ഒരു ആവാസവ്യവസ്ഥപോലെ ജൈവികമായ ഇടമാണ് സര്‍ഗ്ഗാത്മകമായ ക്ലാസ് മുറിയും. ക്ലാസ് മുറികള്‍ക്കുള്ളില്‍ നടക്കുന്ന കാര്യങ്ങള്‍ പുറം ലോകത്തിന്റെ കണ്ണില്‍ കോമാളിത്തരമാകാം.  അത് ചിലപ്പോള്‍ അനൗചിത്യവും സാമാന്യബുദ്ധിക്കും യുക്തിക്കും നിരക്കാത്തതും ഒക്കെ ആയിരിക്കും. അവിടുത്തെ സംവാദങ്ങള്‍ കൂടിച്ചേരലുകള്‍ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ അതില്‍ ഇടപെടുന്ന ആളുകള്‍ക്ക് മാത്രം തിരിച്ചറിയാവുന്നതാണ്. അവര്‍ തമ്മിലുള്ള പൊരുത്തത്തിലാണ് അത് ജീവനുള്ളതാകുന്നത്. ക്ലാസ് മുറിയെ ജൈവികവും ചടുലവും ആക്കിത്തീര്‍ക്കുന്നതും അതാണ്. ചാനലിലൂടെ ക്ലാസെടുക്കുന്ന അധ്യാപകരെ വിമര്‍ശിക്കുന്നവര്‍ രണ്ടുതരത്തിലും ഇക്കാര്യം മനസ്സിലാവാത്തവരാണ്. അത് അവര്‍ക്ക് കാണാനായി സംവിധാനം ചെയ്യപ്പെട്ടതല്ലെന്ന് മാത്രമല്ല, അവര്‍ കാണുമ്പോള്‍ മാത്രം നഷ്ടമാകുന്ന പലതും അതിലുണ്ട് താനും. ആരാണോ ആ ക്ലാസുകള്‍ കേള്‍ക്കാനും കാണാനും നിര്‍ദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടവര്‍ അവര്‍ കാണുമ്പോള്‍ മാത്രം അര്‍ത്ഥം വെക്കുന്ന ഭാഷയാണ് അതിലുടനീളം ഉള്ളത്. എന്നാല്‍ ഓണ്‍ലൈന്‍ ക്ലാസ് മുറിയുടെ മാതൃകയായി നാം കാണിക്കേണ്ടിയിരുന്നത്, അപ്രകാരം ക്ലാസ് മുറിക്കകത്ത് മാത്രം പൂര്‍ണ്ണമാവുന്ന ഒരു പ്രവര്‍ത്തനത്തെ അതിന്റെ ഒരു ചിഹ്നങ്ങളും തിരിച്ചറിയാത്ത പൊതു സമൂഹത്തിന് മുന്നില്‍ അവതരിപ്പിച്ചു കൊണ്ട് വേണമോ എന്നത് മറ്റൊരു വിഷയമാണ്. 

സമൂഹത്തിന്റെ ഏറ്റവും പിന്നോക്കം നില്‍ക്കുന്ന കുട്ടികളെ കാണാതെ വിദ്യാഭ്യാസ പരിഷ്‌കരണങ്ങളുടെ ഒരു ചുവടു പോലും നമുക്ക് ആത്മവിശ്വാസത്തോടെ വെക്കാന്‍ കഴിയില്ല.

