേറെ സംസ്‌കാരങ്ങളാണ്. വേണാട്ടുകാരന് നാഞ്ചിനാട്ടുകാരൻ പോലും പാണ്ടിക്കാരനാണ്. എന്റെ അച്ഛൻ തക്കലയ്ക്കിപ്പുറം വന്നാൽത്തന്നെ അന്യരാജ്യത്ത് വന്നപോലെയാണ്. നാഞ്ചിനാട്ടുകാരുണ്ണുന്നത് വെളുത്ത അരിയുടെ ചോറാണ്. അത് അച്ഛനിഷ്ടമല്ല. അച്ഛൻ ചുവന്ന അരിയുടെ ചോറേ കഴിക്കൂ. അച്ഛൻ നാഗർകോവിലിലെ ചേച്ചിയുടെ വീട്ടിൽ വന്നാലും ഉണ്ണാനരി വേണാട്ടിൽ നിന്ന് കൊണ്ടുവരും. നാഗർകോവിൽ ചന്തയിലെ കത്രിക്കയൊന്നും വായിൽ വക്കാൻ പറ്റില്ലെന്ന് പറയും. രുചി വേറെയാണ്. എന്നാൽ എല്ലാം ഒന്നുതന്നെയാണ്. ക്ഷേത്രപൂജയിൽത്തന്നെ വലിയ വ്യത്യാസമുണ്ട്. കൽക്കുളം നാഞ്ചിനാട് പ്രദേശങ്ങളിലെ ക്ഷേത്രങ്ങളിലെ പൂജ പ്രധാനമായും ആഗമരീതിയിലാണ്. വേണാട്ടിലേക്കെത്തിയാൽ അത് താന്ത്രികവിധിയായി മാറും.

‘നെല്ല് എങ്കള്ക്ക് എല്ലൈ, മൂരി എങ്കള്ക്ക് തൊല്ലൈ’ എന്നാണ് പഴയ സമീപനം. സത്യത്തിലിന്ന് കന്യാകുമാരി ജില്ലയോടുള്ള തമിഴകത്തിന്റെ പൊതുസമീപനം എങ്ങനെയാണ്?

തമിഴകം സ്വതന്ത്രരാഷ്ട്രമായി മാറണമെന്ന ചിന്ത മുൻപുണ്ടായത് തമിഴകം ഇന്ത്യൻ സമ്പദ് വ്യവസ്ഥയ്ക്ക് നൽകുന്ന സംഭാവന കൂടുതലും തിരിച്ചുകിട്ടുന്നത് കുറവുമായതുകൊണ്ടാണ്. അതേ യുക്തിയിൽ ആലോചിച്ചാൽ കന്യാകുമാരി ജില്ല തമിഴകത്തിന് കൊടുക്കുന്നതിലും എത്രയോ ചെറിയ അളവ് പരിഗണന മാത്രമേ കന്യാകുമാരിക്ക് തിരിച്ചുകിട്ടുന്നുള്ളു. രണ്ട് മത്സ്യബന്ധനത്തുറമുഖങ്ങൾ, വലിയ അളവിൽ വൈദ്യുതി ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നു. തിരുനെൽവേലിക്ക് മുഴുവൻ കുടിവെള്ളം നൽകുന്നു. മത്സ്യം, വൈദ്യുതി, വെള്ളം മൂന്നും ഇവിടെ സമൃദ്ധമാണ്. പക്ഷെ തമിഴകത്തിന് കന്യകുമാരി വിദൂരമായൊരു നാട് പോലെയാണ്. ഭൗതികസാഹചര്യങ്ങൾ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ, ഏറ്റവും കുറച്ചുമാത്രം വികസനം സംഭവിച്ച ഒരു ജില്ലയായി കന്യാകുമാരി ഇപ്പോഴും തുടരുന്നു. ഒരു നല്ല റോഡ് പോലുമില്ല. തമിഴ് രാഷ്ട്രീയത്തിൽ കന്യാകുമാരി ഒരു വലിയ സ്വാധീനശക്തിയല്ല. ജനസംഖ്യയും കുറവ്. പക്ഷെ ധാരാളം മഴ കിട്ടും. ജനങ്ങൾ വിദ്യാസമ്പന്നരാണ്. ധാരാളം വിദ്യാഭ്യാസസ്ഥാപനങ്ങൾ ഇവിടെയുണ്ട്. രണ്ട് നൂറ്റാണ്ടിന്റെ പാരമ്പര്യം അതിലുണ്ട്. തിരുവിതാംകൂറിന്റെ വിദ്യാഭ്യാസനേട്ടങ്ങൾ അക്കാലം മുതൽ തന്നെ കന്യാകുമാരിയും പങ്കിട്ടു. തമിഴകത്തോട് താരതമ്യം ചെയ്താൽ വലിയ ദാരിദ്ര്യമില്ല. ▮


​വായനക്കാർക്ക് ട്രൂകോപ്പി വെബ്‌സീനിലെ ഉള്ളടക്കത്തോടുള്ള പ്രതികരണങ്ങൾ [email protected] എന്ന വിലാസത്തിലേക്ക് അയക്കാം.​


ജയമോഹൻ

തമിഴ്, മലയാളം എഴുത്തുകാരനും സാഹിത്യ നിരൂപകനും. വെൺമുരശ്, കന്യാകുമാരി, ഏഴാം ഉലഗം, ഇരവ് തുടങ്ങിയവ പ്രധാന കൃതികൾ. മലയാളത്തിൽ നൂറ് സിംഹാസനങ്ങൾ, ഉറവിടങ്ങൾ, നെടുംപാതയോരം, ആന ഡോക്ടർ എന്നീ പുസ്തകങ്ങൾ പ്രസിദ്ധീകിരിച്ചിട്ടുണ്ട്. നിരവധി സിനിമകൾക്കും രചന നിർഹിച്ചിട്ടുണ്ട്.

എം. ജി. അനീഷ്

എഴുത്തുകാരൻ, ഏഷ്യാനെറ്റ് ന്യൂസിൽ ഡെപ്യൂട്ടി ചീഫ് പ്രൊഡ്യൂസർ

Comments