പഠനവസ്തു വിനിമയം ചെയ്യാന്‍ സ്വീകരിക്കുന്ന മാര്‍ഗങ്ങളില്‍ വിഷയങ്ങള്‍ തമ്മില്‍ മാത്രമല്ല ക്ലാസുകള്‍ തമ്മിലും അദ്ധ്യാപകര്‍ തമ്മിലും എന്തിന് കുട്ടികള്‍ തമ്മില്‍ പോലും മാറ്റമുണ്ടാകാറുണ്ട്.  ചില സ്‌കൂളുകളില്‍, ചില സന്ദര്‍ഭങ്ങളില്‍ ഉയര്‍ന്ന മാര്‍ക്ക് ലഭിക്കാന്‍ സാധ്യതയുള്ള കുഞ്ഞുങ്ങളെ ഒരു പ്രത്യേക ഗ്രൂപ്പ് ആക്കുകയും വലിയ പിന്തുണ ആവശ്യമുള്ള കുട്ടികളെ മറ്റൊരു ഗ്രൂപ്പ് ആക്കി തിരുത്തുകയും ചെയ്യുന്ന പതിവ്, അത് ഒട്ടും ശരിയായ രീതി അല്ലെങ്കിലും കണ്ടിട്ടുണ്ട്. ഒരു അദ്ധ്യാപിക ഒരേ വിഷയം രണ്ടിടത്ത് വിനിമയം ചെയ്യുന്നതും രണ്ടു രീതിയിലാണ്. രണ്ടു തരത്തിലുള്ള അന്തരീക്ഷമാണ് രണ്ടിടത്തും ബോധപൂര്‍വ്വം സൃഷ്ടിക്കുന്നത്. ഒരിടത്തെ ഭാഷ, ചലനങ്ങള്‍, പ്രക്രിയകള്‍ എന്നിവ മറ്റൊരിടത്ത് പരിഹാസ്യമാവും. ഓണ്‍ ലൈനും ഓഫ് ലൈനും ഒന്നെന്ന് ധരിക്കുമ്പോള്‍ ഈ പിഴവിന് കൂടുതല്‍ വഴി വെക്കുകയാവും വിദ്യാഭ്യാസ വകുപ്പും ചെയ്യുക.

സിനിമയില്‍ സ്വാഭാവിക രീതിയില്‍  ചിത്രീകരിക്കാന്‍ ഏറ്റവും പ്രയാസകരമായത് ക്ലാസ് മുറിയാണ്. എങ്ങിനെ ചെയ്താലും അത് കൃത്രിമമാവും. സിനിമ കൃത്രിമമായി സൃഷ്ടിക്കുന്ന പരിസരത്തിന് വഴങ്ങാന്‍ കൂട്ടാക്കാത്ത ഒരു സ്വാഭാവികഘടകം ക്ലാസ് മുറിക്കുണ്ട്. ഏതു തരത്തിലുള്ള ക്ലാസ് റൂം അന്തരീക്ഷമാണ് സൃഷ്ടിക്കപ്പെടേണ്ടത് എന്നതിന് വ്യത്യസ്തമായ അനുഭവങ്ങളാണ് സിനിമക്ക് മുന്നിലും പിന്നിലും ഉള്ളവര്‍ക്ക് ഉണ്ടാവുക. അതുകൊണ്ട് തന്നെയാണ് ലൈവ് ക്ലാസ് റൂം അനുഭവങ്ങള്‍ പകര്‍ത്തി കാണിക്കുന്നതോളം ബോറായി ലോകത്ത് മറ്റൊന്ന് ഇല്ലാത്തത്. കൃത്രിമമായ ഒരന്തരീക്ഷം ക്ലാസില്‍ വരുമ്പോള്‍ നഷ്ടമാവുന്നത് അതിന്റെ സ്വഭാവികവും ജൈവികവുമായ വ്യവസ്ഥയാണ്. ഒരു സി സി ടി വി ക്യാമറ ക്ലാസില്‍ വെക്കുമ്പോഴും എന്തിന് ഒരു ഉദ്യോഗസ്ഥന്‍ ക്ലാസ് നിരീക്ഷിക്കാന്‍ പിന്നില്‍ ഇരിക്കുമ്പോള്‍ പോലും ആ സ്വാഭാവികത അന്യമാവും.

ഒന്നോ രണ്ടോ മാസം ക്ലാസ് മുടങ്ങിയാല്‍ തുലഞ്ഞു പോകുന്നതാണ് ഒരു നാടിന്റെ വിദ്യാഭ്യാസ ബലമെങ്കില്‍ അത് ആരോഗ്യകരമല്ല. ക്ലാസിനകത്ത് നിന്നല്ല പുറത്തു നിന്നാണ് ഇന്ന് നമ്മെ നയിക്കുന്നവര്‍ പഠിച്ചു കയറിയത്.

ക്യാമറക്ക് മുന്നിലെ അധ്യാപകരുടെ പ്രകടനത്തെ അതുകൊണ്ടു തന്നെ ക്ലാസ് റൂം വിനിമയവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടല്ല വിലയിരുത്തേണ്ടത്. അങ്ങനെ കരുതിയല്ല, അധ്യാപകര്‍ അതില്‍ പങ്കെടുക്കേണ്ടത്. അത് മറ്റൊരു തരത്തിലുള്ള വിനിമയ രീതിയാണ്. ഓണ്‍ലൈന്‍ ക്ലാസ്മുറി എന്ന സങ്കല്പം സ്‌കൂളിലെ ക്ലാസ് മുറിയിലെ പ്രവര്‍ത്തനത്തിന്റെ ആവര്‍ത്തനമോ തുടര്‍ച്ചയോ ആയി കണ്ടുകൊണ്ടുള്ള അഭ്യാസങ്ങള്‍ അത് കൊണ്ടുതന്നെ പാഴാണ്. അതിനെ മറ്റൊരു വിനിമയമായി കണ്ട് അതിന്റെ തുടര്‍ച്ചയേയും വളര്‍ച്ചയെയും കുറിച്ചാണ് ആലോചിക്കേണ്ടത്. വിവര്‍ത്തനം ചെയ്യുമ്പോള്‍ നഷ്ടപ്പെടുന്നതാണ് കവിത എന്നത് ഓണ്‍ലൈനില്‍ ആകുമ്പോള്‍ ക്ലാസ് മുറിക്കും ബാധകമാവുന്നതാണ്. അവിടെ നഷ്ടപ്പെടുന്നതാണ് ക്ലാസ് മുറിയുടെ ജീവന്‍. എന്നാല്‍ ആ അന്തരീക്ഷം ഈ സന്ദര്‍ഭത്തില്‍ അല്‍പ്പകാലത്തേക്കെങ്കിലും സ്വപ്നം കാണാനേ കഴിയൂ എന്നത് എല്ലാവര്‍ക്കും അറിയാം. അതിന്റെ ബദല്‍ പെട്ടെന്ന് ഉരുത്തിരിച്ചെടുക്കാന്‍ കഴിയുന്നതല്ല. 

സൗജന്യവും സാര്‍വ്വത്രികവുമായ വിദ്യാഭ്യാസമാണ് ഭാഗ്യവശാല്‍ ഇപ്പോഴും നമ്മുടെ നാട്ടില്‍ പ്രബലമായി നിലനില്‍ക്കുന്നത്.  മുഴുവന്‍ കുട്ടികളെയും  ഹയര്‍സെക്കന്‍ഡറി വരെ പൊതുവിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ ഭാഗമായി സര്‍ക്കാര്‍ ഉത്തരവാദിത്തത്തില്‍ വിജ്ഞാനം നേടാന്‍ പ്രാപ്തരാക്കുന്ന ഒരു സംവിധാനത്തില്‍ ഏതു തരത്തിലുള്ള  പരിഷ്‌കരണങ്ങളും നടപ്പിലാക്കുക പ്രയാസമാണ്. പ്രവര്‍ത്തനാധിഷ്ഠിത രീതിശാസ്ത്രം ലോകത്തെമ്പാടും 

ഉല്‍കൃഷ്ടമായ വിദ്യാഭ്യാസ മാതൃകയായി നിലനില്‍ക്കുമ്പോഴും അവിടങ്ങളിലെ വിദ്യാഭ്യാസ സമ്പ്രദായങ്ങള്‍ നമ്മുടേതില്‍നിന്നും എത്രമാത്രം വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് കാണാതിരുന്നുകൂടാ. ക്ലാസ് മുറിയിലെ കുട്ടികളുടെ എണ്ണത്തിലുള്ള കുറവ്, അത്യാധുനികമായ ഭൗതിക സൗകര്യങ്ങള്‍ എന്നിവ അവിടുത്തെ ഗുണങ്ങളാവുമ്പോള്‍ അത് സ്വകാര്യവും പണം കൊടുത്തു നേടേണ്ടതും കൂടിയാണ് എന്നത് നാം മറന്നു പോകരുത്.

സൈദ്ധാന്തികതയുടെ കാല് ഒരു തോണിയിലും പ്രായോഗികതയുടെ കാല് മറ്റേ തോണിയിലും. ഈ സൈദ്ധാന്തികയുടെയും പ്രായോഗികതയുടെയും പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ തന്നെയാണ് തീര്‍ച്ചയായും ഓണ്‍ലൈന്‍ പഠനത്തിന്റെ കാര്യത്തിലും നിലനില്‍ക്കുന്നത്. 

വിദ്യാലയത്തിന്റെ  ഗ്രേഡ് അനുസരിച്ച് നല്‍കപ്പെടുന്ന അറിവിന്റെ മൂല്യം വര്‍ദ്ധിക്കുന്നു എന്ന ധാരണ അവിടെ സാധാരണമാണ്. വിദ്യാഭ്യാസ പ്രക്രിയയുടെ മാത്രമല്ല, വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ ചെലവും സ്വാഭാവികമായും അത്തരം സ്ഥാപനങ്ങളില്‍ വളരെ വലുതാണ്. മഹാ ഭൂരിപക്ഷവും ഈ മികച്ച വിദ്യാഭ്യാസത്തില്‍ നിന്നും പുറന്തള്ളപ്പെടുന്നു. അവിടുത്തെ രീതിശാസ്ത്രം നാം സ്വീകരിക്കുമ്പോള്‍ നമ്മള്‍ നേരിട്ട പ്രതിസന്ധി അതിന്റെ സൈദ്ധാന്തികമായ അടിത്തറയുടെ ഉറപ്പില്ലായ്മയല്ല, മറിച്ച് നിബിഡമായ ക്ലാസ് മുറിയില്‍ ആ രീതിശാസ്ത്രമനുസരിച്ച് സംവിധാനങ്ങള്‍ ഒരുക്കാനുള്ള പ്രയാസങ്ങളാണ്. പ്രത്യേകിച്ചും പൊതു വിദ്യാഭ്യാസത്തിലെ ഉയര്‍ന്ന പടവുകളില്‍ എത്തുമ്പോള്‍. 

ഹയര്‍സെക്കന്‍ഡറി ക്ലാസുകളില്‍ 65 മുതല്‍ 70 വരെ കുട്ടികളാണ് ഇപ്പോള്‍ ഒരു ക്ലാസിലുള്ളത്. ഒരു ബെഞ്ചില്‍ അഞ്ചും ആറും കുട്ടികള്‍ ഞെരുങ്ങിയിരിക്കുന്ന അവസ്ഥ.  എങ്കിലും നാം അറിവ് നിര്‍മ്മാണത്തെയും  പ്രവര്‍ത്തനാധിഷ്ഠിതമായ പഠനരീതിയേയും സൈദ്ധാന്തികമായി സ്വീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. ആകാവുന്നത്രയും ചര്‍ച്ചയും സംവാദങ്ങളും സംഘപ്രവര്‍ത്തനങ്ങളും നല്‍കിക്കൊണ്ട് അതിനെ സ്വാംശീകരിക്കാന്‍ നമ്മള്‍ ശ്രമിക്കുന്നു എന്നേയുള്ളൂ. ഒന്നുമില്ലെങ്കിലും ക്ലാസ് മുറിയിലെ ജനാധിപത്യത്തെ സ്ഥാപിക്കാനെങ്കിലും അത് ഗുണം ചെയ്യുമല്ലോ. വ്യവഹാര മനശാസ്ത്രത്തെയും ബ്ലൂമിന്റെ ടാക്‌സോണമിയേയും അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള പഠനവും പരീക്ഷയും മാത്രമാണ് കുട്ടികള്‍ നിറഞ്ഞ ഇത്തരം  ക്ലാസ് മുറിയില്‍  കരണീയമായിട്ടുള്ളത് എന്ന വാദം പ്രബലമാണ്. എളുപ്പം ചെലവാകുന്നത് അതാണ്. ഈയൊരു പൊരുത്തക്കേട് വലിയ രീതിയില്‍ പരിഗണിക്കപ്പെടാതെ നമ്മുടെ പൊതു വിദ്യാഭ്യാസത്തില്‍ ഇപ്പോഴും നിലനില്‍ക്കുന്നുണ്ട്. സൈദ്ധാന്തികതയുടെ കാല് ഒരു തോണിയിലും പ്രായോഗികതയുടെ കാല് മറ്റേ തോണിയിലും. ഈ സൈദ്ധാന്തികയുടെയും പ്രായോഗികതയുടെയും പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ തന്നെയാണ് തീര്‍ച്ചയായും ഓണ്‍ലൈന്‍ പഠനത്തിന്റെ കാര്യത്തിലും നിലനില്‍ക്കുന്നത് എന്ന് സൂചിപ്പിക്കാനാണ് ഇക്കാര്യം പറഞ്ഞത്. 

50 ലക്ഷത്തോളം വരുന്ന കേരളത്തിലെ പൊതുവിദ്യാലയങ്ങളെ കുട്ടികളെ പരിഗണിച്ചുകൊണ്ട് ഓണ്‍ലൈന്‍ വിദ്യാഭ്യാസം പോലുള്ള ഒരു സംവിധാനം  നടപ്പിലാക്കാന്‍ ശ്രമിക്കുമ്പോള്‍ കൊടുക്കേണ്ടിവന്ന വലിയ വിലയാണ്  ദേവികയുടെ ജീവന്‍.  തീര്‍ച്ചയായും ഓണ്‍ലൈന്‍ വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ കൊടിക്കൂറകള്‍ ആകാശത്തോളം ഉയരത്തില്‍ തൂക്കിയിടുകയും കൊട്ടും കുരവയും വെടിക്കെട്ടും കാതടപ്പിക്കുന്ന വിധം ചുറ്റുമുയരുകയും ചെയ്യുമ്പോള്‍, സാര്‍വ്വത്രികതയുടേയും പൊതു എന്ന അവസ്ഥയുടെയും കടയ്ക്കല്‍ കത്തി വീഴുകയാണോ എന്ന സംശയം ഉണ്ടാകാം. ട്രയല്‍ ആണ്, ആവര്‍ത്തിക്കും, പാഠം തുടങ്ങിയിട്ടില്ല എന്നൊക്കെ നാമെത്ര തലോടിയാലും 

ഇവ പെട്ടെന്ന് പ്രാപ്യമല്ലാത്ത ഒരു വിഭാഗത്തിന്റെ നെഞ്ച് പിടയും. അങ്ങിനെ നെഞ്ചു പിടയുന്ന കുഞ്ഞുങ്ങള്‍ പഠനത്തോട് അങ്ങേയറ്റം താല്‍പര്യമുള്ളവരും ഹൃദയംകൊണ്ട് അറിവ് നേടുന്നവരും ആയിരിക്കും. ടിവിയും കമ്പ്യൂട്ടറും ഇന്റര്‍നെറ്റും ഇല്ലെങ്കില്‍ രക്ഷയായി എന്ന് വിചാരിക്കുന്ന കുട്ടികളും പതിനായിരക്കണക്കിനോ ലക്ഷക്കണക്കിനോ ഇതിലുണ്ടാകും. 

ട്രയലും  യഥാര്‍ത്ഥവും തമ്മിലുള്ള അന്തരം മുതിര്‍ന്നവര്‍ക്ക് മനസ്സിലാകും. യഥാര്‍ത്ഥ ക്ലാസ് മുറിയുടെ പകരമല്ല ഈ ഓണ്‍ലൈന്‍ പരിപാടികള്‍ എന്ന് അധ്യാപകര്‍ക്കും വിദ്യാഭ്യാസ വിചക്ഷണന്മാര്‍ക്കും അറിയാം. ജൂണ്‍ ഒന്നിന് കാലവര്‍ഷത്തോടൊപ്പം തുടങ്ങിയാല്‍ മാത്രമേ ഇക്കൊല്ലം വിദ്യാഭ്യാസം വിളയൂ എന്ന അന്ധവിശ്വാസം നമ്മളെ വേറെ പാളയങ്ങളിലാണ് എത്തിക്കുക. ഒരാഴ്ചയോ രണ്ടാഴ്ചയോ ഒരു മാസമോ കഴിഞ്ഞാലും ഈ ഓണ്‍ലൈന്‍ പരിപാടി എത്രത്തോളമുണ്ട്, അവ എത്ര മുന്നോട്ടു പോകും എന്ന് അറിയാത്തവരല്ലല്ലോ തലയില്‍ ആള്‍താമസമുള്ള ആള്‍ക്കാര്‍. "ഓണ്‍ലൈന്‍ വഴിയുള്ള പഠനത്തിനൊക്കെ വളരെയേറെ പരിമിതിയുണ്ട് നമുക്ക്. ഹൈബാന്‍ഡ് നെറ്റ് കണക്റ്റിവിറ്റിയോ സ്മാര്‍ട്ട് ഫോണോ ഒക്കെ നല്ലൊരു ശതമാനം വിദ്യാര്‍ത്ഥികള്‍ക്കും ലഭ്യമല്ലാത്ത അവസ്ഥയുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് ഓണ്‍ലൈന്‍ ഒരു പരിഹാരമായി പറയാന്‍ പറ്റില്ല, ഒരു അനുബന്ധ വിദ്യാഭ്യാസ രീതിയായി പറയാം. ക്ലാസ് മുറി അധ്യാപനത്തിന് പകരമാവില്ല. ആഡ് ഓണ്‍ ആയി പറയാം' പ്ലാനിംഗ് ബോര്‍ഡ് അംഗവും കോവിഡ് വിദഗ്ധ സമിതി അധ്യക്ഷനും ആയ ഡോ. ബി. ഇക്ബാല്‍ ട്രൂ കോപ്പി തിങ്കില്‍, എഡിറ്റര്‍ കമല്‍റാം സജീവുമായുള്ള അഭിമുഖത്തില്‍ ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞിട്ട് രണ്ടാഴ്ച പോലും ആയില്ല. 

ട്രയല്‍ ആണ്, ആവര്‍ത്തിക്കും, പാഠം തുടങ്ങിയിട്ടില്ല എന്നൊക്കെ നാമെത്ര തലോടിയാലും ഇവ പെട്ടെന്ന് പ്രാപ്യമല്ലാത്ത ഒരു വിഭാഗത്തിന്റെ നെഞ്ച് പിടയും. അങ്ങിനെ നെഞ്ചു പിടയുന്ന കുഞ്ഞുങ്ങള്‍ പഠനത്തോട് അങ്ങേയറ്റം താല്‍പര്യമുള്ളവരും ഹൃദയംകൊണ്ട് അറിവ് നേടുന്നവരും ആയിരിക്കും.

കോവിഡ് പശ്ചാത്തലത്തില്‍ തെളിയിക്കപ്പെട്ടത് പലതിലും നമ്മള്‍ മുന്നിലാണ് എന്നു തന്നെയാണ്. മുന്നിലെത്തിയത് ആ ദിവസങ്ങളില്‍ മാത്രം നടപ്പിലാക്കിയ ചില തന്ത്രങ്ങള്‍ കൊണ്ടല്ല. എത്രയോ കാലമായി നാം ബലപ്പെടുത്താന്‍ നിരന്തരം ശ്രമിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന പൊതുജനാരോഗ്യ സംവിധാനങ്ങള്‍, സാമൂഹിക ഭദ്രത ഉറപ്പാക്കാന്‍ സ്വീകരിച്ച നടപടികള്‍, എന്തും ഏറ്റെടുക്കാന്‍ തക്കവണ്ണം വളര്‍ത്തിയെടുത്ത പൊതുബോധം ഇതെല്ലാമാണ് ഈ നേട്ടത്തിന്റെ പടവുകള്‍.

അതിന്റെ ബലം പക്ഷേ പെട്ടെന്ന് നടപ്പിലാക്കാന്‍ തീരുമാനിക്കുന്ന ഓണ്‍ലൈന്‍ പഠനരീതിക്ക് ഇല്ല. സ്‌കൂളില്‍ പോലും പാഠഭാഗങ്ങള്‍ അധ്യാപകന്റെ സാന്നിധ്യത്തില്‍ ഓണ്‍ലൈനില്‍ കാല്‍ ഭാഗമെങ്കിലും എത്തിക്കാന്‍ നമുക്കായിട്ടില്ല. ചില സംവിധാനങ്ങള്‍ വികസിപ്പിച്ചെങ്കിലും അവ പ്രവര്‍ത്തന പഥത്തില്‍ എത്തിയില്ല. വിക്‌റ്റേര്‍സ് ചാനലിനെ ഇന്നുവരെ ഗൗരവത്തില്‍ വിദ്യാഭ്യാസ പ്രക്രിയയുടെ ഭാഗമാക്കിയിട്ടുണ്ടോ?  സോഷ്യല്‍ മീഡിയയെ കുട്ടികള്‍ക്ക് തൊടാന്‍ പറ്റുന്ന ഒന്നായി ഇന്നുവരെ കണ്ടിട്ടുണ്ടോ? അതെല്ലാം ചുരുക്കം ദിവസം കൊണ്ട് കെട്ടിപ്പൊക്കി അതിലും ഒന്നാം സ്ഥാനം നേടാം എന്ന ചിന്ത ഉണ്ടായാല്‍ അത് എടുത്തുചാട്ടമെന്നേ പറയാന്‍ കഴിയൂ. 

യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ വരുന്ന അക്കാദമിക വര്‍ഷത്തിന്റെ ഘടനയെത്തന്നെ പുനര്‍വിചിന്തനം നടത്തേണ്ട ഘട്ടമാണിത്. വീണ്ടും ഇക്ബാല്‍ സാറിനെ ഉദ്ധരിക്കുകയാണ്."എന്റെ ഊഹം വെച്ച്, അല്ലെങ്കില്‍ ഒരു ആശങ്ക പറയുകയാണെങ്കില്‍ ഒരു അക്കാദമിക് വര്‍ഷമെങ്കിലും കുട്ടികള്‍ക്ക് നഷ്ടപ്പെട്ടേക്കും എന്നെനിക്ക് പേടിയുണ്ട്. ഒരു ആറുമാസം കൊണ്ട് ഇപ്പോഴത്തെ അവസ്ഥ മാറുകയാണെങ്കില്‍ നമുക്ക് കോഴ്‌സുകളുടെ വലിപ്പം കുറയ്ക്കാം'. ഈ യാഥാര്‍ഥ്യത്തെ ഓണ്‍ലൈന്‍ മെഴുക്കുപുരട്ടി അടക്കാന്‍ കഴിയുന്നതല്ല. അടുത്ത വര്‍ഷം ലഭ്യമാകുന്ന സമയം എങ്ങിനെ ഫലപ്രദമാക്കാം? അതിന് കരിക്കുലം എങ്ങിനെ മാറണം? സിലബസ്സില്‍ എന്ത് ചുരുക്കലുകളാണ് വേണ്ടത്? പൊതു പരീക്ഷകള്‍ എങ്ങിനെ മാറ്റിത്തീര്‍ക്കാം? എന്നൊക്കെ ആലോചിക്കുകയാണ് വിദ്യാഭ്യാസ വകുപ്പ് ചെയ്യേണ്ടത്. മുഴുവന്‍ കുട്ടികളെയും ഒരുമിച്ച് സ്‌കൂളില്‍ എത്തിക്കാതെ സാമൂഹിക അകലത്തിന്റെ സുരക്ഷിതത്വം നില നിര്‍ത്തിക്കൊണ്ട് ഓഫ് ലൈനായും ഓണ്‍ലൈനായും നിശ്ചയിച്ച പഠനപ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ എങ്ങിനെ പൂര്‍ത്തീകരിക്കാം എന്നാണ് ആലോചിക്കേണ്ടത്. വിക്‌റ്റേര്‍സ് ചാനലില്‍ വീഡിയോ കാണിക്കുന്നതിനപ്പുറം എന്തെന്ത് സാധ്യതകള്‍ ആരായാം എന്ന ഗവേഷണവും നടക്കണം. ദേശീയതലത്തില്‍ തന്നെ സിലബസുകള്‍ ചുരുക്കുന്നതിന് സമ്മര്‍ദ്ദം ചെലുത്താന്‍ ആവണം. പരന്ന പഠിപ്പല്ല ആഴത്തില്‍ അറിയാനാണ് ഇപ്പോള്‍ നമുക്ക്  സാധിക്കേണ്ടത്. 

ഒരു ദിവസം പോലും നഷ്ടപ്പെട്ടില്ല എന്ന് മേനി നടിക്കേണ്ട ആവശ്യം വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ കാര്യത്തില്‍ ഇനി നമുക്കില്ല. നമ്മുടെ എല്ലാ വിജയങ്ങളുടെയും അടിസ്ഥാനം ഇവിടെ നിലനിന്ന ശക്തമായ പൊതുവിദ്യാഭ്യാസമാണെന്ന് നാം ലോകത്തിന് മുന്നില്‍ തെളിയിച്ചു കഴിഞ്ഞു. ഒന്നോ രണ്ടോ മാസം ക്ലാസ് മുടങ്ങിയാല്‍ തുലഞ്ഞു പോകുന്നതാണ് ഒരു നാടിന്റെ വിദ്യാഭ്യാസ ബലമെങ്കില്‍ അത് ആരോഗ്യകരമല്ല. ക്ലാസിനകത്ത് നിന്നല്ല പുറത്തു നിന്നാണ് ഇന്ന് നമ്മെ നയിക്കുന്നവര്‍ പഠിച്ചു കയറിയത്. മാസങ്ങള്‍ നീണ്ട പഠിപ്പ് മുടക്ക് സമരങ്ങളും അധ്യാപക സമരങ്ങളും ഉണ്ടായപ്പോള്‍ തകര്‍ന്നു പോയിരുന്നില്ല നമ്മുടെ വിദ്യാഭ്യാസ നിലവാരം. 

ദേവികയുടെ ആത്മഹത്യ വലിയ പാഠമാണ് നമുക്ക് നല്‍കുന്നത്. സമൂഹത്തിന്റെ ഏറ്റവും പിന്നോക്കം നില്‍ക്കുന്ന കുട്ടികളെ കാണാതെ വിദ്യാഭ്യാസ പരിഷ്‌കരണങ്ങളുടെ ഒരു ചുവടു പോലും നമുക്ക് ആത്മവിശ്വാസത്തോടെ വെക്കാന്‍ കഴിയില്ല. ഇല്ലാതായത് പഠനത്തില്‍ മികവ് പുലര്‍ത്തിയ, പഠിക്കാന്‍ അത്യധികം ആഗ്രഹിച്ച ഒരു കുഞ്ഞുമോള്‍ മാത്രമല്ല, സാമൂഹിക സുരക്ഷയെക്കുറിച്ചും കരുതലിനെക്കുറിച്ചും നാം അഭിമാനത്തോടെ കൊട്ടിഘോഷിച്ച സങ്കല്പനങ്ങളുടെ സാധുതയുമാണ്.